Brygada Nordycko-Polska
| IFOR (1995-1996) SFOR (1996-2000) | |
 Znak Brygady Nordycko-Polskiej | |
| Historia | |
| Państwa wystawiające | Dania |
|---|---|
| Państwa mandatowe | |
| Rozpoczęcie misji | 20 grudnia 1995 |
| Zakończenie misji | 5 stycznia 2000 |
| Liczba zmian | 8 |
| Dowódcy | |
| Pierwszej zmiany | gen. bryg. Finn Særmark-Thomsen |
| Ostatniej zmiany | gen. bryg. Kjell Grandhagen |
| Konflikt zbrojny | |
| Wojna w Bośni i Hercegowinie | |
| Organizacja | |
| Typ | operacyjny |
| Podporządkowanie | Wielonarodowa Dywizja Północ |
| Skład | 5 batalionów, 3 kompanie |
| Liczebność | ok. 3000-4500 żołnierzy |
| Dyslokacja | Doboj (dowództwo) |
Brygada Nordycko-Polska (ang. Nordic-Polish Brigade – NORDPOLBDE) – międzynarodowa brygada sił pokojowych NATO, stacjonująca na terytorium Bośni i Hercegowiny, wykonująca zadania w ramach IFOR/SFOR w latach 1995-1996.
Historia
14 grudnia 1995 strony wojny domowej w Bośni i Hercegowinie zawarły układ w Dayton – porozumienie pokojowe kończące konflikt. Na jego mocy wojska serbskie i bośniacko-chorwackie wstrzymały działania bojowe i rozpoczęły demilitaryzację. Nad wprowadzeniem w życie zapisów układu miały czuwać działające na podstawie mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ Siły Implementacyjne – IFOR, dowodzone przez NATO. Przejęły one odpowiedzialność od nieskutecznych Sił Ochronnych ONZ – UNPROFOR.
Jednymi z oddziałów które przeszły z jurysdykcji UNPROFOR do IFOR były bataliony państw nordyckich: NORDBATT 2 (batalion nordycki z przewagą pododdziałów szwedzkich) i NORLOGBAT (norweski batalion logistyczny) w Tuzli oraz DANBATT (duński batalion operacyjny) w trakcie relokacji z Chorwacji do północno-wschodniej Bośni. Zgrupowanie to było zbyt małe wobec wymogów NATO: brygady piechoty zmotoryzowanej z zapleczem logistycznym i inżynieryjnym. Zwrócono się o wsparcie ze strony Polski, Finlandii i państw bałtyckich (Litwy, Łotwy i Estonii).
W październiku rozpoczęto formowanie Brygady Nordyckiej, a pierwsze szkolenie sztabu nowej jednostki 15 grudnia 1995. Pięć dni później dowódca brygady (duński gen. bryg. Kjell Grandhagen) i pierwsza grupa dowództwa i sztabu zostali przetransportowani do Bośni, reszta kontyngentu dołączyła między 10 stycznia a 8 lutego 1996. W jego skład początkowo wchodziły: dowództwo i sztab brygady w Doboju, bataliony operacyjny z Danii, Polski i Szwecji, logistyczny z Norwegii i budowlany z Finlandii. W Peczu na Węgrzech stacjonowała Nordycko-Polska Grupa Zaopatrzenia. Sama brygada podlegała Wielonarodowej Dywizji Północ pod dowództwem amerykańskim (1 Dywizja Pancerna/Task Force Eagle).
10 lutego 1996 Brygadę Nordycką przemianowano na Brygadę Nordycko-Polską. Wielonarodowość brygady początkowo stwarzała problemy językowe i organizacyjne: znajomość języka angielskiego w dowództwie brygady i pododdziałach nie była powszechna, a część kontyngentów nie działała jeszcze strukturach jednostek Paktu Północnoatlantyckiego.
Do głównych zadań NORDPOLBDE należało:
- zapewnienie bezpieczeństwa cywilom i siłom międzynarodowym
- demilitaryzacja podporządkowanego rejonu (4896 km²)
- likwidacja pól minowych (3300 zidentyfikowanych)
- wsparcie relokacji uchodźców (ok. 50 tys.)
- wsparcie pomocy humanitarnej
Brygada wykonywała je w ramach Operacji Joint Guard (Wspólna straż), po której rozpoczęciu stan osobowy NORDPOLBDE został zmniejszony o 10% w celu uzyskania większej mobilności oddziałów.
Po wygaśnięciu mandatu IFOR ich miejsce zajęły Siły Stabilizacyjne – SFOR, zredukowano o połowę w stosunku do poprzednich sił (32 tys. wobec 60 tys.). Zmiany objęły także Brygadę Nordycko-Polską:
- kontyngent poszczególnych państw redukowano,
- w grudniu 1996 Norwegia zastąpiła batalion logistyczny batalionem piechoty zmotoryzowanej,
- w czerwcu 1998 Finlandia zastąpiła batalion budowlany batalionem piechoty zmotoryzowanej, Stany Zjednoczone wycofały baterię artylerii M109 SPH,
- we wrześniu 1998 plutony z państw bałtyckich utworzyły oddzielną kompanię (BALTCON) w batalionie duńskim,
- w październiku 1998 norweską kompanię medyczną zastąpiono szwedzką.
Postępująca normalizacja sytuacji na terenie Bośni i Hercegowiny i utworzenie sił wielonarodowych KFOR w Kosowie skutkowały zmniejszeniem liczebności SFOR oraz zmianami w strukturze organizacyjnej. 5 stycznia 2000 Brygadę Nordycko-Polską oficjalnie zredukowano do formy Nordycko-Polskiej Grupy Bojowej (NORDPOLBG), stanowiącej odpowiednik batalionu[1].
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna Brygady Nordycko-Polskiej w lutym 1996:
łącznie ok. 4500 żołnierzy | Struktura organizacyjna Brygady Nordycko-Polskiej w grudniu 1998:
łącznie ok. 3000 żołnierzy. |
Dowódcy
| Zmiana | Początek | Koniec | Państwo | Dowódca |
|---|---|---|---|---|
| 1-2 | 12.1995 | 01.1997 |  Dania | gen. bryg. Finn Særmark-Thomsen |
| 3 | 01.1997 | 07.1997 | Dania | gen. bryg. Karsten Jakob Møller |
| 6 | 07.1998 | 01.1999 |  Polska | gen. bryg. Mieczysław Bieniek |
| 7 | 01.1999 | 07.1999 |  Szwecja | gen. bryg. Hakan Espmark |
| 8 | 07.1999 | 01.2000 |  Norwegia | gen. bryg. Kjell Grandhagen |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ One missiom, one team (ang.). SFOR. [dostęp 2020-02-26].
Bibliografia
- Artur Bliski: War and peacekeeping mission of the Nordic-Polish Brigade in Bosnia-Herzegovina. Monterey: Calhoun: The NPS Institutional Archive, 2001.
- Grzegorz Ciechanowski: Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990-1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-531-3.
- Marek Strzoda: Zespoły zadaniowe w organizacji. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2004.
Media użyte na tej stronie
Flaga Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).
Flaga Finlandii
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Area of Responsibility for the Nordic Polish Brigade (NORDPOL BDE). The Brigade Headquarters were established on 8 February 1996 in the former barracks in the west side of Doboj, designated the North Pole Barracks. The whole Brigade was completely deployed and operational in mid-February, when the last element, the main body of the Finnish Construction Battalion arrived. The Brigade was designated the Nordic-Polish Brigade (NORDPOL BDE) on 10 February 1996.
A SISU XA-180 APC.
Oznaka rozpoznawcza Brygady Nordycko-Polskiej