Brodawnik

Brodawnik
Ilustracja
Brodawnik różnoowockowy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

brodawnik

Nazwa systematyczna
Leontodon L.
Sp. Pl. 798. 1753
Typ nomenklatoryczny

Leontodon hispidus L.[3]

Brodawnik zwyczajny

Brodawnik (Leontodon L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Do rodzaju należy 41 gatunków[4] występujących w basenie Morza Śródziemnego i na pozostałym obszarze Europy. Na początku XXI wieku dowiedziono braku bliskiego pokrewieństwa między dwoma podrodzajami tu zaliczanymi i wyodrębniono jeden z nich jako rodzaj Scorzoneroides. W Polsce rośnie pięć gatunków z tego rodzaju w tradycyjnym, szerokim ujęciu lub trzy w wąskim ujęciu.

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg rodzaju obejmuje całą Europę (na tym kontynencie rośnie 27 gatunków[5]), południowo-zachodnią Azję (po Turkmenistan i Iran na wschodzie), północną Afrykę i wyspy Makaronezji[4].

Gatunki flory Polski[6]

Pierwsza nazwa naukowa według listy krajowej[6], druga – obowiązująca według bazy taksonomicznej Plants of the World online (jeśli jest inna)[4]

Systematyka

Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae, podrodziny Cichorioideae, z plemienia Cichorieae i podplemienia Hypochaeridinae[7]. W tradycyjnym szerokim ujęciu rodzaj obejmujący dwa podrodzaje okazał się difiletyczny – na drzewie filogenetycznym oba podrodzaje rozdziela klad z rodzajami goryczel Picris i Helminthotheca. Wyodrębniona w rodzaj Scorzoneroides grupa gatunków różni się także m.in. liczbą chromosomów oraz chemicznie[8].

Pozycja filogenetyczna rodzaju w obrębie podplemienia Hypochaeridinae[8]
Hypochaeridinae


Prenanthesprzenęt



Urospermum






Hypochaerisprosienicznik






Scorzoneroides






Helminthotheca



Picrisgoryczel




Leontodonbrodawnik






Wykaz gatunków[4]
  • Leontodon albanicus (F.K.Mey.) F.Conti
  • Leontodon anomalus Ball
  • Leontodon apulus (Fiori) Brullo
  • Leontodon asperrimus (Willd.) Endl.
  • Leontodon balansae Boiss.
  • Leontodon berinii (Bartl.) Roth
  • Leontodon biscutellifolius DC.
  • Leontodon boryi Boiss. ex DC.
  • Leontodon bourgaeanus Willk.
  • Leontodon caroliaedoi Talavera & M.Talavera
  • Leontodon × carreiroi (Gand.) M.Moura & L.Silva
  • Leontodon caucasicus (M.Bieb.) Fisch.
  • Leontodon crispus Vill.
  • Leontodon djurdjurae Coss. & Durieu ex Batt. & Trab.
  • Leontodon dubius (Hoppe) Poir.
  • Leontodon eriopodus Emb. & Maire
  • Leontodon farinosus Merino & Pau
  • Leontodon filii (Hochst. ex Seub.) Paiva & Ormonde
  • Leontodon × friasi M.Moura & Silva
  • Leontodon graecus Boiss. & Heldr.
  • Leontodon × grassiorum Zidorn
  • Leontodon hellenicus Phitos
  • Leontodon hirtus L.
  • Leontodon hispidus L.brodawnik zwyczajny
  • Leontodon hochstetteri M.Moura & Silva
  • Leontodon hyoseroides Welw. ex Rchb.
  • Leontodon incanus (L.) Schrankbrodawnik szary
  • Leontodon intermedius Huter, Porta & Rigo
  • Leontodon kotschyi Boiss.
  • Leontodon kulczynskii Popov
  • Leontodon libanoticus Boiss.
  • Leontodon longirostris (Finch & P.D.Sell) Talavera
  • Leontodon maroccanus (Pers.) Ball
  • Leontodon oxylepis Boiss. & Heldr.
  • Leontodon pinetorum Pau
  • Leontodon pitardii Maire
  • Leontodon rigens (Aiton) Paiva & Ormonde
  • Leontodon rosanoi (Ten.) DC.
  • Leontodon saxatilis Lam.brodawnik różnoowockowy
  • Leontodon siculus (Guss.) Nyman
  • Leontodon stenocalathius Rech.f.
  • Leontodon tenuiflorus (Gaudin) Rchb.
  • Leontodon tingitanus Ball
  • Leontodon tuberosus L.
  • Leontodon × vegetus Finch & P.D.Sell

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-05].
  4. a b c d e Leontodon L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-23].
  5. David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 517. ISBN 978-1-107-11502-6.
  6. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 107, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. Genus Leontodon L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-09-23].
  8. a b Neela Enke, Birgit Gemeinholzer, Christian Zidorn. Molecular and phytochemical systematics of the subtribe Hypochaeridinae (Asteraceae, Cichorieae). „Organisms Diversity & Evolution”. 12, s. 1–16, 2012. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Leontodon hispidus W.jpg
Autor: Fornax, Licencja: CC BY 3.0
Leontodon hispidus (Unterfranken, Germany)
Leontodon saxatilis kz03.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Leontodon saxatilis w Wierzbnie nad Miedwiem, zachodniopomorskie