Browar Jerzego Bojańczyka we Włocławku
![]() Magazyn 1. i 2. | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia | |
Data zamknięcia | |
Właściciel | Miasto Włocławek |
Dane adresowe | |
Adres: ul. Łęgska 28 87-800 Włocławek | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
![]() |
Browar Bojańczyka we Włocławku – zespół fabryczny XIX-wiecznego zabytkowego Browaru Bojańczyka z lat 1832-1880. Składa się z 5 budynków: głównego budynku Browaru, trzech magazynów oraz Domu Zarządcy.
Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków pod nr rej.: 413/A z 12.06.1998
Historia
Browar został założony w 1832 roku przez Kazimierza Bojańczyka. Pierwotnie produkowano tu wódkę, a następnie piwo w ilościach kilkuset beczek rocznie. Browar był jednym z największych w mieście, pozostając w gestii rodziny Bojańczyków nawet po śmierci Kazimierza, gdy właścicielem został syn Rafał, a po nim jego syn Wincenty[1]. W 1866 roku, kiedy to Rafał Bojańczyk prowadził browar, wiadro piwa kosztowało 30 kopiejek[2]. Od czasu powstania, Browar był stopniowo rozbudowywany. Jako pierwszy powstał główny budynek Browaru wybudowany w 1832 roku, następnie, w 1878 roku, wybudowano trzy magazyny. Ostatnim obiektem, który wybudowano, jest Dom Zarządcy z 1880 roku. Browar należał do rodziny Bojańczyków do czasu zakończenia II wojny światowej, kiedy to został znacjonalizowany. W tym czasie zmieniał właścicieli wśród rodziny. Do 1914 roku Browarem zarządzał Jerzy Bojańczyk. I wojna światowa spowodowało zahamowanie rozwoju Browaru i w 1921 Wincenty Bojańczyk sprzedał obiekt spółce akcyjnej, której założycielem był syn Jerzy. Produkcja piwa w 1927 roku wynosiła ok. 5600 hektolitrów[1]. Zakończenie II wojny światowej przyniosło za sobą nacjonalizację Browaru i jego zamknięcie. Po przejściu zespołu budynków na rzecz Skarbu Państwa, użytkowano je jako obiekty przeznaczone na magazyn, dystrybucję ryb oraz szwalnię.
Budynki
Zespół fabryczny składa się z 5 budynków o różnych powierzchniach. Wszystkie obiekty wybudowano w latach 1832-1880.
Budynek główny Browaru
Obiekt wybudowany w 1832 roku przez Kazimierza Bojańczyka jako pierwszy i zarazem główny obiekt Browaru. Budynek jest wymurowany z czerwonej cegły palonej. Dla podkreślenia detalu architektonicznego w postaci lizen oraz gzymsów koronujących i kordonowych, w elewacjach zastosowano cegłę o jaśniejszym wybarwieniu. W elewacjach uroku dodają także blendy markujące okna, zwieńczone nadprożami odcinkowymi. Podziały elewacji są starannie zakomponowane z wyodrębnieniem elewacji szczytowych po formie dachu dwuspadowego. Elewacja frontowa na wprost wjazdu z ulicy Łęgskiej, dzięki trzem sterczynom wymurowanym z cegły, jest najbardziej reprezentacyjnym fragmentem budynku, wyraźnie dominującym nad pozostałymi obiektami. Walory architektoniczne Browaru są pomniejszane przez szereg dobudówek i przystawek, które w żaden sposób nie wkomponowują się w obiekt[3].
Magazyn 1.
Magazyn wybudowany w 1878 roku. Podobnie jak budynek główny Browaru, jest budynkiem czterokondygnacyjnym, wymurowanym z czerwonej palonej cegły. Kryty jest dachem dwuspadowym pod dachówką ceramiczną. Magazyn ma dostawioną do elewacji zachodniej bryłę, przeznaczoną na klatkę schodową. Ze względu na potrzeby użytkowe obiektu, występują w nim kondygnacje o różnych wysokościach[4].
Magazyn 2.
Wybudowany w 1878 roku. Budynek magazynowy nr 2 wpisany do rejestru zabytków pod numerem 413/A z dnia 12.06.1998 r. jest obiektem wymurowanym z cegły palonej czerwonej na zaprawie wapiennej, tworzy z magazynem nr 3 i 1 fragment pierzei ul. Bechiego. Obiekt jest trzykondygnacyjny z częściowym podpiwniczeniem, choć z elewacji czyta się dwie kondygnacje nadziemne. Budynek zwieńczony dachem dwuspadowym na konstrukcji
drewnianej płatwiowo-jętkowej z dwoma ścianami stolcowymi pokryty papą asfaltową na deskach[5].
Magazyn 3.
Budynek usytuowany jest wzdłuż ulicy Bechiego, w kierunku Łęgskiej. Budynek składa się z trzech segmentów: najmniejszego – pierwszego od Wisły, środkowego i narożnego. W elewacji budynku od ul. Łęgskiej występuje niespotykany w żadnym innym budynku Włocławka fryz zwieńczający w postaci wymurowanego wspornikowo baldachimu o motywie ostrołuków, wyraźnie nawiązujący do tendencji neogotyku[6].
Dom Zarządcy
Jest jedynym budynkiem przeznaczonym od samego początku do pełnienia funkcji mieszkalnych i w taki sposób jest eksploatowany do dzisiaj. Mieszka tu obecnie 7 rodzin. Układ konstrukcyjno-przestrzenny domu jest typowy jeszcze dla zabudowy osiemnastowiecznej ze środkową ścianą nośną kominową i pomieszczeniami amfiladowymi[7].
Rewitalizacja
Rewitalizacja zabytkowych obiektów browaru stała się jednym z priorytetów Urzędu Miasta Włocławek. Realizacja projektu w związku z licznymi problemami przeciągała się w czasie. Miasto przez długi czas miało problem z wywłaszczeniem ostatniej nieruchomości składającej się na cały kompleks (samorząd bowiem nie był właścicielem całości obiektów). Miasto postanowiło przejąć od prywatnego właściciela legalnie nabytą od miasta w 2003 r. nieruchomość przy ul. Łęgskiej 28, powołując się na klauzulę prawa odkupu w umowie sprzedaży[8]. Ostateczna decyzja o własności działki zapadła w Sądzie Apelacyjnym w Gdańsku, który ustanowił samorząd Włocławka właścicielem nieruchomości[9]. Projekt rewitalizacji tego miejsca zakłada rozbiórkę niektórych obiektów, które nie stanowią wartości historycznej. W ich miejsce powstanie nowa zabudowa, nawiązująca architekturą do ceglanych fasad historycznych obiektów. Po zakończonej przebudowie, w tym miejscu zostanie uruchomione Centrum Kultury Browar B. W obiektach znajdą się liczne powierzchnie ekspozycyjne, pomieszczenia dydaktyczne, duża sala taneczna, sala widowiskowa oraz sale konferencyjne i wielofunkcyjne[10].
W Centrum będą odbywały się m.in. zajęcia pozalekcyjne dla uczniów z sąsiadujących z budynkiem szkół. W obiekcie znajdą się sale komputerowe oraz przeznaczone do kształcenia językowego. Będzie to przedsięwzięcie skierowane do instytucji, organizacji pozarządowych oraz stowarzyszeń, które będą mogły tam realizować swoją statutową działalność w ww. zakresie. W budynkach znajdą się też pomieszczenia, w których będą odbywać się zajęcia nauki tańca, śpiewu oraz fotografii, a także spotkania integracyjne.
30 grudnia 2011 roku w budynku Urzędu Miasta Włocławek, po przeprowadzonym postępowaniu przetargowym, podpisano umowę z wykonawcą przebudowy, firmą Molewski z Chodcza. Wartość realizowanego projektu wynosi 37 milionów 547 tysięcy złotych, a termin zakończenia robót, określony w umowie, przypada na 30 września 2013 roku. Inwestycja objęta jest dofinansowaniem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013, które wynosi 18 mln 469 tysięcy złotych[11].
Oficjalne otwarcie Centrum Kultury Browar B nastąpiło 16 maja 2014 roku[12].
Przypisy
- ↑ a b [1], BIP UM Włocławek: Przetarg "Centrum Kultury Browar B- adaptacja do nowych funkcji społeczno – gospodarczych(...)"; Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia, Inwentaryzacja – OPIS WARTOŚCI HISTORYCZNYCH KOMPLEKSU
- ↑ [2], MM Włocławek, BROWAR (B)OJAŃCZYKA
- ↑ [3], BIP UM Włocławek, Przetarg Centrum Kultury Browar B- adaptacja do nowych funkcji społeczno – gospodarczych(...), Studium wykonalnosci – zalacznik nr 7, 1. Budynek główny Browaru
- ↑ [4], BIP UM Włocławek: Przetarg "Centrum Kultury Browar B- adaptacja do nowych funkcji społeczno – gospodarczych(...)"; Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia, Inwentaryzacja – 1. Magazyn nr 1
- ↑ [5], BIP UM Włocławek: Przetarg "Centrum Kultury Browar B- adaptacja do nowych funkcji społeczno – gospodarczych(...)"; Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia, Inwentaryzacja – DZIAŁKA NR 36/11
- ↑ [6], BIP UM Włocławek, Przetarg Centrum Kultury Browar B- adaptacja do nowych funkcji społeczno – gospodarczych(...), Studium wykonalnosci – zalacznik nr 7, 4. Magazyn nr. 3
- ↑ [7], BIP UM Włocławek, Przetarg Centrum Kultury Browar B- adaptacja do nowych funkcji społeczno – gospodarczych(...), Studium wykonalnosci – zalacznik nr 7, 5. Dom Zarządcy
- ↑ Olga Krupa, Hurtownia ryb czy Browar B.?, [w:] „Tygodnik Kujawski”, nr 5 (68) z 6 lutego 2009 r., s. 4; Maciej Gogołkiewicz, Pierwsze ofiary Browaru B?, internetowe wydanie „Nowości” (2009-02-04) [8]
- ↑ Ewelina Piotrowska, Browar B należy do miasta, [w:] „Nowości”, nr 206 z 3 września 2010 r., wyd. włocławskie, s. 7
- ↑ Jacek Hołub, Bardzo kulturalny browar powstanie we Włocławku, internetowe wydanie „Gazety Wyborczej” (2011-11-15) [9]
- ↑ Urząd Miasta Włocławek, Centrum Kultury „Browar B”: podpisanie umowy z wykonawcą (relacja dźwiękowa i galeria zdjęć), strona internetowa UM Włocławek” (2011-12-30) [10]
- ↑ Apollo13.eu, O nas | Centrum Kultury Browar B [dostęp 2020-09-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 3.0
Iluminacja browaru "B" rozpoczęła pracę 27 lutego 2014 roku.
Autor: Patryk Lewiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Browar Jerzego Bojańczyka we Włocławku - Magazyn 1 i 2
Wzór znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Autor: Wloclawianin, Licencja: CC BY 3.0
Zdjęcie przedstawia prace budowlane przy rewitalizacji zespołu browaru Bojańczyka we Włocławku na cele projektu Centrum Kultury Browar B
Autor:
Autor: Wloclawianin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Browar Bojańczyka we Włocławku - magazyn nr 3 oraz Dom Zarządcy
Autor: Wloclawianin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Browar Jerzego Bojańczyka we Włocławku - Główny budynek Browaru