Brunon Strzałka

Brunon Strzałka
Data i miejsce urodzenia

2 lipca 1912
Lubomia

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1977
Kraków

Miejsce spoczynku

Lubomia

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Dzieci

Kazimierz Strzałka

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Brunon Strzałka (ur. 2 lipca 1912 w Lubomi, zm. 23 lipca 1977 w Krakowie) – pisarz, nauczyciel, folklorysta, tworzył na terenie gminy Lubomia.

Brunon Strzałka urodził się w Lubomi, jego rodzicami byli Franciszek Strzałka – chłop, później wytwórca cygar, kupiec i restaurator – oraz Józefa z domu Miechówka. W 1918 roku rozpoczął naukę w niemieckiej szkole, którą po kilku miesiącach przerwał. W 1921 roku wznowił naukę, tym razem w szkole polskiej. W 1924 roku zaczął naukę w gimnazjum klasyczne w Rybniku[1]. W latach 1935-1937 studiował w Pedagogium w Krakowie, co dało mu uprawnienia do nauczania biologii i geografii w szkołach powszechnych. Przez krótki czas studiował potem prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim[1][2].

Początkowo pracował jako nauczyciel kontraktowy w Radlinie, w 1938 roku przeniesiono go do Pszowa. W 1939 roku ożenił się z Jadwigą Pauliną Jedlińską. Nominację nauczycielską otrzymał 1 lipca 1939 roku, jednak wybuch wojny nie pozwolił mu rozpocząć pracy. Na czas wojny przeniósł się wraz z żoną do Mielca, gdzie początkowo pracował jako robotnik budowlany, później jako księgowy[2]. Od 1 kwietnia 1940 do 1 września 1944 roku tajnie nauczał zakresu szkoły powszechnej[1][2].

Po wojnie nauczał w szkole średniej w Rybniku. Przez krótki czas, w ramach bezpłatnego urlopu, ponownie został słuchaczem Uniwersytetu Jagiellońskiego. 1 września 1946 roku podjął pracę w Państwowym Liceum i Gimnazjum Męskim w Raciborzu. W latach 1950–1972 pełnił funkcję dyrektora szkoły. W międzyczasie uzyskał uprawnienia do nauczania biologii i geografii z biologią, zatrudniony był również w innych raciborskich szkołach[1].

Po przejściu na emeryturę zaczął realizować swoje zainteresowania folklorem, zajmując się rekonstrukcją dawnych opowieści i publikacją zasłyszanych tekstów. Publikował w „Kalendarzu Opolskim” i „Poglądach”. Zebrane opowieści wydał w dwóch tomach „Godek i bojek śląskich”, w 1976 i 1978 (tom drugi wydano pośmiertnie). Od 1972 jego teksty, czytane przez Janinę Skałecką, aktorkę Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu, pojawiały się na antenie Polskiego Radia Opole. Janina Skałecka opracowała również część tekstów na potrzeby sceniczne, w sezonie 1979/80 wystawiano je na Małej Scenie teatru[1]. Brunon Strzałka współpracował także z Polskim Radiem w Katowicach[3].

Brunon Strzałka działał w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej oraz Lidze Ochrony Przyrody, której raciborskiego oddziału był prezesem przez kilkanaście lat. Był członkiem ruchu regionalnego. W 1972 roku uzyskał uprawnienia mistrza pszczelarstwa[1].

Zmarł 23 lipca 1977 roku w Krakowie, pochowany został w Lubomi w rodzinnym grobowcu[1][2].

Za działalność oświatową i zasługi na polu wychowania młodych pokoleń odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), Złotą Odznaką LOP (1973), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976), medalem Zasłużonego Działacza Ziemi Raciborskiej i medalem Zasłużonego Opolszczyźnie[1][2].

W 2001 został patronem gimnazjum w Lubomi[2][3].

Jego dziećmi są Kazimierz Jan, profesor biologii, oraz Jadwiga Marta[1].

Twórczość

  • Brunon Strzałka, Godki i bojki śląskie, Opole: Opolskie Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe, Instytut Śląski, 1976, OCLC 642024906.
  • Brunon Strzałka, Godek i bojek śląskich ciąg dalszy, Opole, Instytut Śląski: Opolskie Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe, 1978, OCLC 749353098.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Mirosław Fazan, Franciszek Serafin, Śląski słownik biograficzny. Seria nowa, t. 1, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1999, ISBN 83-226-0833-0, OCLC 43050464 [dostęp 2020-02-21].
  2. ↑ a b c d e f Strzałka za Bieruta, „Nowiny Wodzisławskie”, 39 (107), 26 września 2001, ISSN 1508-8820 [dostęp 2020-02-21].
  3. ↑ a b Ziomkowie docenili, „Nowiny – tygodnik regionalny”, 46 (2312), 14 listopada 2001 [dostęp 2020-02-21].

Bibliografia

  • Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 108. ISBN 83-60353-11-5.

Media użyte na tej stronie