Brygada Giwati

84 Brygada Giwati

חטיבת גבעתי

(c) אמיר / IDF Spokesperson's Unit, CC BY-SA 3.0
Historia
Państwo	Izrael
Organizacja
Numer	84
Dyslokacja	Miszmar ha-Negew
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska zmechanizowane
Podległość	162 Dywizja Pancerna

84 Brygada Giwati (hebr. חטיבת גבעתי, Chetivat Giwati) – elitarny związek taktyczny piechoty zmechanizowanej Sił Obronnych Izraela. Wchodzi w skład 162 Dywizji Pancernej podległej Dowództwu Południowemu. Baza brygady znajduje się w Camp Miszmar ha-Negew, przy kibucu Miszmar ha-Negew.

Historia

Wojna o niepodległość

(c) Ynhockey / IDF Spokesperson's Unit, CC BY-SA 3.0

Emblemat Brygady Giwati w 1948

Początki istnienia Brygady Giwati są związane z tworzeniem w 1947 jednostek taktycznych przez żydowską organizacę paramilitarną Hagana. Powstało wówczas sześć brygad piechoty Hagany.

Latem 1947 rozpoczęło się tworzenie na przedmieściach Tel Awiwu pierwszych oddziałów kolejnej 5 Brygady Giwati. Jako pierwszy utworzono 51 Batalion, który natychmiast rozpoczął działalność przy utrzymywaniu bezpieczeństwa transportu. Niektórzy religijni żołnierze przyłączyli się wówczas do grupy, która udała się w celu wzmocnienia obrony wiosek Ben Szemen i Gusz Ecjon.

Pod koniec listopada 1947 ostatecznie utworzono 5 Brygadę Giwati, której dowódcą został Shimon Avidan^[1]. Z weteranów Brygady Żydowskiej i kompanii szturmowych Palmach sformowano bataliony 52, 53 i 54. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny powierzono im następujące zadania:

• 51 Batalion – ochrona szlaku komunikacyjnego Tel Awiw – Bat Jam – Holon.
• 52 Batalion – obrona rejonu Niccanim – Galon – Kefar Urijja – Gezer – Tel Awiw.
• 53 Batalion – obrona przedpola Tel Awiwu od strony Jafy, oraz ochrona szlaków komunikacyjnych.
• 54 Batalion – udzielanie pomocy w różnych sektorach obrony Tel Awiwu.

W dniu 8 grudnia 1947 żołnierze brygady przeprowadzili adwetowy atak na arabską wieś Selma. Atak został odparty, spalono jednak liczne domy w okolicy^[2].

W kwietniu 1948 Brygada Giwati opuściła Tel Awiw i przejęła odpowiedzialność za działania w regionie centralnym. Dowódca Brygady, Shimon Avidan został równocześnie mianowany dowódcą operacji Nachshon. W dniu 5 kwietnia jeden z batalionów brygady wziął udział w próbie dostarczenia zaopatrzenia do oblężonej Jerozolimy. Operacja ta zakończyła się niepowodzeniem^[3]. 27 kwietnia brygada wzięła udział w operacji Chametz, podczas której zniszczono wsie arabskie położone na wschód od miasta Jafa. W Jafie otoczono duże siły arabskie. Kontynuowanie dalszych działań zostało powstrzymane przez działania brytyjskich sił. Na początku maja brygada wzięła udział w operacji Maccabi, usiłując otworzyć drogę do Jerozolimy. Wszystkie izraelskie natarcia były jednak zatrzymywane w rejonie Latrun.

Gdy wojna weszła w swoją drugę fazę, Brygada Giwati została przeniesiona w południowy region i działa w okolicach Gedery, Gan Jawne i Be’er Towijja. W dniu 12 maja brygada wzięła udział w operacji Barak, podczas której podjęto próbę otworzenia odciętych dróg komunikacyjnych do osiedli żydowskich na pustyni Negew. W czasie trwania tej operacji wypędzono około 1,8 tys. Arabów ze swoich domów.

Kiedy Izrael proklamował niepodległość (14 maja 1948), Brygada Giwati weszła w skład Sił Obronnych Izraela. Pod koniec maja sformowano bataliony 55 i 56. 55 Batalion początkowo był batalionem szkoleniowym, jednak gdy nastąpiło gwałtowne pogorszenie sytuacji na froncie, został on skierowany do obrony rejonu Nes Cijjona – Rechowot. Natomiast 56 Batalion został skierowany do powstrzymania natarcia egipskich wojsk. W czerwcu sformowano 57 Batalion, złożony z weteranów Irgunu.

Na początku wojny o niepodległość 29 maja brygada wzięła udział w operacji Pleszet, podczas której zaatakowała przeważające siły egipskie (kolumna ponad 500 pojazdów wojskowych) nacierające w kierunku Tel Awiwu. Po kilku dniach walk brygada poniosła duże straty, zmusiła jednak egipskie kolumny do zmienienia kierunku natarcia. W dniach 7–10 czerwca brygada wzięła udział w nieudanej obronie kibucu Niccanim. Była to jedna z nielicznych izraelskich porażek podczas tej wojny. W nocy z 8 na 9 lipca Brygada Giwati rozpoczęła operację An-Far, podczas której wyparto Egipcjan z południowej części Judei. W dniu 13 września w Rechowot odbyła się pierwsza uliczna parada Brygady Giwati, w której uczestniczyło kilka tysięcy żołnierzy i ich pojazdy. Żołnierze po raz pierwszy pokazali na swoich mundurach emblemat brygady – tarczę z widocznym mieczem, wyrażającym waleczność. Następnie w październiku brygada wzięła udział w operacji Yoaf, w której zajęto miasta Beer Szewa i Aszdod na pustyni Negew^[4]. W listopadzie 1948 Brygada Giwati została przeniesiona z południa w region centralny, i zabezpieczyła rejon Ramat ha-Kowesz. Równocześnie dowództwo nad brygadą objął Etan Liwni. Ogółem podczas całej wojny o niepodległość Brygada Giwati uczestniczyła w 180 bitwach, tracąc 675 zabitych i około 2 tys. rannych^[1].

Po zakończeniu wojny brygada prowadziła działania przeciwko arabskim fedainom na pustyni Negew. W 1955 dowódcą został Chajjim Bar-Lew. Latem 1956 podjęto decyzję o rozwiązania brygady. 51 Batalion przeniesiono do Brygady Golani, 52 Batalion do 7 Brygady. Z pozostałych batalionów sformowano rezerwową 17 Brygadę Giwati, którą później przemianowano na 5 Dywizję (rezerwowa). Uczestniczyła ona we wszystkich wojnach izraelsko-arabskich.

Odtworzenie Giwati

Po doświadczeniach wojny libańskiej w 1983 dostrzeżono potrzebę rozbudowy wojsk lądowych. Podjęto wówczas decyzję o sformowaniu nowej brygady piechoty zmotoryzowanej, która otrzymała nazwę Giwati, aby w ten sposób symbolicznie nawiązywać do tradycji Brygady Giwati z wojny o niepodległość. Do starego emblematy Brygady Giwati dodano wizerunek lisa, wyrażającego spryt i przebiegłość. Pierwszym dowódcą został Jehuda Duvdevani. Formowanie nowej brygady oparto na jednostce sił specjalnych Sayeret Shaked, która weszła w skład brygady jako 424 Batalion (Shaked).

Nowa brygada działa na zmianę w „strefie bezpieczeństwa” w południowym Libanie i w Strefie Gazy. Po wycofaniu się w 2000 z Libanu, brygadę podporządkowano pod Południowe Dowództwo. Od tej pory brygada stacjonuje w rejonie Strefy Gazy. Podczas intifady Al-Aksa wzięła udział w licznych operacjach antyterrorystycznych wymierzonych przeciwko palestyńskim organizacjom terrorystycznym Hamas i Islamski Dżihad. Organizacje te rozwinęły swoją działalność terrorystyczną w gęsto zaludnionym obszarze Strefy Gazy. Pośrodku gęstej zabudowy mieszkalnej znajdowały się ukryte wytwórnie broni oraz obozy szkoleniowe terrorystów. Specyfika terenu wymuszała na żołnierzach brygady doskonalenia metod prowadzenia operacji wojskowych z jak najmniejszym narażeniem ludności cywilnej. Walki w Strefie Gazy stały się szczególnie intensywne po 2004. Brygada przeprowadzała krótkie wypady kolumnami zmechanizowanymi przy silnym wsparciu sił powietrznych. Podjęto także wysiłki wykrywania i niszczenia podziemnych tuneli przemytniczych na granicy Strefy Gazy z Egiptem. Podczas tych akcji żołnierze zdobywali doświadczenie bojowe charakterystyczne dla sił specjalnych. W ten sposób Brygada Giwati stawała się elitarną jednostką taktyczną. Brygada ponosiła jednak ciężkie straty. W dniach 11 i 12 maja 2004 stracono dwa transportery opancerzone M113 z załogami (zginęło 11 żołnierzy)^[5][6].

W sierpniu 2005 brygada wycofała się ze Strefy Gazy. Ewakuowano wówczas wszystkie osiedla żydowskie ze Strefy Gazy. Wycofanie nie przyniosło jednak oczekiwanej poprawy bezpieczeństwa, i palestyńscy terroryści nadal ostrzeliwują Izrael. Było to jednym z powodów przeprowadzenia w grudniu 2008 operacji Płynny Ołów. Żołnierze Brygady Giwati działali w dzielnicach Zeitoun i Tel al-Hwa w mieście Gaza^[7].

Struktura

Brygada Giwati wchodzi w skład 162 Dywizji Pancernej i podlega Dowództwu Południowemu Sił Obronnych Izraela^[8].

Weterani Brygady Giwati służą najczęściej w rezerwowej Brygadzie Negew.

Uzbrojenie

Uzbrojenie Brygady Giwati

Karabiny M16A1, M16A2, M4, M16A4

Karabinek M4

Granatnik podwieszany M203

Karabin maszynowy Negev

Karabin maszynowy FN MAG

Karabin maszynowy Browning M2

Granatnik Mk 19

Karabin M24 SWS

Karabin Barrett M82

Granatnik RPG-7

BGM-71 TOW

Spike

M113

Nagmaszot

Nakpadon

Namer

Humvee

Żołnierze Brygady Giwati są uzbrojeni w karabiny szturmowe Tavor (kaliber broni 5,56 mm), oraz dawniej używane karabiny automatyczne z rodziny karabinów M16 (5,56 mm) i karabiny szturmowe M4 (5,56 mm). Wszystkie powyżej wymienione karabiny posiadają możliwość podczepienia różnorodnych akcesoriów, takich jak np. celownik optyczny, celownik noktowizyjny, latarka taktyczna lub granatnik podwieszany M203 (40 mm). Dodatkowo żołnierze są uzbrojeni w różnorodne granaty ręczne (odłamkowe, dymne, ogłuszające i inne).

Podstawowymi karabinami maszynowymi są: Negev (5,56 mm) i FN MAG (7,62 mm). Z ciężkiego uzbrojenia używane są: ciężkie karabiny maszynowe Browning M2 (12,7 mm) i granatniki Mk 19 (40 mm).

Uzbrojeniem strzelców wyborowych są: karabin M24 SWS (7,62 mm) i karabin Barrett M82 (12,7 mm).

Do walki z pojazdami opancerzonymi żołnierze są uzbrojeni w granatniki przeciwpancerne RPG-7 (40 mm) i M72 (66 mm). Natomiast do walki z bronią pancerną używa się o wiele droższych i bardziej skomplikowanych w obsłudze przeciwpancernych pocisków kierowanych: BGM-71 TOW i Spike.

Brygada wykorzystuje transportery opancerzone M113, Nagmaszot i Nakpadon, oraz bojowe wozy piechoty Namer. Podstawowym pojazdem transportowym są uniwersalne pojazdy terenowe Humvee.

Dowódcy

• Jehuda Duvdevani (1983–1985)
• Ze’ew Drori (1985–1986)
• Eric Moran (1986–1987)
• Efi Ejtam (1987–1988)
• Yom-Tov Samia (1988–1990)
• Giora Inbar (1990–1992)
• Giora Eiland (1992–1993)
• Mooney Horev (1993–1995)
• Meir Kalifi (1995–1997)
• Ejal Schlein (1997–1999)
• Lior Shalev (1999–2001)
• Imad Fares (2001–2003)
• Ejal Eisenberg (2003–2005)
• Joel Strick (2005–2007)
• Ilan Malka (2007–2009)
• Moni Katz (2009–2011)
• Ofer Lewi (2011–2013)
• Ofer Winter (2013–2015)
• Jaron Finkelman (2015-nadal)

Ciekawostki

Przy kibucu Sede Jo’aw znajduje się muzeum Brygady Giwati^[9].

Zobacz też

• Korpus Piechoty i Spadochroniarzy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Brygady Giwati (hebr)