Brunon Zwarra

Brunon Zwarra
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 października 1919
Gdańsk

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 2018
Gdańsk

Brunon Albrecht Zwarra[1] (ur. 18 października 1919 w Gdańsku, zm. 14 sierpnia 2018 w Gdańsku[2]) – polski publicysta, autor książek o historii Gdańska, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

Życiorys

W latach 1929–1935 uczęszczał do Gimnazjum Polskiego. Wzorem ojca, Wojciecha[3][4], wstąpił do polskich organizacji na terenie Wolnego Miasta Gdańska – należał m.in. do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, Zjednoczenia Zawodowego Polskiego i KS Gedania. Od 1935 pracował w Emalierni Johannesa Segora we Wrzeszczu.

Po wybuchu II wojny światowej aresztowany 14 września 1939 w Gdyni. Był więziony w obozach w Nowym Porcie, Stutthofie i Sachsenhausen. Zwolniony w 1942 roku, wrócił do pracy w Emalierni Segora. Po przejściu frontu i powrocie Gdańska do Polski zajął się odbudową zniszczonego zakładu, pod nową nazwą Zakład Lakierniczo-Emalierski „Gedania” (do 1948).

W latach siedemdziesiątych, dzięki namowom i pomocy prof. Mariana Pelczara, zajął się pracą pisarską. Najważniejszym osiągnięciem Zwarry na tym polu jest opracowanie publikacji Gdańsk 1939. Wspomnienia Polaków gdańszczan (1984), zawierającej 73 dokumentalne relacje o początku II wojny światowej w Gdańsku. Ponadto jest autorem autobiograficznej pięciotomowej książki Wspomnienia gdańskiego bówki i powieści W gdańskiej twierdzy i Gdańszczanie.

W swoich książkach prowadził ostrą polemikę z Günterem Grassem. Według opinii Zwarry w książce Blaszany bębenek Grass przekazał wypaczony i szkalujący dobre imię Polaków obraz obrony Poczty Polskiej 1. września 1939. W 1993 oficjalnie zaprotestował przeciwko przyznaniu Grassowi honorowego obywatelstwa miasta Gdańska.

Przed wojną mieszkał na Biskupiej Górce, a w ostatnich latach życia w Oliwie[5].

Zmarł 14 sierpnia 2018. Został pochowany 21 sierpnia 2018 na Cmentarzu Oliwskim[5] (kwatera 15-10-19). Podczas mowy pogrzebowej nad grobem Brunona Zwarry prezydent Gdańska Paweł Adamowicz zapowiedział zbiorową edycję wszystkich jego gdańskich wspomnień[6].

Latem 2020 na filarach wiaduktu kolejowego przy ul. Polanki powstał mural z wizerunkiem Brunona Zwarry[7].

grób Brunona Zwarry na Cmentarzu Oliwskim

Nagrody i odznaczenia

Dorobek literacki

  • Gdańszczanie (tomy I–IV), Wydawnictwo Morskie, 1976 (powieść)
  • Gdańsk 1939. Wspomnienia Polaków-Gdańszczan, wybór i opracowanie B. Zwarra, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie, 1984, ISBN 83-215-7207-3 (Wyd. 2 popr. i uzup. Gdańsk, Marpress, 2002, ISBN 83-87291-97-8)
  • Wspomnienia gdańskiego bówki, Wydawnictwo Morskie, (tom I: 1984, II: 1985, ISBN 83-215-827-10, III: 1986, ISBN 83-215-828-18, IV: 1996, ISBN 83-853-497-07, V: 1997, ISBN 83-853-499-44) (wspomnienia własne)
  • W gdańskiej twierdzy, Wydawnictwo Morskie, 1987, ISBN 83-215-8283-4 (powieść historyczna)

Przypisy

  1. ↑ a b Brunon Zwarra – wspomnienie i pożegnanie. www.prezydent.pl, 2018-08-21. [dostęp 2018-08-26].
  2. ↑ Zmarł Brunon Zwarra. Gdański pisarz miał 99 lat. wyborcza.pl, 17 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-19].
  3. ↑ Zwarra Brunon, [w:] Encyklopedia Gdańska [online], www.gedanopedia.pl [dostęp 2018-08-26].
  4. ↑ Marek Adamkowicz: Brunon Zwarra – historie dopowiedziane. 2014-04-24. [dostęp 2018-08-27].
  5. ↑ a b Pogrzeb Brunona Zwarry. Już wiadomo kiedy - we wtorek, 21 sierpnia. gdansk.pl, 17 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-19].
  6. ↑ Pogrzeb Brunona Zwarry w Gdańsku. Wspomnienie gdańskiego bówki i pisarza. dziennikbaltycki.pl, 21 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-22].
  7. ↑ Mural z wizerunkiem gdańskiego pisarza Brunona Zwarry powstaje na wiadukcie PKM. 2020-07-28. [dostęp 2020-07-28].
  8. ↑ Splendor Gedanensis 2016. Dali najwięcej gdańskiej kulturze. gdansk.pl. [dostęp 2018-08-22].

Media użyte na tej stronie

Brunon Zwarra.JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brunon Zwarra, autor kilku książek o Gdańsku.
Grób Brunona Zwarry.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób Brunona Zwarry na Cmentarzu Oliwskim