Broń biała

Gladius – krótki miecz rzymski.

Broń biała – ogół broni służącej do walki wręcz[1], zadającej obrażenia przy wykorzystaniu siły ludzkich mięśni[a]. Do XVI w. podstawowy rodzaj broni stosowanej zarówno w wymiarze wojskowym, cywilnym oraz częściowo myśliwskim (obok broni miotającej – rażącej na odległość)[1].

Obecnie jako uzbrojenie wojskowe, broń biała została niemal całkowicie wyparta przez broń palną z wyjątkiem bagnetów oraz noży bojowych. Na wyposażeniu wojskowym pozostały również jej archaiczne rodzaje jak np. szable i kordziki, jednak nie są one wykorzystywane jako broń bojowa, a sprowadzone zostały do roli broni paradnej. Broń biała nadal stosowana jest przez niektóre formacje porządkowe (jak np. policja, ochrona), gdzie pod postacią różnego rodzaju pałek wykorzystywana jest jako środek przymusu bezpośredniego. W ujęciu cywilnym broń tego typu znajduje niekiedy zastosowanie w samoobronie, lub wykorzystywana jest w działaniach przestępczych. Natomiast sportowe symulatory broni białej (np. floret), stosowane są również w sporcie (patrz: szermierka sportowa), a niekiedy wespół z replikami broni ostrej użytkowane przez stowarzyszenia rekonstruujące dawne systemy walki bronią białą, w ramach uprawiania hobby.

Kolekcja broni białej, eksponowana w Royal Armouries w Leeds.
Współczesny bagnet 6Kh4 stosowany w karabinku automatycznym AKM.
Artystyczne przedstawienie walki na broń białą na obrazie Le combat autorstwa Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson.

Podział

W najogólniejszym zakresie wśród broni białej można wyróżnić:

Nie jest to jednak podział ścisły, ze względu na występowanie licznych zróżnicowanych typów broni łączących w sobie cechy wymienionych powyżej:

Oprócz tego wyróżnia się osobną kategorię broni białej w której zawarte są również wszystkie powyższe, a której wyróżnikiem jest budowa obejmująca osadzenie żeleźca na długim drzewcu – broń drzewcowa (np. włócznia, glewia, lanca).

Kwestie prawne w Polsce

Wg Ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji do broni białej, na które wymagane jest pozwolenie na broń zalicza się[2]:

  • ostrze[b] ukryte w przedmiotach niemających wyglądu broni
  • kastet
  • nunczako
  • pałkę posiadającą zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierającą wkładki z takiego materiału
  • pałkę wykonaną z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitującą kij bejsbolowy

W myśl przepisów obowiązujących w Polsce, na pozostałe rodzaje broni białej (niewymienione w ustawie), nie jest wymagane pozwolenie, a obywatele mają swobodny dostęp do jej posiadania (wbrew obiegowym opiniom, za broń białą (w myśl ustawy o broni i amunicji) nie jest uznawany nóż – niezależnie od długości głowni). Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, iż użycie broni białej w ramach samoobrony, może wiązać się z przekroczeniem granic obrony koniecznej, a co za tym idzie z konsekwencjami karnymi. W przypadku dokonywania przestępstwa, analogicznie do broni białej, może zostać potraktowany każdy rodzaj niebezpiecznego narzędzia (np. siekiera czy nóż kuchenny), mimo iż jego pierwotnym przeznaczeniem nie było zastosowanie jako broń[3].

Zobacz też

Uwagi

  1. Do broni białej zalicza się także niektóre rodzaje broni przeznaczonej do miotania (z wyłączeniem broni neurobalistycznej), która może zostać również wykorzystana do walki wręcz (np. oszczep, dziryt, nóż do rzucania itp.).
  2. Jest to błąd terminologiczny popełniony przez ustawodawcę, a prawidłowo użytym terminem powinna być głownia. Ostrze jest jedynie krawędzią tnącą głowni (jej zaostrzoną częścią).

Przypisy

Bibliografia

  • PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9.

Media użyte na tej stronie

Uncrossed gladius.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Rama (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Roman gladius, type Pompeji

Photographed by myself during a show of Legio XV from Pram, Austria
03 akm noBG.png
Autor: https://commons.wikimedia.org/wiki/User:RRT877, Licencja: CC BY-SA 4.0
6H4-type bayonet of the AKM and AK74 assault rifles. The 6H4 blade forms a wire-cutting device when coupled with its scabbard. The polymer grip and upper part of the scabbard provide insulation from the metal blade and bottom part of the scabbard to safely cut electrified wire.