Broń odprzodowa

Działanie armaty ładowanej odprzodowo
Załadowana lufa broni odprzodowej (przekrój)
1. panewka i zapał
2. proch (ładunek miotający)
3. przybitka
4. kula (pocisk)
5. przybitka
Lekki moździerz piechoty typu M224

Broń odprzodowabroń palna ładowana od strony wylotu lufy (od przodu). Była pierwszym rodzajem broni palnej, używanym od XIII do XIX w., obejmującym zarówno działa jak i broń strzelecką. Od połowy XIX w. była wypierana przez broń odtylcową. Obecnie broń odprzodową stanowią jedynie moździerze i niektóre typy granatników.

Załadowanie broni odprzodowej było czasochłonne – wymagało najpierw wsypania prochu do lufy, następnie umieszczenia tam przybitki i ołowianej kuli lub pocisku, ewentualnie jeszcze uszczelnienia kuli w lufie za pomocą flejtucha. W celu przyspieszenia ładowania zaczęto stosować papierowe patrony, które wypierały prochownice. Czynności te wykonywane były od wylotu lufy, przy użyciu stempla (pobojczyka). W zależności od typu broni należało jeszcze podsypać prochu na panewkę umieszczoną z tyłu lufy lub nałożyć kapiszon na kominek. Odpalenie następowało przez zbicie kapiszonu lub zapalenie prochu na panewce, który poprzez zapał powodował odpalenie ładunku miotającego w lufie i wystrzelenie pocisku.

W broni strzeleckiej od XV w. zaczęto automatyzować czynność odpalenia, wprowadzając różne typy zamków (w kolejności):

Od 1 stycznia 2004 na posiadanie działających replik historycznych broni odprzodowych sprzed roku 1885 ładowanych czarnym prochem w Rzeczypospolitej Polskiej nie jest wymagane osobne zezwolenie.

Niektóre typy broni odprzodowej


Media użyte na tej stronie

CMM - Przekrój moździerza.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC BY-SA 2.5
Załadowana lufa broni odprzodowej (moździerz). 1. Zapał; 2. Ładunek prochowy; 3. Przybitka (uszczelnienie); 4. Kula; 5. Przybitka (uszczelnienie). Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku.
Scheme of boating cannon.gif
Autor: Pawcio2, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A scheme of boating a cannon