Bronice (województwo lubelskie)

Artykuł

51°20′37″N 22°12′42″E

- błąd

38 m

WD

51°21'N, 22°18'E

- błąd

19931 m

Odległość

1756 m

Bronice
wieś
Ilustracja
Pałac w Bronicach
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

puławski

Gmina

Nałęczów

Liczba ludności (2020)

278[1]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-150[2]

Tablice rejestracyjne

LPU

SIMC

0386590

Położenie na mapie gminy Nałęczów
Mapa konturowa gminy Nałęczów, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Położenie na mapie powiatu puławskiego
Mapa konturowa powiatu puławskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bronice”
Ziemia51°20′37″N 22°12′42″E/51,343611 22,211667

Bronice – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Nałęczów[3][4].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Nałęczów[6].

Historia

Wieś notowana w roku 1409, stanowiła własność szlachecką, a latach 1409–1420 dziedzicem był Marcin z Bronic. W okresie XV wieku w historii wsi przewija się szlachta o nazwiskach Krzywania także Krzywanic, Osmolski, Chrostny i Bronicki. Wspomina o tej wsi Długosz L.B. (t.III s.257). W tomie II s.569 pisze – 16 osób szlachty różnych herbów, 4 kmieci[7].

W roku 1450 król Kazimierz Jagiellończyk postanawia, aby szlachta zamieszkała w Bronicach odnosiła placki wielkanocne do poświęcenia plebanowi wąwolnickiemu do wsi Drzewce[7].

Bronice w XIX wieku to wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, ówczesnej gminie Drzewce, parafii Wąwolnica, jak podaje nota Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1880 w pięknem położeniu, z parkiem i murowanym pałacykiem.
Według spisu z 1827 roku było tu 18 domów i 124 mieszkańców. Około 1880 roku wieś liczyła 22 domy i 218 mieszkańców z których 14 było pochodzenia żydowskiego[8].

Pałac w Bronicach

Pałac w stylu klasycystycznym polecił zbudować Józef Dębowski po 1798 roku, w miejscu wcześniejszego założenia renesansowego, którego pozostałością była renesansowa wieża z XVI wieku, którą rozebrano w XIX wieku. Wraz z pałacem, powstał usytuowany w pobliżu klasycystyczny lamus i (obecnie nieistniejący) neogotycki budynek z wieżą[9]. Wokół założono park o charakterze romantycznym ze stawami i z sadzawkami, a na północ od niego usytuowano zespół folwarczny. Prezentujący wysoki poziom architektoniczny pałac zbudowano przypuszczalnie według projektu architekta Chrystiana Piotra Aignera, a dekorację stiukową sali balowej wykonał Franciszek Bauman. W poł. XIX w. właścicielami Bronic byli Ordęgowie, od których odkupił je w 1852 r. Karol Wołk-Łaniewski. W poł. XIX w. Henryk Marconi sporządził niezrealizowany projekt przebudowy pałacu. Podczas II wojny światowej Niemcy umieścili w pałacu szpital. W 1944 r. dobra upaństwowiono, w następnych latach nieużytkowany pałac i jego otoczenie zostały zdewastowane. Zniszczeniu uległ neogotycki budynek, zabudowania folwarczne i park. Lamus jest obecnie w ruinie. W latach 1959-1965 pałac częściowo odbudowano. W latach 1976-1986 nastąpił generalny remont obiektu z przeznaczeniem na magazyn Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie[9].

Zobacz też

Uwagi

Bronica to także rzeka, lewy dopływ Dniestru, wpada koło Bronicy w powiecie mohylowskim, zaczyna się w Kodłubajowcach w tymże powiecie mohylowskim.

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy Nałęczów za 2020. 2021-06-02. [dostęp 2021-08-01].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 88 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-03-31].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  6. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Nałęczów. Urząd Gminy Nałęczów. [dostęp 2021-04-23].
  7. ↑ a b Bronice, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  8. ↑ Bronice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 138.
  9. ↑ a b Zespół pałacowo-parkowy, Bronice - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).

Linki zewnętrzne

Gmina Nałęczów
Wsie
Kolonie
Integralne
części kolonii

Herb gminy

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
POL Nałęczów COA.svg
Herb miasta Nałęczów