Brody (powiat starachowicki)

Brody

wieś
Stara zapora w Brodach
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	starachowicki
Gmina	Brody
Liczba ludności (2011)	1676[1][2]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	27-230[3]
Tablice rejestracyjne	TST
SIMC	0230740[4]
Położenie na mapie gminy Brody Brody
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brody
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Brody
Położenie na mapie powiatu starachowickiego Brody
51°01′34″N 21°13′01″E/51,026111 21,216944

Brody – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Brody^[5][4].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krynkach^[6].

Położenie geograficzne

Miejscowość w środkowej części powiatu starachowickiego położona nad rzeką Kamienną. Wieś – jest siedzibą siedzibą gminy wiejskiej Brody.

Integralne części wsi

Transport

Przez wieś przebiega droga krajowa nr 9, oraz linia kolejowa nr 25.
Poprzez drogi powiatowe połączenie z:

• 0621 T Brody – Połągiew – Staw Kunowski – Rudnik
• 0624 T Brody – Krynki Duże – Krynki Małe
• 0626 T Styków – Ruda – Brody

Drogą krajową 42 od Rudnika ze Starachowicami

Przystanek kolejowy nosi nazwę Brody Iłżeckie.

Turystyka

Przez wieś przechodzi czerwony Szlak Milenijny ze Skarżyska-Kamiennej do Kałkowa, niebieski szlak rowerowy ze Skarżyska-Kamiennej do Ostrowca Świętokrzyskiego i zielony szlak rowerowy im. Witolda Gombrowicza.

Atrakcją turystyczną jest duży zalew na rzece Kamiennej Jezioro Brodzkie zbudowany w XIX wieku, rozbudowany następnie w latach 1964 i 1986.

Sport

W miejscowości działa klub piłki nożnej, Kamienna Brody, założony w 1993 roku.

Historia

Pierwsze wzmianki o wsi Brody pochodzą z XIV wieku.

Bitwy i potyczki powstania styczniowego pod Brodami

Bitwa w dniu 1863-04-18 18 kwietnia 1863_(dts)

W dniu 18 kwietnia 1863 na słabo zabezpieczony obóz Faustyna Grylińskiego (który odłączył od Dionizego Czachowskiego), pod Brodami uderzyła kolumna wojsk rosyjskich pod dowództwem mjra Klewcowa i całkowicie go rozgromiła.

Odłączywszy się ze swym oddziałem od Czachowskiego, Gryliński pod Brodami opuścił oddział, który zaatakowany został niebawem przez jednę z kolumn Czengierego. Moskale podszedłszy pod drzemiące widety, nagle napadli na oddział. Kapitan żuawów Bogdan, b. oficer moskiewski, zastępujący Grylińskiego, czynił wszelkie starania, aby stawić skuteczny opór, lecz wśród zaskoczonego oddziału taki panował popłoch, że wszyscy co prędzej, odstrzeliwając się, w tył uchodzili, a mało kto do szeregu stawał. Bogdan sam ciężko ranny, uniesiony został z placu boju w głąb lasu. Oddział został rozbity, a około 80 ludzi zdołało połączyć się z Czachowskim^[7].

Bitwa w dniu 1863-12-02 2 grudnia 1863_(dts)
W dniu 1863-12-02 2 grudnia 1863_(dts) w Brodyach piechota generała Bosaka, po noclegu na pobojowisku ociesęckiem, ruszyła pod dowództwem Bogdana na północ, aby tam operować w połączeniu z Rudowskim. W marszu natknął się Bogdan, jeszcze przed świtem 2 grudnia, w Brodach na kolumnę kapitana Steina, wysłanego z Radomia.

Powstańcy natarli żywo na obozujących na dziedzińcu i gotujących jedzenie moskali i zranili 2 oficerów oraz kapitana sztabowego Masłowskiego. Jednakowoż Steinowi udało się szybko zebrać swoich ludzi i po krótkiej walce wśród ciemnej nocy odparł powstańców, którzy mieli w boju stracić 6 zabitych i 30 rannych^[7].

Hutnictwo w Brodach

W XVIII wieku rozwijał się tu przemysł hutniczy – funkcjonowały dymarki i kuźnice. W latach 1820–1823 powstał wielki piec, a w latach 1823–1846 zapora na rzece Kamiennej, zniszczona przez powódź w 1903 roku. Pomiędzy 1834 a 1841 wybudowano klasycystyczną zabudowę przemysłową należącą do Banku Polskiego, w jej skład wchodziła pudlingarnia, walcownia, budynek administracyjny i osiedle robotnicze^[8]. W latach 1960–1964 powstała nowa zapora tworząca Jezioro Brodzkie.

Zabytki

Do rejestru zabytków nieruchomych zostały wpisane obiekty^[9]:

• urządzenia hydrotechniczne z tamą i kamiennym przepustem z lat 1828–1831 wmurowanym w groblę obecnej zapory na rzece Kamiennej (nr rej.: A.801/1-2 z 15.06.1967 i z 1.12.1956),
• dom dawnego Zarządu Zakładu Przemysłowego w Brodach z 1840 r. (nr rej.: A.802 z 6.09.1971 i z 30.09.1996),
• dom przy ul. Szkolnej 5 (nr rej.: A.803 z 16.05.1994).

Urodzeni w Brodach

• Władysław Julian Obara (ur. 04.07.1941 w Brodach, zm. 2017-02-10 10 lutego 2017_(dts) r. w Starachowicach) – prozaik i felietonista, członek związków twórczych, aktor monodramów, animator kultury^[10].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Brody (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 371 .