Brytania
Brytania (łac. Britannia lub Insula Albionum) – nazwa stosowana przez Rzymian w odniesieniu do dwóch największych Wysp Brytyjskich.
Miasto Verulamium znajdujące się na obszarze obecnego miasta St Albans w hrabstwie Hertfordshire w Anglii (Wielka Brytania) i położone nad rzeką Ver było największym obok Londinium ośrodkiem rzymskim w Brytanii i od ok. 60 roku stolicą (municipium) rzymskiej prowincji[1][2].
Etymologia
Dzisiejsza Wielka Brytania była określana jako Britannia Maior (Brytania Większa), natomiast dzisiejsza Irlandia była określana mianem Britannia Hibernia (Hibernia).
Nazwa Brytania jest związana etymologicznie z Bretanią, krainą we Francji. Obydwa obszary były zamieszkiwane przez ludność celtycką. Nazwa Brytania pochodzi od Pretannia. Diodor Sycylijski określił ludność wysp brytyjskich jako Pretani.
Brytanią nazywano też południową część wyspy, dla odróżnienia od Kaledonii, nigdy nie podbitej przez Rzymian i odgrodzonej od Brytanii Wałem Hadriana.
Ludność
Brytanię w czasach rzymskich zasiedlała głównie ludność celtycka: Brytowie na terenach dzisiejszej Anglii i Walii, Irlandczycy w Irlandii, oraz nieindoeuropejski lud Piktów na terenach dzisiejszej Szkocji. Po wycofaniu się Rzymian na początku V wieku, wyspy stały się celem najazdów plemion germańskich: Anglów, Sasów i Jutów.
Historia
Pierwsze próby podboju wyspy podjął Cezar w latach 55–54 p.n.e., co uniemożliwiły mu wojny toczone w Galii. Po przygotowaniach podjętych za rządów Kaliguli najazdu dokonano za cesarza Klaudiusza w 43 r. n.e. (wódz Aulus Plaucjusz), stopniowo dokonując podboju dalszych obszarów. Około 128 r. ukończono budowę obronnego Wału Hadriana, oddzielającego terytoria opanowane przez Rzymian od obszarów niepodbitych. W 142 r. rozciągnięto tę granicę po linię pomiędzy Firth of Forth a Firth of Clyde w postaci kolejnego umocnienia, Wału Antonina.
Około 197 r. dokonano podziału wyspy na dwie prowincje (Britannia Superior i Inferior); ok. 305 w nowym podziale administracyjnym Dioklecjana zamieniono ją w jedną z 13 diecezji cesarstwa (Britanniae) podzieloną na 5 prowincji (Britanni I, Maxima Caesariensis, Flavia Caesariensis, Valentia, Britanni II). Od końca III wieku wystawiona była na ataki oraz najazdy barbarzyńców, przejściowo znajdując się też pod władzą lokalnych uzurpatorów (Karauzjusza i Allektusa) lub pretendentów (Magnus Maksymus).
Wraz z nadchodzącym upadkiem imperium Brytania była pierwszą na zachodzie prowincją utraconą przez Rzym. Przyjmuje się, iż w 416 r.[3] pozostałe wojsko i administracja cywilna ostatecznie wycofały się na kontynent.
Personifikacja
Personifikacja Brytanii powstała już czasach rzymskich. W epoce wiktoriańskiej i podczas I wojny światowej wizerunek ten służył jako antropomorfizacja narodu brytyjskiego oraz dla celów propagandowych Ententy.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Jane McIntosh: Handbook of Life in Prehistoric Europe. Oxford University Press US, 2009, s. 158. ISBN 0-19-538476-8.
- ↑ Guy de la Bédoyère: Roman towns in Britain. Rowman & Littlefield, 1992, s. 31, seria: English heritage. ISBN 978-0-7134-6893-9.
- ↑ Takie datowanie w The Oxford Companion to Classical Civilization, Oxford 1998, s. 129nn. oraz w innych aktualnych źródłach.
Linki zewnętrzne
|
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Image:REmpire-05 Aquitania.png: Panairjdde
- Derivative version: Yug
Roman empire
This image comes from Bill Nye's "Comic History of England". The numbers shown are the book page numbers. The text shown is the caption beneath the image. Follow the image to the link which leads to the full book.-wmm
Russian 1914 poster. The upper inscription reads "concord". Shown are the female personifications of France, Russia, and Britain, the "Triple Entente" allies in the first World War. In center, Russia holds aloft an Orthodox Cross (symbol of faith), Britannia on the right with an anchor (referring to Britain's navy, but also a traditional symbol of hope), and Marianne on the left with a heart (symbol of charity/love, probably with reference to the recently-completed Sacré-Cœur Basilica) -- "faith, hope, and charity" being the three virtues of the famous Biblical passage I Corinthians 13:13. In the background is a battle scene, with men fighting with guns and swords, some on horseback. Above them is an exploding shell, an early aeroplane, and an airship.