Bronzyt

Bronzyt
Ilustracja
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny(Mg, Fe)2[Si2O6]
krzemian magnezu i żelaza
Twardość w skali Mohsa5-6
Przełamnierówny
Łupliwośćdobra
Układ krystalograficznyrombowy
Gęstość minerału3,2-3,5 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwabrązowa w różnych odcieniach
Rysabiała, jasnoszara
Połyskpółmetaliczny, szklisty

Bronzytminerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Należy do grupy minerałów bardzo pospolitych i szeroko rozpowszechnionych.

Nazwa pochodzi od charakterystycznej barwy tego minerału.

Charakterystyka

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju krótkosłupkowym, tabliczkowym, igiełkowym, włoskowym. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, blaszkowych. Czasami można go spotkać w postaci nieforemnych ziarn w skale. Tworzy też skupienia włókniste i promieniste. Jest kruchy, przezroczysty. Obok hiperstenu jest ogniwem pośrednim szeregu izomorficznego utworzonego przez: enstatyt-ferrosilit; zawiera 70-90% enstatytu i 10-30% ferrosilitu. Współwystępuje z enstatytem, diallagiem, oliwinem, ilmenitem, magnetytem, chromitem. Do niedawna był uważany za bogatą w żelazo odmianę enstatytu.

Występowanie

Składnik wielu skał zasadowych (norytów, piroksenów, perydotytów, gabr); rzadziej kwaśnych i obojętnych: sjenitów, dacytów, andezytów.

Miejsca występowania:

  • W Polsce: spotykany jest w gabrach i norytach Suwalszczyzny, w okolicach Jeleniej Góry, oraz w Sudetach.

Zastosowanie

  • ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie,
  • kryształy niekiedy wykorzystywane są w celach jubilerskich.

Bibliografia

  • Leksykon Przyrodniczy – Minerały i kamienie szlachetne, „Horyzont” 2002
  • J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, – TG ”Spirifer” W-wa 2005
  • A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geolog. 1965
  • W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma–Press” 2003

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Enstatite-pas-146b.jpg
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Enstatite
Locality: Bare Hills Copper Mine (Smith Avenue Copper Mine), Bare Hills, Baltimore County, Maryland, USA (Locality at mindat.org)
Size: cabinet, 9.6 x 7.5 x 4.9 cm
Enstatite var. Bronzite
A classic from a very old American locality that is a varietal of enstatite but apparently still a valid species as I read it. Note the curving, bronzy," well-defined crystals. From the noted W.W. Jefferis (1820-1906) Collection. According to MINDAT, this was a "copper mine located about 1 mile NW of Mt Washington and about 3 miles NW of Baltimore. Started 1845 and closed 1880. Reopened during the period 1905." Jefferis handling of the specimen would have been from the heyday of the mine, in the mid 1800s. Note the early museum accession number 6846, as well. This is a big, somewhat showy, display-worthy specimen from a long-vanished locality, proably under a building for 100 years now.