Brytyjska odmiana języka angielskiego

Brytyjska odmiana języka angielskiego (ang. British English, BE) – odmiana języka angielskiego używana w Wielkiej Brytanii. W precyzyjniejszym rozumieniu:

  • jedna ze standardowych form języka angielskiego (obok amerykańskiej), stosowana w nauczaniu tego języka, wykorzystująca brytyjskie konwencje ortograficzne, zaś w zakresie wymowy opierająca się na tzw. Received Pronunciation. Standard ten określany jest również jako „BBC English”. Poza Wielką Brytanią cieszy się popularnością również w Irlandii, Australii i Nowej Zelandii.
  • zbiorcze określenie wszystkich wariantów języka angielskiego używanych na terenie Wielkiej Brytanii, w odróżnieniu od pozostałych odmian tego języka. Taką definicję podaje m.in. Oxford English Dictionary. Angielszczyzna brytyjska w formie mówionej jest wewnętrznie bardziej zróżnicowana niż inne jej odmiany używane na świecie[1]. Nie istnieje żadna instytucja regulująca język, tak że pod względem formalnym żadna odmiana dialektalna nie jest bardziej uprzywilejowana od innych, lecz pewnym prestiżem cieszy się Received Pronunciation jako socjolekt ponadregionalny, związany jednak w ogólnym odczuciu z wyższymi klasami społecznymi. Trzeba jednak zaznaczyć, że zaledwie 2% Brytyjczyków posługuje się na co dzień tą odmianą[2]. W ostatnim czasie na znaczeniu zyskuje odmiana zwana Estuary English[3].

Dialekty

Dialekty brytyjskie zasadniczo dzieli się na odmiany w samej Anglii oraz te używane w Walii i Szkocji. Dialekty z terenu Anglii dzielą się z kolei na kilka grup[4]:

Słownictwo brytyjskie a amerykańskie

Język polskiAngielszczyzna brytyjskaAngielszczyzna amerykańska
windaliftelevator
bagażnik (w samochodzie)boottrunk
maska (w samochodzie)bonnethood
kaszankablack puddingblood sausage
błotnikmudguardfender
majtkipantsunderwear
ciężarówkalorrytruck
cysternatankertank truck
piłka nożnafootballsoccer
komisariat policjipolice stationpolice department
remiza strażackafire stationfire department
tłumik (w pistolecie)silencermuffler
toaletalavatory, toiletrest room
wyjścieway outexit
kolejka ludziqueueline
wózek na zakupyshopping trolleyshopping cart
metrounderground, tubesubway
wiaduktflyoveroverpass
parkingcar parkparking lot
autostradamotorwayhighway, freeway
benzynapetrolgas, gasoline
stacja paliwowafilling/petrol stationgas station
bankomatcash machine/point, dispenserATM (Automated Teller Machine)
pobocze, chodnikpavementsidewalk
jesieńautumnfall
puszkatincan
emerytpensionersenior citizen
kolejrailwayrailroad
przejście podziemnesubwayunderground passage
mieszkanieflatapartment
smyczleadleash
zły (na kogoś)angrymad
plasterpatchband-aid
OstatkiPancake DayShrove Tuesday
torebka (damska)handbagpurse
portmonetkapursebillfold
piętrofloor, storeystory
mikserfood mixer, liquidizerblender
sokowirówkajuice extractorjuicer
kogutcockrooster
gniazdko elektrycznesocket, mainselectrical outlet
gabinet kosmetycznybeauty salonparlor
kubeł na śmiecidustbin, bingarbage can
krantapfaucet
filmfilmmovie
kinocinema(movie) theater
gabinetsurgeryoffice
sklepshopstore
skrzynka pocztowaletter-boxmailbox
aptekapharmacy, chemist’sdrugstore
budka telefonicznaphone boothcall box, (tele)phone box
brat (rel.)neighbourfellowman
pionekdraughtmanchecker
cukiereksweetcandy
ciasteczkobiscuitcookie
frytki(potato) chipsFrench fries
zamek błyskawicznyzip fastenerzipper
spodnietrouserspants
podkoszulekvestundershirt
kamizelkawaistcoatvest
sąsiadneighbourneighbor
organizowaćorganiseorganize
analizowaćanalyseanalyze
katalogcataloguecatalog
aneksannexeannex
anemiaanaemiaanemia
oponatyretire
środekcentrecenter
teatrtheatretheater
pługploughplow
pączekdoughnutdonut
czekchequecheck
krawężnikkerbcurb
przeciągdraughtdraft
piżamapyjamaspajamas
kolorcolourcolor
portharbourharbor
zachowaniebehaviourbehavior
honorhonourhonor
szarygreygray
czipsycrispschips
aluminiumaluminiumaluminum
pasmanteriahaberdasherydry goods
chodnikfootpathsidewalk
dżemjellyjam
pieluchanappydiaper
smokingsmokingtux, tuxedo

Zobacz też

Przypisy

  1. The G2 guide to regional English | UK news | The Guardian, www.guardian.co.uk [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  2. Received Pronunciation, www.bl.uk [dostęp 2017-11-22].
  3. Paweł Rogaliński: British Accents: Cockney, RP, Estuary English. Łódź: 2011, s. 10-11. ISBN 978-83-272-3282-3.
  4. Crystal 1995 ↓, s. 318-328.

Bibliografia

  • British Phrasebook, Elizabeth Bartsch-Parker, wyd. 1st ed, Hawthorn, Vic.: Lonely Planet, 1999, ISBN 0-86442-484-1, OCLC 41018385.
  • McArthur T. (2002). Oxford Guide to World English. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-866248-3 hardback, ISBN 0-19-860771-7 paperback.
  • Melvyn Bragg, The Adventure of English, London: Sceptre, 2004, ISBN 0-340-82993-1, OCLC 55800504.
  • Pam Peters, The Cambridge Guide to English Usage, Cambridge: Cambridge University Press, 2004, ISBN 0-521-62181-X, OCLC 55971476.
  • Simpson J. (red.) (1989). Oxford English Dictionary, 2nd edition. Oxford: Oxford University Press.
  • David Crystal, The Cambridge Encyclopaedia of the English Language, Cambridge: Cambridge University Press, 1995, ISBN 0-521-40179-8.

Linki zewnętrzne