Bronisław Budzyński

Bronisław Budzyński
Data i miejsce urodzenia	17 października 1888 Czystochleb
Data i miejsce śmierci	4 stycznia 1951 Sopot
Zawód, zajęcie	kupiec
Odznaczenia

Bronisław Budzyński (ur. 17 października 1888 w Czystochlebie, zm. 4 stycznia 1951 w Sopocie) – polski działacz związany z Wolnym Miastem Gdańskiem, prezes Gminy Polskiej Związku Polaków (1937–1939), kupiec.

Życiorys

Do szkół powszechnych uczęszczał we Wrześni i Miłosławiu; ukończył następnie Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, będąc w czasie nauki członkiem konspiracyjnych organizacji „Iskra” i „Ogniwo”. Po złożeniu matury pracował krótko w Poznaniu, Wrocławiu, Berlinie i Hamburgu. W Gdańsku osiadł w 1907. Należał do założycieli Towarzystwa Młodzieży Kupieckiej w Gdańsku (1908) i trzykrotnie pełnił w nim funkcję prezesa. Od 1919 prowadził w Gdańsku własne przedsiębiorstwo handlu zbożem, w 1936 przeszedł na stanowisko drugiego dyrektora Polskiej Centrali Rolnej w Gdańsku, w 1930 został dyrektorem przedsiębiorstwa polskiego Państwowe Zakłady Przemysłowo-Zbożowe. Był ponadto członkiem zarządu Polskiego Biura Eksportu Zboża w Wolnym Mieście Gdańsku oraz członkiem Związku Popierania Gdańsko-Polskich Stosunków Gospodarczych.

W latach 1921–1927 sprawował mandat radnego Rady Miejskiej Gdańska. Był posłem do Volkstagu I, II i VI kadencji (1920–1927; 1935–1939)^[1]. W składzie Volkstagu I kadencji, wybranego pierwotnie jako Zgromadzenie Ustawodawcze, znalazł się z nominacji Gdańskiej Rady Ludowej. Na forum Volkstagu występował w obronie praw ludności polskiej Wolnego Miasta Gdańska i współpracował z Komisarzem Generalnym RP w Gdańsku. W marcu 1938 uczestniczył w berlińskim Kongresie Polaków w Niemczech, na którym przedstawił przypadki łamania praw ludności polskiej w Gdańsku.

Od 1933 pełnił obowiązki wicemarszałka Rady Naczelnej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, w latach 1936–1937 był prezesem Związku, następnie – po zjednoczeniu polskich organizacji gdańskich – był prezesem Gminy Polskiej Związku Polaków (1937–1939). Krótko przed wybuchem wojny wyjechał do Polski, przez cała okupację ukrywając się pod przybranym nazwiskiem w okolicy Legionowa. Po wojnie zamieszkał w Sopocie. 28 czerwca 1946 brał udział w procesie Arthura Greisera jako świadek.

Po II wojnie światowej działał w Stronnictwie Demokratycznym^[2], m.in. jako prezes Komitetu Wojewódzkiego w Gdańsku. Zasiadał też w Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Sopotu oraz był radnym gdańskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej. Został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (dwukrotnie) oraz krzyżem Orderu Odrodzenia Polski. Został pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie (kwatera B6-A-5)^[3].

Grób Bronisława Budzyńskiego na cmentarzu katolickim w Sopocie

Przypisy

Bibliografia

• Marek Andrzejewski, Ludzie Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939), Gdańsk 1997, s. 22
• Józef Golec, Sopocki album biograficzny, Cieszyn 2008, s. 37-38
• Marian Paluszkiewicz, Jerzy Szews, Słownik biograficzny członków tajnych towarzystw gimnazjalnych w Wielkim Księstwie Poznańskim 1850-1918, Poznań 2000, s. 40
• Henryk Stępniak, Bronisław Budzyński, w: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, tom I: A-F (pod redakcją Stanisława Gierszewskiego), Gdańsk 1992, s. 177-178

Polscy posłowie do Volkstagu I kadencja Bronisław Budzyński Teodor Grobelski Wojciech Jedwabski Franciszek Kubacz Stanisław Kuhnert Bonifacy Łangowski Władysław Panecki II kadencja Wojciech Jedwabski Franciszek Kubacz Bonifacy Łangowski Zygmunt Moczyński Władysław Panecki III kadencja Antoni Lendzion Leon Miszewski Zygmunt Moczyński IV kadencja Erazm Czarnecki Antoni Lendzion V kadencja Erazm Czarnecki Zygmunt Moczyński VI kadencja Bronisław Budzyński Antoni Lendzion