Bronisław Brągiel

Bronisław Brągiel
Zarzewie, Złom
podpułkownik broni pancernych podpułkownik broni pancernych
Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1896
Radomyśl Wielki

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 1976
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie (II RP)
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

57 Pułk Piechoty Austro-Węgier
40 Pułk Piechoty Austro-Węgier
110 Pułk Piechoty Austro-Węgier
1 Pułk Piechoty Ziemi Rzeszowskiej
17 pułk piechoty
18 pułk piechoty
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV
Korpus Ochrony Pogranicza
(batalion KOP „Iwieniec”
sztab brygady KOP „Podole”
batalion KOP „Borszczów”
dowództwo KOP)
30 pułk piechoty
Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych
14 pułk piechoty
Szkoła Podchorążych Broni Pancernych
Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej Nr 3 w Żurawicy
67 batalion czołgów
3 Pułk Pancerny
Sztab Naczelnego Wodza
Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia

Stanowiska

dowódca kompanii
adiutant batalionu
komendant pułkowej szkoły podoficerskiej 18 pp
I oficer sztabu brygady KOP
dowódca kompanii granicznej
kierownik referatu w Biurze Personalnym M.S.Wojsk.
dowódca batalionu piechoty
komendant Szkoły Podchorążych Broni Pancernych
zastępca dowódcy Ośrodka Zapasowego Broni Pancernej Nr 3
zastępca dowódcy batalionu czołgów
dowódca batalionu czołgów
dowódca pułku pancernego
szef wydziału w Sztabie Naczelnego Wodza

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Medal Wojska Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”

Bronisław Antoni Brągiel (ur. 13 czerwca 1896 w Radomyślu Wielkim, zm. 28 stycznia 1976 w Londynie) – major broni pancernych Wojska Polskiego II RP, podpułkownik broni pancernych Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys

Bronisław Antoni Brągiel[1] urodził się w dniu 13 czerwca 1896 roku w Radomyślu Wielkim, w rodzinie Jana i Antoniny z domu Trybulec. Egzamin dojrzałości zdał w szkole w Tarnowie. W roku 1913, jeszcze jako uczeń gimnazjum, wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich. W 1914 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W maju 1915 roku otrzymał przydział do c. i k. 57 pułku piechoty. Wojenną szkołę oficerską ukończył przy c. i k. 40 pułku piechoty. Po promocji, do listopada 1918 roku, walczył jako dowódca kompanii i adiutant batalionu w szeregach 110 pułku piechoty armii austro-węgierskiej.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do 1 pułku piechoty Ziemi Rzeszowskiej, a następnie otrzymał przydział na stanowisko dowódcy plutonu w 17 pułku piechoty. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie od lutego do lipca 1920 roku dowodził kompanią w 18 pułku piechoty. W trakcie działań odwrotowych został ranny. Po rekonwalescencji powrócił do pułku i otrzymał przydział na dowódcę oddziału demobilizacyjnego. Na mocy dekretu Naczelnego Wodza z dnia 25 listopada 1920 r.[a] został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika w piechocie[2].

Na dzień 1 czerwca 1921 r. nadal pełnił służbę w 18 pułku piechoty, pozostając w randze porucznika[3]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w tymże stopniu, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 254. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. W 1923 roku pełnił służbę w Oddziale III Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi, pozostając oficerem nadetatowym 18 pułku piechoty[5]. Zajmował wówczas 231. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty[6]. W styczniu 1924 r. został przydzielony do macierzystego pułku[7]. 31 marca tego roku mianowano go kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 r. i 177. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W październiku 1924 r. został komendantem pułkowej szkoły podoficerskiej skierniewickiego 18 pułku piechoty[9].

Na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych został przeniesiony, z dniem 20 października 1924 roku, z 18 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza[10]. Początkowo otrzymał przydział do batalionu KOP „Iwieniec”. W kwietniu 1925 roku przeniesiono go do brygady KOP „Podole” i z dniem 14 kwietnia tr. przydzielono do sztabu tejże brygady, jako oficera w dyspozycji jej dowódcy[b]. Etatowo został wówczas przypisany do 14 baonu KOP „Borszczów”. Od 7 września 1925 r. pełnił w zastępstwie obowiązki I oficera sztabu brygady, a z dniem 8 września tr. został zatwierdzony na tym stanowisku[c]. Pod koniec sierpnia 1926 roku powołany do składu sędziowskiego Sądu Honorowego 4 Brygady KOP. Zarządzeniem z dnia 29 października 1926 roku został odznaczony przez Prezesa Rady Ministrów[d] Srebrnym Krzyżem Zasługi – za zasługi, położone około zabezpieczenia granic Państwa. Do listopada 1926 roku pełnił obowiązki I oficera sztabu 4 Brygady Ochrony Pogranicza „Podole” w Czortkowie[11]. Z dniem 5 grudnia tr. odkomenderowany do batalionu KOP „Borszczów”, w którym objął (w dniu 10 stycznia 1927 r.) dowództwo 1 kompanii granicznej „Boryszkowce”[e]. W kwietniu 1927 r. przeniesiony został do Dowództwa KOP-u w Warszawie na stanowisko referenta[f]. Od 1 listopada tr. pełnił funkcję kierownika Referatu Ordre de Bataille[g]. W okresie od 28 stycznia do 22 lutego 1928 r. uczestniczył w kursie narciarskim dla początkujących, odbywającym się w Krynicy. W roku 1928, służąc w KOP-ie, przynależał do kadry oficerów piechoty i pozostawał na ewidencji 18 pułku piechoty[12]. Zajmował wówczas 174. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swego starszeństwa[13]. W sierpniu tr. pracował w komisji przetargowej na zakup sprzętu narciarskiego dla KOP-u[h]. W lutym 1929 r. wyznaczono go przewodniczącym komisji powołanej w celu ustalenia sposobu zreorganizowania kancelarii Dowództwa KOP według nowych zasad. W roku 1930 Bronisław Brągiel zajmował 649. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to zarazem 163. lokata w starszeństwie)[14]. W dniu 26 marca 1931 r. ogłoszono przeniesienie kpt. Brągiela z Korpusu Ochrony Pogranicza do 30 pułku Strzelców Kaniowskich w Warszawie[15]. Przeniesienie to zostało potwierdzone w rozkazie Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 20 z dnia 8 maja 1931 roku.

W roku 1932 jako oficer 30 pp[16] zajmował 120. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swego starszeństwa[17], a na dzień 1 lipca 1933 roku była to już 116. lokata wśród kapitanów korpusu piechoty w swoim starszeństwie (a jednocześnie 452. lokata łączną wśród wszystkich kapitanów piechoty)[18]. W lutym 1934 roku został przeniesiony z 30 pułku piechoty do Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko kierownika referatu, co ogłoszono w czerwcu 1934 roku[19]. Na dzień 5 czerwca 1935 r. zajmował 387. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to jednocześnie 99. lokata w swoim starszeństwie) i nadal pełnił służbę w Biurze Personalnym MSWojskowych[20].

Do rangi majora awansowany został ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów piechoty[21]. Z dniem 21 marca 1936 r. rozpoczął służbę we włocławskim 14 pułku piechoty, na stanowisku dowódcy II batalionu (na dzień 21 września 1936 r. nadal dowodził tym batalionem[22]). W dniu 29 stycznia 1937 r. Bronisław Brągiel został wybrany do składu zarządu Koła Przyjaciół Harcerstwa we Włocławku[23]. Z dniem 29 lipca 1937 roku został skierowany na staż do 4 Kujawskiego pułku artylerii lekkiej w Inowrocławiu. Po ukończeniu stażu mjr Brągiel został przeniesiony (z dniem 13 października 1937 r.) z 14 pułku piechoty. W listopadzie 1937 roku został komendantem Szkoły Podchorążych Broni Pancernych w Modlinie[24]. W dniu 11 listopada 1937 roku ogłoszono, że Prezydent RP Ignacy Mościcki odznaczył (w korpusie oficerów piechoty) mjr. Brągiela Złotym Krzyżem Zasługi – za zasługi w służbie wojskowej[25]. Następnie został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów broni pancernych. Na dzień 23 marca 1939 r. zajmował 2. lokatę wśród majorów broni pancernych w starszeństwie z dnia 1 stycznia 1936 r.[26] i nadal piastował stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Broni Pancernych[27].

We wrześniu 1939 r. pełnił obowiązki zastępcy dowódcy Ośrodka Zapasowego Broni Pancernej Nr 3 w Żurawicy. Po przekroczeniu granicy został internowany w Rumunii. Pod koniec lutego 1940 r. dotarł do Francji i pełnił służbę w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Po klęsce Francji przedostał się do Anglii i początkowo pełnił funkcję kierownika referatu Oddziału I Organizacyjnego Sztabu Naczelnego Wodza. Rozkazem Sztabu Naczelnego Wodza Oddział V (L. dz. 1043/V/41) mjr Brągiel został w sierpniu 1941 r. przeniesiony do 1 pułku czołgów. W dniu 22 sierpnia 1941 r. został przydzielony czasowo do III batalionu czołgów (w 1 pułku czołgów) na stanowisko zastępcy dowódcy tegoż batalionu[28]. Z dniem 19 września 1941 r. III baon czołgów (1 pułku czołgów) został przeformowany w 67 batalion czołgów. Na podstawie rozkazu dowódcy 16 Brygady Czołgów (Rozkaz Dzienny Nr 124/42) major Bronisław Brągiel z dniem 3 czerwca 1942 roku objął obowiązki dowódcy 67 baonu czołgów[i] i komendanta garnizonu w Kelso[29].

Po reorganizacji[j] dowodził 3 Pułkiem Pancernym. Z dniem 6 listopada 1942 r. został powołany na 6-miesięczny staż w oddziałach brytyjskich (rozkaz L.2187/tjn.V/42 z dnia 22.10.1942 roku). Awansowany na stopnień podpułkownika został ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1943 roku (rozkaz L.2500/tjn.V/42). W styczniu 1943 r. przeniesiono go do dyspozycji Oddziału Personalnego w Sztabie Naczelnego Wodza. Z dniem 20 maja 1943 r. ppłk Brągiel powołany został na IV. ośmiotygodniowy kurs konwersji dla oficerów starszych (Senior Officers Conversion Course) do Szkoły Broni Pancernej (A.G.V. School) w Bovington – Lulworth (rozkaz L.dz. 2063/Pers.43 z dnia 11.05.1943 roku). Następnie pełnił funkcję szefa Wydziału Wyszkoleniowego[k] w VI Specjalnym Oddziale Sztabu Naczelnego Wodza[l]. Od listopada 1944 roku był szefem Wydziału Obsad w Oddziale Personalnym[m]. Z dniem 5 września 1946 r. wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. W dniu 26 września 1946 roku Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w Warszawie pozbawił go obywatelstwa polskiego[n][30]. W dniu 3 października 1947 roku został przeniesiony z Inspektoratu Generalnego PKPR (Kwatera Główna Inspektora Generalnego PKPR) do Ośrodka Oficerskiego Nr 50 Kingwood In Reading (5 Grupa Dywizyjna PKPR).

Bronisław Brągiel znajduje się na liście spadochroniarzy przeszkolonych w Wielkiej Brytanii (w okresie od lipca 1942 r. do września 1944 r.) i nie przerzuconych do Polski, których zaprzysiężono (po zakończeniu kursów odprawowych) na rotę Armii Krajowej.

Zmarł w dniu 28 stycznia 1976 roku w londyńskiej dzielnicy Ealing. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu South Ealing.

Jego pierwszą żoną była Zofia Ulatowska (córka Ignacego i Wandy), z którą zawarł związek małżeński w dniu 26 grudnia 1927 roku. Drugą żoną Bronisława Brągiela została Henryka Mazurkiewicz. Z ich związku narodziła się córka Krystyna.

Awanse

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Był to dekret marszałka Józefa Piłsudskiego o sygnaturze L. 2384.
  2. ↑ Rozkaz dzienny dowództwa 4 Brygady KOP Nr 11 z dnia 17 kwietnia 1925 r. (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  3. ↑ Rozkazy dzienne dowództwa 4 Brygady KOP Nr 40 z dnia 7 września 1925 r. i Nr 14 z dnia 3 marca 1926 r. (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  4. ↑ Zarządzenie to zostało opublikowane w Monitorze Polskim Nr 252 z 2 listopada 1926 roku.
  5. ↑ Rozkaz dzienny dowództwa 14 batalionu KOP Nr 6 z dnia 10 stycznia 1927 r. (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  6. ↑ Rozkaz dzienny dowództwa 14 batalionu KOP Nr 81 z dnia 8 kwietnia 1927 r. (zbiory Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  7. ↑ Stanowisko to zajmował również na dzień 30 września 1928 roku.
  8. ↑ W dniach 14–20 listopada 1928 r. przebywał służbowo w Krakowie i Zakopanem celem odbioru tegoż sprzętu.
  9. ↑ Według części źródeł mjr Brągiel był w tym czasie jedynie pełniącym obowiązki dowódcy 67 batalionu czołgów.
  10. ↑ Reorganizacja nastąpiła w połowie sierpnia 1942 roku.
  11. ↑ Wydział Wyszkoleniowy (W) zajmował się całokształtem zagadnień związanych z rekrutacją i wyszkoleniem cichociemnych, według zapotrzebowań zgłaszanych przez Komendę Główną Armii Krajowej.
  12. ↑ Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza nazywany był pierwotnie również Samodzielnym Wydziałem Krajowym, jego późniejsza nazwa to VI Specjalny Oddział Sztabu NW.
  13. ↑ Według części źródeł służbę na stanowisku kierownika Wydziału Wyszkoleniowego pełnił w okresie od lipca 1944 roku do maja 1945 roku i był ostatnim kierownikiem tegoż Wydziału.
  14. ↑ W uchwale Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej pozbawiającej Bronisława Brągiela obywatelstwa polskiego wskazano, że posiadał on stopień pułkownika, podczas gdy w rzeczywistości był w tym czasie podpułkownikiem w Polskich Siłach Zbrojnych.
  15. ↑ Stopień porucznika posiadał od 1 kwietnia 1920 roku. W dniu 3 maja 1922 r. został zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 254. lokatą[4].
  16. ↑ Medal nadany w dniu 8 listopada 1928 roku (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  17. ↑ Medal nadany kpt. Brągielowi w dniu 13 grudnia 1928 roku (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
  18. ↑ Odznaka ta została nadana w dniu 17 grudnia 1928 roku (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

Przypisy

  1. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 58.
  2. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 48 z 15 XII 1920, s. 1340.
  3. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 73, 566.
  4. ↑ a b c Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 75.
  5. ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 89, 176.
  6. ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 424.
  7. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 35.
  8. ↑ a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 IV 1924, s. 174.
  9. ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 166, 367.
  10. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21 VII 1925, s. 397.
  11. ↑ Gwara, Lewnau i Czekaj-Wiśniewska 2006 ↓, s. 42, 109.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 134.
  13. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 203.
  14. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 131.
  15. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 III 1931, s. 122.
  16. ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 560.
  17. ↑ a b Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 49.
  18. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 45.
  19. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 VI 1934, s. 155.
  20. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 44, 183, 194.
  21. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 341.
  22. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 295.
  23. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 150.
  24. ↑ Szubański 1993 ↓, s. 24.
  25. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 XI 1937, s. 35.
  26. ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 232.
  27. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 480.
  28. ↑ Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego ↓, s. 162.
  29. ↑ IPiM im. gen. Sikorskiego ↓, s. 117–122.
  30. ↑ Dziennik Bałtycki ↓, Nr 269 z 30 IX 1946, s. 2.
  31. ↑ Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 54.
  32. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  33. ↑ M.P. z 1932 r. nr 121, poz. 152 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Za sluzbe graniczna.jpg
(c) I, Poznaniak1975, CC BY 2.5

Odznaka "Za Służbę Graniczną", wzorowana na przedwojennej odznace KOP ... Translation: Polish » English

For službe graniczna.jpg

Medal "For Service Boundary", modeled on the prewar odznace KOP
POL Medal Wojska BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
PL Epolet mjr.svg
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).