Brusiek
Artykuł | 50°35′6″N 18°48′38″E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 50°34'N, 18°48'E |
- błąd | 2320 m |
Odległość | 2293 m |
wieś | |
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) | 68 |
Strefa numeracyjna | 34 |
Kod pocztowy | 42-286[1] |
Tablice rejestracyjne | SLU |
SIMC | 0135421 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°35′06″N 18°48′38″E/50,585000 18,810556 |
Brusiek (niem. Bruschiek[2]) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Koszęcin.
Liczy ok. 50 stałych mieszkańców. Położona jest przy trasie Tworóg – Koszęcin i ma charakter wielodrożnicy. Przez miejscowość przepływa rzeka Mała Panew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Integralne części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0135438 | Krywałd | część wsi |
Historia miejscowości
- Około połowy XIV wieku na terenie wioski znajdowała się kuźnica. Dokładne ustalenie daty jej powstania jest obecnie niemożliwe do ustalenia, gdyż najazdy husytów z lat 1431-1433 dokonały zupełnego spustoszenia osady[5]. Datowania radiowęglowe, przeprowadzone dla węgli drzewnych pobranych z odnalezionych w okolicy pozostałości mielerzy, określiły pochodzenie najstarszych z nich na przełom XIV i XV w., a nawet na wiek XII[5]. Z czasem urządzenia kuźnicze odbudowano. Z tekstu Officina ferraria, abo huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego autorstwa Walentego Roździeńskiego z 1612 r. dowiadujemy się, że od 1511 r. kuźnik posiadał własny staw hutniczy, a od 1489 r. obok kuźnicy funkcjonowała karczma[5]. Rudę żelaza, dowożoną z okolicznych miejscowości, m.in. z Tarnowskich Gór, przetapiano w prostych dymarkach. W roku 1768 zastąpił je wielki piec, wysoki na 10 metrów, który w 1824 r. wyprodukował 17 tysięcy cetnarów surówki żelaznej[5]. Surówkę przerabiano w kuźnicy wyposażonej w dwa młoty parowe. Huta zaprzestała produkcji w 1884 r., a pozostałości pieca zostały zburzone w roku 1955. W 1894 r. infrastrukturę dawnej huty zaadaptowano na prażalnię wapna i młyn kostny, w których produkowano nawozy wapniowo-fosforowe[5].
- W XVII wieku zbudowany został kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzcicela, który obecnie jest kościołem filialnym parafii M. B. Fatimskiej w Kaletach – Drutarni.
- Liczba mieszkańców w XVIII wieku wynosiła ok. 600.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Brusiek”[6].
Z Bruśka wywodzą się przodkowie Walentego Roździeńskiego.
- (c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
Drewniana chata w Bruśku obita w latach 90 XX wieku sidingiem PVC
- (c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
Dymarka – próba rekonstrukcji dawnych tradycji kuźniczych
Kamień młyński nad Małą Panwią
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 91 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Lublinitz (Loben), www.verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c d e Rutkiewicz Paweł, Malik Ireneusz: Historyczne hutnictwo żelaza w dolinie małej Panwi – dawny ośrodek hutniczy w Bruśku, w: "Przyroda Górnego Śląska" nr 92, lato 1918, s. 4-6
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 25. ISBN 83-87424-77-3.
Linki zewnętrzne
- Strona parafii w Bruśku
- Archiwalna strona o Bruśku. brusiek.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-22)].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor:
Location map of gmina Koszęcin, Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubliniec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.87 N
- S: 50.48 N
- W: 18.45 E
- E: 19.13 E
Herb gminy Koszęcin
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY 3.0
Brusiek, kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela, 2 poł. XVII