Brus (województwo świętokrzyskie)

Brus
wieś
Państwo Polska
Województwo świętokrzyskie
Powiatjędrzejowski
GminaJędrzejów
Liczba ludności (2021)291[1]
Strefa numeracyjna41
Kod pocztowy28-300[2]
Tablice rejestracyjneTJE
SIMC0240000[3]
Położenie na mapie gminy Jędrzejów
Mapa konturowa gminy Jędrzejów, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Brus”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Brus”
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego
Mapa konturowa powiatu jędrzejowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Brus”
Ziemia50°40′32″N 20°24′05″E/50,675556 20,401389

Brus – wieś sołecka[4] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Jędrzejów[3][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Brus[3][5]
SIMCNazwaRodzaj
0240017Wygodaosada

Etymologia

Brus – według słownika oznacza w krakowskim kamień do ostrzenia narzędzi (osełka), natomiast w handlu drzewnym duże sosny obrobione do kantu. Być może że miejsca gdzie przy wyrębie lasów obrabiano drzewo na budulec otrzymywały takie miano. Wywód to zresztą według słownika niepewny[6].

Historia

W r. 1581 istniały trzy części wsi Brus, a w nich 9 łanów kmiecych, 4 komorników[7].

W wieku XVIII wieś stanowiła własność Dembińskich herbu herbu Nieczuja. w roku 1769 Marianna córka Franciszka wniosła Brus w posagu do Piotra Dembińskiego herbu Rawicz[8].

W wieku XIX opisano Brus jako wieś w powiecie jędrzejowskim gminie Raków, parafii Mokrsko.
Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827 było 19 domów 109 mieszkańców.

W początkach wieku XX Brus pisany jako Bruss podlegał administracyjnie gminie Raków (wieś i folwark)

Według spisu powszechnego z roku 1921 było tu 49 domów i 320 mieszkańców, folwark spisano razem ze wsią[9].

Zabytki

Zespół dworski (dwór i park z ogrodem) z przełomu XIX/XX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A-95/1-2 z 26.04.1977)[10].

Przypisy

  1. ↑ BIP gminy. Statystyka ludności zameldowanej w poszczególnych sołectwach 31-12-2021 str. 2-4 [dostęp 2022-02-25]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 91 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-20].
  4. ↑ Jednostki organizacyjne gminy Jędrzejów. Urząd Gminy Jędrzejów. [dostęp 2015-03-20].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20]. 
  6. ↑ Brus, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 389.
  7. ↑ Brus, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 239.
  8. ↑ Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 62.
  9. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2019-06-22].
  10. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2021-09-30. s. 6. [dostęp 2015-10-13].

Bibliografia

Gmina Jędrzejów
Miasta
Wsie
Integralne
części wsi

Gmina Jędrzejów herb.svg

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Jędrzejów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Jędrzejów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.88 N
  • S: 50.43 N
  • W: 19.77 E
  • E: 20.60 E
Gmina Jędrzejów herb.svg
Herb miasta i gminy Jędrzejów