Browary Warszawskie

Browary Warszawskie
Ilustracja
Lata 70. Kadzie zacierne na Wydziale Warzelni
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Adres

ul. Grzybowska 58/70

Data założenia

1948

Data likwidacji

2004

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dawna lokalizacja browaru”
Ziemia52°14′06,4″N 20°59′13,3″E/52,235111 20,987028

Browary Warszawskie – nieistniejący obecnie browar w Warszawie. Został utworzony na bazie upaństwowionych browarów Haberbusch i Schiele. Produkował m.in. piwo Królewskie.

Siedziba browaru znajdowała się przy ul. Grzybowskiej 58/70.

Historia

Historia browaru rozpoczyna się w 1846 r. Haberbusch, Schiele i Klawe zakupują licencję browaru Jana G. Schöffera przy ul. Krochmalnej, w którym uprzednio pracowali. Browar Jana G. Schöffera słynął z produkcji piwa typu bawarskiego (wyższa zawartość alkoholu i gorzkawy smak). Browar pod nową firmą „Haberbusch i Schiele”, zachował receptury i kontynuował produkcje tej linii piwa, ponadto wyspecjalizował się w piwach typu: angielskiego i portera.

W 1945 w piwnicach zniszczonego browaru Haberbusch i Schiele znajdowało się kilka tysięcy hl piwa, które sprzedano w marcu i kwietniu tego roku[1].

Po 1945 roku

Wraz z upaństwowieniem przedsiębiorstw przemysłowych w tym i browaru w 1946[2] zadecydowano, aby z powodu zniszczeń nie odbudowywać zakładu w dawnym miejscu, ale decyzję jednak zmieniono i w 1949 rozpoczęto jego odbudowę[1].

Odbudowa i rozbudowa browaru warszawskiego trwała do lipca 1954, kiedy to wznowiono produkcję[3]. Ponieważ w kraju nie produkowano urządzeń piwowarskich, aby uruchomić zniszczony zakład część z nich została przywieziona do Warszawy z innych, nieczynnych browarów[4]. W 1961 rozbudowano rozlewnię piwa butelkowego i uruchomiono nowoczesną słodownię mechaniczno-pneumatyczną[1]. Część wytwarzanego słodu eksportowano[4]. W 1963 uruchomiono kotłownię gazową i oddano do użytkowania oddział krytych kadzi fermentacyjnych[1]. W 1965 zakład wyprodukował 330 tys. hl piwa, 5,7 tys. ton słodu i zatrudniał ok. 350 osób[1].

Po wznowieniu produkcji w 1954 browar wszedł w skład utworzonego w 1947 przedsiębiorstwa pod nazwą Warszawskie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze i stał się jego siedzibą[1]. W 1968 zakład wraz z browarami w Ciechanowie, Ciechomicach i Wyszkowie utworzył przedsiębiorstwo pod nazwą "Warszawskie Zakłady Piwowarskie" z siedzibą w Warszawie[5].

W 1970 w browarze produkowano piwa jasne pełne „Specjal“, „Królewskie“ (Kongresowe) oraz piwo „Porter“[1]. W 1974 na siedem gatunków produkowanego piwa pięć posiadało tzw. znak jakości[5]. Do 1975 piwo beczkowe sprzedawano na terenie województwa warszawskiego, natomiast piwa butelkowe w Warszawie[1]. Po 1975 piwo sprzedawano na terenie aglomeracji warszawskiej[1].

19 lipca 1972 roku z linii produkcyjnej w warszawskim browarze zjechały pierwsze w Polsce butelki licencyjnie produkowanej Coca-Coli. W ciągu pierwszego dnia sprzedano w warszawskim „Supersamie” i „Sezamie” w ciągu godziny 240 skrzynek po 24 butelki – w sumie 5 760 butelek Coca-Coli[6][7].

W 1992 browary przekształcono w spółkę pracowniczą pod nazwą Browary Warszawskie S. A., która przejęła mienie Skarbu Państwa w odpłatne użytkowanie. W 1997 nastąpiła zmiana nazwy na Browary Warszawskie „Królewskie” S. A.. W 2000 roku rozpoczęto negocjacje z inwestorem, koncernem austriackim Brau Union AG i już w marcu 2001 udziały przedsiębiorstwa przejął za zgodą MSWiA inwestor strategiczny.

15 czerwca 2004 roku walne zgromadzenie wspólników Brau Union Polska zdecydowało o wycofaniu się z Polski i odsprzedaniu Grupie Żywiec Browaru Kujawiak w Bydgoszczy oraz zakończeniu produkcji w browarze warszawskim i przeniesieniu jej do zakładu w Warce. Wynikało to z faktu, że grupa Brau Union AG została włączona do koncernu Heineken N. V., do którego w Polsce należy m.in. Grupa Żywiec. Za likwidacją produkcji przemawiały także problemy z produkcją w centrum dużego miasta, a także straty finansowe spółki – w latach 2000-2003 wyniosły one 100 mln zł. Browary Warszawskie opuściły swoją warszawską siedzibę do 15 lipca 2004 roku, jednak stacja uzdatniania wody pracowała do 29 grudnia 2004 roku. W wyniku likwidacji zakładu przestało istnieć 250 miejsc pracy w Warszawie. Piwa „Specjal“ i „Porter“ stały się markami koncernu Heineken.

Po likwidacji browaru w zabudowaniach początkowo mieściły się magazyny, później przystąpiono do wyburzeń budynków. W 2007 roku teren browarów był już praktycznie pusty. Ostatnie niewyburzone zabudowania znajdowały się jeszcze między ul. Krochmalną a Chłodną i były to: warzelnia, stacja uzdatniania wody, laboratorium oraz ciąg podziemnych korytarzy. W 2014 nieruchomość została kupiona przez spółkę Echo Investment i powstał tam wielofunkcyjny kompleks Browary Warszawskie, łączący przestrzeń biurową, mieszkalną oraz strefę gastronomiczną i usługową[8].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Juliusz Komornicki i in.: Kronika przemysłu piwowarskiego. Część I lata 1945–1980. Warszawa: Piwochmiel, s. 49.
  2. ↑ Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 234. ISBN 978-83-931723-5-1.
  3. ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 72, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”. 
  4. ↑ a b Jacek Oleksiewicz: Warszawska Wola. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Warszawy Oddział Wola, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy i Warszawski Tygodnik Ilustrowany „Stolica”, 1974, s. 76.
  5. ↑ a b Jacek Oleksiewicz: Warszawska Wola. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Warszawy Oddział Wola, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy i Warszawski Tygodnik Ilustrowany „Stolica”, 1974, s. 77.
  6. ↑ Coca-Cola. Coca-Cola Company. [dostęp 2012-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-22)].
  7. ↑ Piotr Stanisławski: 10 rzeczy, których nie wiesz o coca-coli. rp.pl, 2012-07-19. [dostęp 2012-07-19].
  8. ↑ Tomasz Urzykowski. Piwne imperium spod znaku sfinksa. „Gazeta Stołeczna”, s. 15, 9 lipca 2021. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Industriegebiet.png
Autor: Sal73x, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign for industry
Warzelniaa Warszawskie Zakłady Piwowarskie lata 70..jpg
Kadzie zacierne na Wydziale Warzelni w Warszawskich Zakładach Piwowarskich w Warszawie