Bronów (województwo śląskie)

Artykuł

49°52′39.5″N 18°55′17″E

- błąd

4 m

WD

49°52'40.75"N, 18°55'17.90"E, 49°54'N, 18°57'E

- błąd

0 m

Odległość

45 m

Bronów
wieś
Ilustracja
Główne skrzyżowanie dróg
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

bielski

Gmina

Czechowice-Dziedzice

Liczba ludności (2022)

1133[1]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-502[2]

Tablice rejestracyjne

SBI

SIMC

0213670

Położenie na mapie gminy Czechowice-Dziedzice
Mapa konturowa gminy Czechowice-Dziedzice, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Bronów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bronów”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Bronów”
Ziemia49°52′39,5″N 18°55′17,0″E/49,877639 18,921389
Nieoficjalny herb wsi Bronów

Bronów (niem. Braunau[3], czes. Brúnov) – wieś sołecka w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Czechowice-Dziedzice. Od północy graniczy z Ligotą i Zabrzegiem, od wschodu z Ligotą, od zachodu z Landekiem, a od południa z Rudzicą i Międzyrzeczem Dolnym. Znajduje się w Dolinie Górnej Wisły, nad rzeką Iłownicą oraz potokami Borówka i Wałówka. Według danych z 2011 r. Bronów ma powierzchnię 600 ha i liczy 1063 mieszkańców[4], co daje gęstość zaludnienia równą 177,2 os./km².

Części wsi

Integralne części wsi Bronów[5][6]
SIMCNazwaRodzaj
0213687Centrumczęść wsi
0213693Kopaninyczęść wsi
0213701Podlasczęść wsi
0213718Siedlokiczęść wsi

Historia

Pod względem historycznym Bronów znajduje się na Śląsku Cieszyńskim. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1566 roku[7]. Początkowo należał do księstwa cieszyńskiego, a od 1572 dzielił losy państwa bielskiego. Po jego likwidacji w 1848 wszedł jako gmina jednostkowa w skład powiatu bielskiego. W 1900 roku utworzono samodzielną parafię bronowską pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, wcześniej wierni kościoła rzymskokatolickiego przynależeli do parafii w Rudzicy.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 roku w Bronowie w 110 budynkach na obszarze 564 hektarów mieszkało 698 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 123,8 os./km², z tego 640 (91,7%) mieszkańców było katolikami, 48 (6,9%) ewangelikami a 10 (1,4%) wyznawcami judaizmu, 692 (99,1%) było polsko- a 5 (0,7%) niemieckojęzycznymi[8]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 749 osób, w czym przybyło 56 katolików, a ubyło 5 żydów, zaś wszyscy zameldowani byli polskojęzyczni[3].

Kiedy po II wojnie światowej wprowadzono gminy zbiorowe, a następnie gromady, Bronów stracił samodzielność – należał do gminy Zabrzeg (1945–1954), gromady Ligota (1954–1973), gminy Ligota (1973–1977) i w końcu od 1977 gminy Czechowice-Dziedzice (w latach 1975–1998 należącej do województwa katowickiego).

Osobliwości

Do zabytków Bronowa należą:

  • neogotycki kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 1874–1877,
  • klasycystyczna kaplica Świętego Serca Jezusowego z 1831 przy głównym skrzyżowaniu wsi,
  • cmentarz parafialny założony w 1877,
  • dwie kapliczki przydrożne: św. Izydora z 1981 i "Panienka" (data nieznana),
  • cztery krzyże przydrożne: naprzeciw szkoły z 1836, nad Wałówką z 1927, na Woźnioku z 1937 i przy drodze do Landeka z 1938;

Bronów znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 "Dolina Górnej Wisły". Charakterystycznym elementem rolniczego krajobrazu Bronowa są trzy zbiorowiska sztucznych stawów.

Komunikacja

Przez Bronów kursują autobusy podmiejskich linii nr 1s, 6 i X obsługiwane przez przewoźnika PKM Czechowice-Dziedzice. Do wsi niegdyś dojeżdżały autobusy PKS Bielsko-Biała na linii Bielsko-Biała - Międzyrzecze Górne - Międzyrzecze Dolne - Ligota - Bronów. Z powodu wydłużenia podmiejskiej linii 52 MZK Bielsko-Biała do Międzyrzecza, PKS wycofał się z obsługi Międzyrzecza, Ligoty i Bronowa.

Sport i rekreacja

Na terenie Bronowa działa klub piłkarski UKS Rotuz Bronów, który występuje w Klasie okręgowej "Tychy - Bielsko-Biała" Grupa 5[9].

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 90 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
  4. Gmina Czechowice-Dziedzice: Sołectwo Bronów. [w:] www.czechowice-dziedzice.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-27)].
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 166. ISBN 978-83-926929-5-9.
  8. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  9. Klasa okręgowa Bielsko-Tychy, tychy.slzpn.pl [dostęp 2022-08-26].

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
POL Bronów Kapliczka św. Izydora.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kapliczka św. Izydora w Bronowie
POL Bronów Kapliczka maryjna.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kapliczka maryjna w Bronowie
POL Bronów Kaplica Serca Jezusowego 1.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zabytkowa kaplica Serca Jezusowego w Bronowie
Czechowice-Dziedzice (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of gmina Czechowice-Dziedzice, Poland
Ta mapa of Czechowice-Dziedzice (gmina) została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
POL Bronów Krzyż przydrożny z 1836 roku.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż przydrożny z 1836 w Bronowie
POL Bronów Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa 1.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bronowie
Bielsko County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Loation map of Bielsko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 49.97 N
  • S: 49.64 N
  • W: 18.80 E
  • E: 19.34 E
POL Bronów Cmentarz przykościelny.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz przykościelny w Bronowie
POL Bronów Skrzyżowanie.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Główne skrzyżowanie w Bronowie