Brytyjska Ekspedycja do Ziemi Grahama

Brytyjska Ekspedycja do Ziemi Grahama (ang. British Graham Land Expedition, BGLE) – wyprawa naukowo-badawcza na Antarktydę w latach 1934–1937, pod kierownictwem australijskiego polarnika Johna Rymilla (1905–1968), w celu zbadania Ziemi Grahama na Półwyspie Antarktycznym.

Jedna z najbardziej udanych wypraw antarktycznych owych czasów – odkryto wówczas Cieśninę Jerzego VI, udowodniono, że Ziemia Grahama jest częścią kontynentu antarktycznego i zbadano tereny wokół Morza Weddella.

Załoga

Ekspedycją kierował australijski polarnik John Rymill (1905–1968), uczestnik wypraw Watkinsa na Grenlandię w latach 1930–1931 i 1932–1933[1].

W wyprawie brało udział 16 członków, 4 oddelegowanych przez Royal Navy i 2 przez British Army[2]. Kilku uczestników brało wcześniej udział wraz z Rymillem w ekspedycjach Watkinsa na Grenlandię[2].

Wyprawa dysponowała trójmasztowcem Penola pod dowództwem Roberta Rydera (1908–1986)[2]. Starszym oficerem był James Hamilton Martin (1900–1940), uczestnik wyprawy British Australian New Zealand Antarctic Research Expedition w latach 1920–1931, za którą otrzymał Medal Polarny[2].

Lekarzem ekspedycji był Edward William Bingham (1901–1993), uczestnik wyprawy Watkinsa na Grenlandię w latach 1930–1931 – British Arctic Air Route Expedition (BAARE)[2]. Innymi członkami BAARE, którzy płynęli na Ziemię Grahama, byli: pilot i inżynier Wilfred Edward Hampton (1907–1994) oraz główny mierniczy Alfred Stephenson (1908–1999)[2]. Trzech innych uczestników: biolog Colin Bertram (1911–2001), główny geolog i kapelan Launcelot Flemming (1906–1990), nazywany „Biskupem Antarktydy” oraz ornitolog Brian Burley Roberts (1912–1978) brało wcześniej udział w wyprawach do norweskiego Svalbardu[2].

Najmłodszym członkiem wyprawy był operator radia Duncan Carse (1913–2004)[2].

Lista uczestników[3]:

  • J.R. Rymill – kierownik wyprawy
  • W.E. Hampton – zastępca kierownika wyprawy, główny pilot
  • A. Stephenson – główny mierniczy i meteorolog
  • C. Bertram – biolog
  • I.F. Meiklejohn – operator radia
  • B.B. Roberts – ornitolog
  • W.L.S. Fleming – geolog, kapelan
  • Q. Riley – meteorolog
  • E.W. Bingham – lekarz
  • R.E.D. Ryder – kapitan statku Penola
  • H.M. Millet – główny inżynier statku Penola
  • J.I. Moore – drugi inżynier
  • J. Martin – pierwszy oficer statku Penola
  • L.C.D. Ryder – drugi oficer statku Penola
  • N. Gurney – marynarz
  • D. Carse – marynarz

Budżet trzyletniej ekspedycji był wyjątkowo niski i wynosił 20 tys. funtów[3]. Żaden z uczestników wyprawy nie otrzymał wynagrodzenia[3].

Przebieg wyprawy

Wyprawa wyruszyła z portu w Londynie 10 września 1934 roku[2]. Zatrzymała się na krótko po zaopatrzenie w Port Stanley na Falklandach, skąd wyruszyła 7 stycznia 1935 roku w kierunku Port Lockroy, gdzie czekał samolot ekspedycji (De Havilland Fox Moth) i psy zaprzęgowe[2], przywiezione wcześniej przez statek badawczy Discovery II[3].

Z powodu problemów z silnikiem wyprawa została zmuszona do przezimowania na Argentine Islands, gdzie utworzono pierwszą bazę[2]. W 1935 roku członkowie ekspedycji badali, mierzyli i mapowali teren, na którym się znaleźli[2].

Po uporaniu się z problemami technicznymi, na początku 1936 roku Penola popłynęła na Deception Island, i wówczas przeniesiono bazę bardziej na południe na Debenham Islands w Zatoce Małgorzaty[2][3]. W nowej bazie przezimowało 9 uczestników i 39 psów, a Penola wróciła na Falklandy[2].

Wraz z nastaniem wiosny zaczęto realizować intensywny program badawczy – przebadano system fiordów Zatoki Małgorzaty, płaskowyż w środkowej części Ziemi Grahama oraz tereny wokół Cieśniny Jerzego VI[2]. Najdłuższa wyprawa saniami trwała ok. 10 tygodni, i przebadano wówczas prawie 550 km wybrzeża na południe od bazy[3]. Kolejna wyprawa pokonała Półwysep Antarktyczny z zachodu na wschód, docierając prawie do Morza Weddella[3]. Loty zwiadowcze były ograniczone zasięgiem samolotu (ok. 450 km) i niesprzyjającymi warunkami meteorologicznymi[3].

Na początku 1937 roku zwinięto obóz badawczy, a Penola zabrała uczestników wyprawy do domu[2].

Osiągnięcia

Była to jedna z najbardziej udanych ekspedycji antarktycznych owych czasów – odkryto wówczas Cieśninę Jerzego VI, udowodniono, że Ziemia Grahama jest częścią kontynentu antarktycznego i zbadano tereny wokół Morza Weddella[1]. Stwierdzono, że Wyspa Aleksandra jest rzeczywiście wyspą[2].

W trakcie wyprawy zebrano wiele danych z zakresu geologii i biologii (studia na fokami i ptakami[3]), dokonano licznych pomiarów i zmapowano Ziemię Grahama[2].

Wszyscy uczestnicy ekspedycji zostali wyróżnieni srebrnym Medalem Polarnym[2]. Wielu obiektom na Ziemi Grahama nadano nazwy ich upamiętniające[2].

Publikacje

Główne raporty z wprawy i publikacje o ekspedycji[3]:

  • 1939 – J.R. Rymill, Southern Lights Malvern
  • 1940–41 – B.B. Roberts i inni, The British Graham Land Expedition, 1934-37: scientific papers
  • 1996 – G.G.L. Bertram Antarctica sixty years ago: a reppraisal of the British Graham Land Expedition, 1934–37

Przypisy

  1. ↑ a b John Béchervaise: Rymill, John Riddoch (1905–1968). W: Australian Dictionary of Biography. National Centre of Biography, Australian National University. [dostęp 2018-07-07].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Geoffrey Hattersley-Smith: British Graham Land expedition. W: Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007, s. 195–196. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2018-07-07]. (ang.)
  3. ↑ a b c d e f g h i j Scott Polar Research Institute: British Graham Land Expedition, 1934-37 (ang.). W: www.spri.cam.ac.uk [on-line]. [dostęp 2018-07-07].