Bronisław Regulski

Bronisław Regulski

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1886 Warszawa
Data i miejsce śmierci	24 września 1961 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Oddział IV SG 13 Dywizja Piechoty Ministerstwo Spraw Wojskowych
Stanowiska	szefa oddziału dowódca piechoty dywizyjnej dowódca dywizji zastępca I wiceministra spraw wojskowych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Symboliczny grób gen. Bronisława Regulskiego na Starych Powązkach
w Warszawie, kwiecień 2012

Bronisław Regulski h. Rawicz (ur. 10 marca 1886 w Warszawie, zm. 24 września 1961 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Był najstarszym synem Juliusza, urzędnika kolejowego, i Bronisławy Kunegundy z Chodakowskich, h. Dołęga, bliźniaczym bratem Józefa (1886–1973, zob. niżej). Jego pradziadem był płk Józef Regulski-Falk.

Od 1935 był żonaty z Zofią z Wajchtów, primo voto Daszewską. Potomstwa nie mieli, w związku z tym po śmierci generała nadany niegdyś pradziadowi napoleoński tytuł Kawalera Cesarstwa przeszedł na młodszego brata, Janusza.

W latach 1895–1904 pobierał nauki w gimnazjum realnym w Łowiczu. Po zdaniu egzaminu maturalnego rozpoczął studia w Instytucie Politechnicznym w Warszawie. Od 1905 przebywał w Belgii, gdzie studiował na uniwersytecie i politechnice w Liège. Studia ukończył w 1913. W owym czasie również – od 2 grudnia 1911 do 23 grudnia 1912 – odbył obowiązkową służbę w armii rosyjskiej, w charakterze jednorocznego ochotnika. Wrócił do Polski na krótko przed wybuchem I wojny światowej.

Po rozpoczęciu działań wojennych Regulski służył jako podporucznik m.in. w sztabie 1 Dywizji Kawalerii w Kobryniu. Od 15 grudnia 1917 do 7 lipca 1918 pełnił służbę w sztabie I Korpusu Polskiego w Rosji na stanowisku starszego adiutanta.

1 listopada 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego i przydzielony do Komisji Wojskowej Rady Regencyjnej na stanowisko referenta. Jako oficer I. byłego Korpusu Polskiego reskryptem Rady Regencyjnej z 25 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia^[1]. Po przejęciu władzy przez Piłsudskiego pozostał w wojsku.

Od 2 stycznia 1920 był słuchaczem I Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W kwietniu tego roku przydzielony został do Naczelnego Dowództwa. W 1920 awansowany na majora. W grudniu 1920 był polskim oficerem łącznikowym w Komisariacie Ligi Narodów w Gdańsku. Od stycznia do września 1921 kontynuował naukę na Kursie Wyższej Szkoły Wojennej. Po zakończeniu nauki i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału IV Sztabu Generalnego. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 188 lokatą w korpusie oficerów piechoty. Z dniem 1 lipca 1923 mianowany został pełniącym obowiązki szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego^[2]. Z dniem 25 września 1924 roku został zwolniony z obowiązków zastępcy członka Oficerskiego Trybunału Orzekającego^[3]. 1 grudnia 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego awansował go na pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 44. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]. Od 21 lutego 1928 dowodził 25 pułkiem piechoty. 24 lutego 1929 mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 13 Kresowej Dywizji Piechoty w Równem. W okresie od 10 listopada 1932 do stycznia 1933, pełnił obowiązki dowódcy tej dywizji. 19 października 1934 Prezydent RP mianował go zastępcą I wiceministra spraw wojskowych, gen. bryg. Tadeusza Kasprzyckiego^[5]. Na stopień generała brygady został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 1. lokatą w korpusie generałów^[6].

Na początku czerwca 1935 został wybrany I wiceprezesem zarządu Towarzystwa Wiedzy Wojskowej^[7].

Po wybuchu wojny w 1939 przedostał się do Rumunii, stamtąd do Francji, gdzie w 1940 dowodził polskim zgrupowaniem wojsk pancernych w Awinionie. Po klęsce Francji przedostał się do Anglii, gdzie został najpierw dowódcą polskiego Centrum Wyszkolenia Armii, a w latach 1940–1945 pełnił funkcję attaché wojskowego w Londynie. 1 czerwca 1945 został mianowany generałem dywizji.

Po zakończeniu wojny Regulski był do 1947 oficerem łącznikowym rozwiązujących się PSZ przy brytyjskim War Office, a potem musiał podjąć pracę zarobkową w jednej z polskich firm emigracyjnych (biurze podróży „Tazab”). Był wraz z gen. Andersem jednym z głównych założycieli londyńskiego „Ogniska Polskiego”. Zginął w Londynie w wypadku samochodowym. Został pochowany na cmentarzu Brompton w Londynie. Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (B-4-11,12)^[8].

Awanse

• Chorąży – 1912
• Podporucznik – 1916
• Porucznik – 1918
• Kapitan – 1920
• Major – 1920
• Podpułkownik – 1922
• Pułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 44. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]
• Generał brygady – ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 1. lokatą w korpusie generałów^[6]
• Generał dywizji – 1 czerwca 1945

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1922)^[9]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[10]
• Komandor Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska, 1936)^[11][12]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Korony Rumunii (Rumunia)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Białego Lwa (Czechosłowacja)
• Krzyż Komandorski Orderu Białego Orła (Królestwo Jugosławii)
• Order Świętej Anny z Mieczami III klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętego Stanisława z Mieczami II klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętego Stanisława z Mieczami III klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Łaźni III klasy (Wielka Brytania)

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Stanisław Kopański, Wspomnienia wojenne 1939–1946, Londyn 1951.
• Stanisław Maczek, Od podwody do czołga, Edynburg 1961.
• Polski Słownik Biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987.
• Janusz Regulski, Ród Werszowców-Rawiczów, gałąź Falk-Regulskich z Reguł Ziemi Warszawskiej. Linia Kawalerów Cesarstwa Francuskiego, Warszawa 1942 (rp. w posiadaniu rodziny).
• Janusz Regulski, Blaski i cienie długiego życia, Warszawa 1980.
• Marian Romeyko, Przed i po maju, 1–2, Warszawa 1967.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Biogram Józefa Regulskiego, bliźniaka Bronisława

.