Browar Mokrskich w Katowicach

Browar braci Mokrskich
w Katowicach
Symbol zabytku nr rej. A/1506/9 z 13 listopada 1992 roku
Ilustracja
Wnętrze kompleksu browaru braci Mokrskich
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. ks. bpa H. Bednorza 2a−6

Typ budynku

zespół zabudowań starego browaru

Styl architektoniczny

historyzm ceglany

Ukończenie budowy

1880

Ważniejsze przebudowy

początek XX wieku

Pierwszy właściciel

Peter Mokrski

Kolejni właściciele

Oberschlesische Linderbrauerei Hochberg, Zakład Braci Porębskich S.A.

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry po prawej znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „browar Mokrskich”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „browar Mokrskich”
Ziemia50°15′49″N 19°05′37″E/50,263611 19,093611
Strona internetowa

Browar braci Mokrskich w Katowicach − zabytkowy kompleks dawnego browaru, znajdujący się w Katowicach przy ul. ks. bpa Herberta Bednorza 2a−6, na terenie jednostki pomocniczej Szopienice-Burowiec, założony w 1880 roku przez Petera Mokrskiego. Dawny browar zbudowany jest w styku historyzmu ceglanego z cegły klinkierowej[1] Obecnie kompleks ten działa pod marką Browar Factory Centrum, w którym znajdują się biura oraz magazyny na powierzchni około 30 tys. m². Stanowi on siedzibę dla ponad 70 firm[2].

Na wewnętrznym dziedzińcu kompleksu znajduje się zieleniec z rzeźbami, w budynkach kompleksu organizowana jest również działalność artystyczna, a także prezentowana jest ekspozycja sztuki współczesnej[1].

Historia

Kompleks browaru braci Mokrskich w 1911 roku
Fragment kompleksu od strony ul. Obrońców Westerplatte

W 1879 roku mieszkaniec Roździenia[1] – Peter Mokrski zakupili gospodarstwo rolne[3] przy granicy Roździenia z Szopienicami[1] i już w 1880 roku założył on na tej realności[4], na południowym brzegu Brynicy[3], browar składający się z budynku warzelni oraz kotłowni. W 1890 roku[1] został on rozbudowany o obiekty produkcyjne: słodownię, leżakownię i fermentownię. Z początkiem XX wieku wybudowano jeszcze kilka budynków gospodarczych[4]. W tym czasie browar produkował piwo i słód oraz prowadził detaliczną sprzedaż piwa w parku przybrowarnianym, gdzie powstał budynek zakładowej restauracji[4].

W 1912 roku browar odziedziczyli spadkobiercy Petera Mokrskiego, a w sześć lat po tym, tuż po zakończeniu I wojny światowej został wykupiony przez konkurencyjną Oberschlesische Linderbrauerei Hochberg w Zabrzu i Tychach. W wyniku tych zmian własnościowych zaprzestano wytwarzania piwa, a jedynie prowadzono produkcję słodu[1]. W 1923 roku został zakupiony przez Zakład Braci Porębskich Spółka Akcyjna z Krakowa. Zgodnie z umową zakupu nowy właściciel nie miał prawa prowadzić w tych zabudowaniach produkcji piwa. Wobec tego prowadzono tam produkcję słodu, konfekcjonowanie i sprzedaż obcego piwa oraz rozlewnię win i spirytusu[1]. W 1937 roku firmę braci Porębskich postawiono w stan upadłości[4]. W 1942 roku browar został znacjonalizowany, jednak już w 1947 roku adwokat braci Porębskich wystąpił o przywrócenie stanu prawnego sprzed 1939 roku, co też nastąpiło[3].

Do roku 1989 na terenie browaru mieściły się magazyny oraz siedziba firmy ELMET[1], po czym właściciele wypowiedzieli umowę dotychczasowemu użytkownikowi[2] i w 1991 roku sprzedali obiekt Johannowi Brosowi. Zniszczony i częściowo wypalony, odzyskał swoją świetność dzięki przeprowadzonej rewitalizacji, przystosowując obiekt do funkcji biurowych i magazynowych[3]. Adaptacji konserwatorskiej, polegającej na przywróceniu stanu pierwotnego i przystosowaniu do współczesnych wymogów, dokonała grupa osób pod kierunkiem Johanna Brosa i Moniki Pacy. Prace rewitalizacyjne prowadzone są od 1993 roku[1]. Aktualnie browar, pod nazwą Factory Centrum, stanowi siedzibę kilkudziesięciu firm. Dysponuje on powierzchnią użytkową wynoszącą około 30 tys. m²[4].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk, Domy i gmachy Katowic, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2013, s. 34-35, ISBN 978-83-63780-00-5.
  2. a b Browar Factory Centrum. browarfactorycentrum.pl. [dostęp 2020-10-07]. (pol.).
  3. a b c d Śląska Organizacja Turystyczna: Browar Mokrskiego w Katowicach Szopienicach. www.zabytkitechniki.pl. [dostęp 2020-10-07]. (pol.).
  4. a b c d e Urząd Miasta Katowice: Browar Mokrskich - Factory Centrum. www.katowice.eu. [dostęp 2020-10-07]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda zabytek techniki.svg
Symbol zabytku techniki do legendy mapy
Browar Mokrskich ul. Bednorza Szopienice Katowice.JPG
Autor: Christophorus ex Silesia, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zabudowania browaru braci Mokrskich, w Katowicach, w dzielnicy Szopienice przy ul. ks. bpa H. Bednorza 2a-6.
Katowice - Szopienice-Burowiec 293.jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Szopienice-Burowiec. Ulica Obrońców Westerplatte. Browar Mokrskich