Brody (powiat nowotomyski)

Brody

wieś
pałac w Brodach
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	nowotomyski
Gmina	Lwówek
Sołectwo	Brody
Wysokość	80-110 m n.p.m.
Liczba ludności (201)	767
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	64-310[1]
Tablice rejestracyjne	PNT
SIMC	0588039
Położenie na mapie gminy Lwówek Brody
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brody
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Brody
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego Brody
52°26′18″N 16°17′40″E/52,438333 16,294444

Brody – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Lwówek^[2].

Położone 8 km na wschód od Lwówka, na lewym brzegu Mogilnicy.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

Historia

Brody swoją nazwę zawdzięczają brodowi przez bagna, przy którym wzniesiono gród kasztelański. Przechodził nim szlak handlowy łączący Polskę z Niemcami. Była to najbardziej naturalna, wyznaczona przez przyrodę droga.

Okolice wsi były od dawna zamieszkane, o czym zaświadczają liczne znaleziska archeologiczne, począwszy od neolitu. Tutejszy gród istniejący od VII w. W XIII w. stał się grodem kasztelańskim (pozostało po nim owalne grodzisko o wymiarach 15x30 m, ukryte w kępie krzewów, 300 m od miejsca, gdzie droga Bródki-Marszewo przekracza Mogilnicę, 3 km na płd.-wsch. od obecnej wsi). Pierwsza wzmianka pisana o Brodach pochodzi z 1250 roku. Należały one początkowo do Leszczyców, później część dóbr przeszła na Łodzów – używali oni nazwiska Brodzki. Od poł. XVIII w. Brody należały do Sczanieckich. W Brodach urodziła się w 1804 r. Emilia Sczaniecka^[3].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Brody należała do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)^[4]. Brody należały do okręgu lwowkowskiego i stanowiły siedzibę majątku Brody, którego właścicielem był wówczas Konstanty Szczaniecki^[4]. W skład majątku Brody wchodziło łącznie 5 wsi (Brody, Helena, Brodki, folwarki: Marszewo i Zygmuntowo). Według spisu urzędowego z 1837 roku Brody liczyły 570 mieszkańców i 58 dymów (domostw)^[4].

W latach 1827-1863 właścicielem majątku Konstanty Szczaniecki, kapitan jazdy poznańskiej w powstaniu listopadowym, więzień stanu w 1846 r. Od 1874 r. właścicielami była niemiecka rodzina Pflug, która w 1910 r. od czasu nobilitacji nazywali się von Pflug.

Przez Brody dawniej przejeżdżała kolej wąskotorowa, obecnie tory są rozebrane. W Brodach w latach 1670-1673. powstał piękny kościół św. Andrzeja Apostoła. W Brodach sprawnie działa Ochotnicza Straż Pożarna. Obecnie w budynku dawnej poczty jest mieszkanie. Najbliższa poczta jest w Lwówku, a w Brodach sprawnie działa agencja pocztowa.

Wnętrze kościoła św. Andrzeja

Kaplica pałacowa

Zabytki opis

Kościół parafialny św.Andrzeja w Brodach, który stanowi jeden z cenniejszych zabytków budowlanych drewnianego w Wielkopolsce wznosi się pośrodku wsi. Drewniany kościół jest konstrukcji zrębowej, jednonawowy z kaplicami, nakryty wysokimi dachami gontowymi. Kościół otacza cmentarz przykościelny, zadrzewiony klonami, lipami i kasztanowcami wśród których zwraca szczególną uwagę rosnąca nieopodal wieży kościoła lipa szerokolistna- pomnik przyrody. Po płd. stronie kościoła w 1933 r. wzniesiono okazały pomnik z ciosów granitowych upamiętniający poległych w I wojnie światowej i w powstaniu wielkopolskim, później uzupełniony o tablicę z nazwiskami ofiar II wojny światowej. Obok usytuowana jest drewniana XVII-wieczna dzwonnica, gruntownie odnowiona w 1948 r. W pobliżu kościoła znajduje się też murowana plebania, zbudowana w latach 1932-1934. Kaplica poewangelicka św. Krzyża zbudowana została na początku XX w.

Pałac w Brodach położony w parku krajobrazowym, w płn. części wsi, zbudowany ok. 1890 dla Paula von Pfluga, rozbudowany ok. 1900 przez dodanie okazałej sali balowej. Park rozplanowano na początku XIX w. i uporządkowano w latach 70. XX w. W bogatym, starym drzewostanie spotkać można m.in. dęby szypułkowe, lipy drobno listne, wiązy szypułkowe, jesiony, topole czarne i białe buki pospolite, platany, a także klony kasztanowce i graby. Na zachód od parku położony jest zespół zabudowań folwarcznych z przełomu XIX i XX w., w którym na szczególną uwagę zasługuje: murowana gorzelnia z 1907 stojąca na miejscu wcześniejszej, XIX-wiecznej, okazały pięciokondygnacyjny murowany spichlerz z początku XX w., stajnia wozownia i stolarnia.

Kaplica pałacowa, poewangelicka, neogotycka z początku XX w. Obecnie kaplica pw. Świętego Krzyża

Zabytki wpisane do rejestru zabytków

• Drewniany kościół parafialny p.w. św. Andrzeja Ap.

zespół pałacowy, XIX-XX:

• pałac von Pfluga
• park

Zespół folwarczny:

• gorzelnia
• budynek gospodarczy (przy gorzelni)
• spichlerz

Wykaz obiektów ujętych w wojewódzkiej ewidencji zabytków

• kościół drewn,. XVII, dobudź. Zakrystii 1731, pd kruchty 1756, odnowiony 1939
• plebania, mur., 1904, przebud. 1933 – 34,
• budynek gospodarczy, mur., pocz. XX,
• wikarówka, ob. dom nr 129, mur., k. XIX,
• szkoła I, mur., 1878,
• szkoła II, mur., 1912. przebud. 1989,
• Gościniec, mur., pocz. XX.
• ogrodzenie z bramą, mur., l. 80 XIX,

Komunikacja

Drogowa: Przez Brody przebiegają dwie główne drogi łączące Lwówek z Dusznikami oraz druga, którą można dojechać z Brodów do Pniew.

Autobusowa Komunikację autobusową zapewnia PKS Poznań.

Kolejowa Dawniej przez Brody przejeżdżała kolejka wąskotorowa, którą można było jechać w kierunku Lwówka lub Opalenicy

Edukacja

W Brodach znajduje się Zespół szkoły i przedszkola im. Jana Pawła II w Brodach, w którego skład wchodzi szkoła podstawowa oraz przedszkole.

Sport

• Brody posiadają klub piłkarski Sparta Brody.
• W 1867 roku powstało Towarzystwo Gimnastyczne ''Sokół'' Brody

Obiekty:

• Pełnowymiarowe boisko piłkarskie należące do LZS-u
• Mniejsze boisko między blokami
• Przy budynku przedszkola znajduje się miniorlik, plac zabaw oraz siłownia zewnętrzna

Szlaki turystyczne

• Szlaki rowerowe

Brody z miastem Lwówek łączy asfaltowa ścieżka rowerowa która powstała w miejscu dawnej kolejki wąskotorowej.

Przypisy

Bibliografia

• Bródki 1.), folw. powiat Bukowski, obecnie Brody, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 361 .
• Marcin Libicki, Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce. REBIS, 2003. ISBN 83-7301-243-5.

Linki zewnętrzne

• OSP Brody
• Brody Poznańskie