Brytyjskie okręty podwodne typu T

Brytyjskie okręty podwodne typu T

Rodzaj okrętu	SS
Kraj budowy	Wielka Brytania
Zbudowane	53
Użytkownicy	Royal Navy  Koninklijke Marine  Izraelski Korpus Morski
Uzbrojenie:
6 dziobowych wewnętrznych wyrzutni torped 4 zewnętrzne dziobowe wyrzutnie torped 6 zapasowych torped 1 działo kal. 102 mm
Załoga	48 oficerów i marynarzy
Wyporność:
• na powierzchni	1290 długich ton
• w zanurzeniu	1560 długich ton
Długość	84,28 m
Szerokość	7,77 m zanurzenie:dziób: 3,89m rufa: 4,45 m
Napęd:
2 silniki Diesla: 2 × 2500 KM (1,86 MW) 2 silniki elektryczne: 2 × 1450 KM (1,08 MW)
Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu	15,5 węzła 9 węzłów
Zasięg:
• na powierzchni	8000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów na powierzchni z 131 tonami paliwa[1]

Brytyjskie okręty podwodne typu T (lub Triton) – typ okrętów podwodnych. Zaprojektowany w latach 30. XX wieku, by zastąpić okręty podwodne typu O / Odin, P / Parthian i R / Rainbow. Składał się z 53 jednostek zbudowanych na krótko przed lub w czasie II wojny światowej. Okręty tego typu odegrały dużą rolę w operacjach podwodnych Royal Navy. Cztery jednostki służące w marynarce wojennej Holandii nosiły nazwę typu Zwaardfisch.

W dekadzie po wojnie starsze okręty zostały zezłomowane, a pozostałe zostały przerobione do zadań przeciwpodwodnych by zwalczać rosnące zagrożenie ze strony ZSRR. Royal Navy wycofała ostatni okręt tego typu ze służby operacyjnej w 1969, ale zachowała jeden okręt na stałe zacumowany jako jednostkę szkoleniową do 1974. Ostatnia jednostka tego typu służyła pod banderą izraelską do 1977.

Jednostki 1 Grupy

Piętnaście jednostek zostało zamówionych w ramach programu z lat: 1935 („Triton”), 1936 (kolejna czwórka), 1937 (kolejna siódemka) i 1938 (ostatnia trójka). Jedynie sześć jednostek (mniej niż połowa) przetrwało wojnę.

• „Triton” (zatonął na Adriatyku 18 grudnia 1940)
• „Thetis” (zatonął w czasie prób, został podniesiony i przywrócony do służby jako „Thunderbolt”; zatopiony przez włoską korwetę „Cicogna” w Cieśninie Messyńskiej 14 marca 1942)
• „Tribune”
• „Trident”
• „Triumph” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, on 14 January 1942)
• „Taku”
• „Tarpon” (prawdopodobnie zatopiony przez niemiecki trałowiec „M-6” 14 kwietnia 1940)
• „Thistle” (storpedowany przez „U-4” 10 kwietnia 1940)
• „Tigris” (prawdopodobnie zatopiony przez niemiecki okręt „UJ-2210” 27 lutego 1943)
• „Triad” (zatopiony przez ogień artyleryjski z włoskiego okrętu podwodnego „Enrico Toti” w Zatoce Tarenckiej 15 października 1940)
• „Truant”
• „Tuna”
• „Talisman” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, 17 września 1942)
• „Tetrarch”, jedyna jednostka ukończona z wyposażeniem do stawiania min (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, 2 listopada 1941)
• „Torbay”

Jednostki 2 Grupy

Siedem jednostek zostało zamówionych na podstawie 1939 War Emergency Programme. Pierwszy „Thrasher” został zwodowany 5 listopada 1940. Zewnętrzne dziobowe wyrzutnie torpedowe zostały przesunięte siedem stóp w kierunku rufy by polepszyć dzielność morską. Dwie zewnętrzne wyrzutnie torpedowe umieszczone przed kioskiem zostały przesunięte na kiosk i skierowane w kierunku rufy. Łącznie okręty miały osiem dziobowych i trzy rufowe wyrzutnie torped. Wszystkie okręty drugiej grupy zostały wysłane na Morze Śródziemne – jedynie „Thrasher” i „Trusty” wróciły.

• „Tempest” (zatopiony przez włoski torpedowiec typu Spica „Circe” 13 lutego 1942)
• „Thorn” (zatopiony przez włoski torpedowiec typu Orsa „Pegaso” 6 sierpnia 1942)
• „Thrasher”
• „Traveller” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, 12 grudnia 1942)
• „Trooper” (utracony, prawdopodobnie na niemieckich minach, 14 października 1943)
• „Trusty”
• „Turbulent” (zatopiony przez włoskie torpedowce 12 marca 1943)

„Turbulent” zatopił wrogie jednostki o łącznej pojemności przekraczającej 90 000 BRT. Był bombardowany bombami głębinowymi ponad 250 razy^[2]

Jednostki 3 Grupy

HMS „Totem” we wrześniu 1945

Wojenne pochodzenie tych jednostek było widoczne w wyposażeniu (m.in. miały tylko jedną kotwicę). Większość rur wewnętrznych było stalowych, a nie miedzianych. Pierwszą jednostkę zwodowano 10 czerwca 1942. Spawanie stopniowo zastępowało nitowanie. Niektóre okręty ukończono całkowicie spawane, co dało im większą głębokość zanurzenia – 350 stóp (107 m).

W ramach programu 1940 zostało zamówionych dziewięć okrętów:

• „P311” (utracony, prawdopodobnie na włoskich minach, zanim nazwa „Tutankhamen” została formalnie przydzielona)
• „Trespasser”
• „Taurus” (później holenderski „Dolfijn”)
• „Tactician”
• „Truculent” (zatonął w kolizji 12 stycznia 1950)
• „Templar”
• „Tally-Ho”
• „Tantalus”
• „Tantivy”

Siedemnaście okrętów zostało zamówionych w ramach programu 1941:

• „Telemachus”
• „Talent” (P322) (później holenderski „Zwaardvisch”)
• „Terrapin”
• „Thorough”
• „Thule”
• „Tudor”
• „Tireless”
• „Token”
• „Tradewind”
• „Trenchant”
• „Tiptoe”
• „Trump”
• „Taciturn”
• „Tapir” (później holenderski „Zeehond (2)”)
• „Tarn” (później holenderski „Tijgerhaai”)
• „Talent” (P337)
• „Teredo”

Czternaście jednostek zostało zamówionych w programie z 1942, ale tylko pięć zostało ukończonych:

• „Tabard”
• „Totem” (utracony w wypadku w czasie podróży do Izraela jako INS „Dakar”)
• „Truncheon” (później izraelski INS „Dolphin”)
• „Turpin” (później izraelski INS „Lewiatan”)
• „Thermopylae”

Kolejne dziewięć jednostek zostało zamówionych, ale zostały anulowane 29 października 1945, po zakończeniu działań wojennych

• „Thor” (zwodowany 18 kwietnia 1944, ale nie ukończony)
• „Tiara” (zwodowany 18 kwietnia 1944, ale nie ukończony)
• „Theban” (P341)
• „Talent” (P343)
• „Threat” (P344)
• oraz cztery nienazwane okręty (P345, P346, P347 and P348).

Przekazane Holandii

• „Tijgerhaai” (ex-„Tarn”)
• „Zwaardvisch” (ex-„Talent”)
• „Zeehond (2)” (ex-„Tapir”)
• „Dolfijn” (ex-„Taurus”)

Przypisy

Bibliografia

• Warlow, Ben Colledge, J. J.: Ships of the Royal Navy: the complete record of all fighting ships of the Royal Navy (Rev. ed.). Londyn: Chatham: (2006) [1969]. ISBN 978-1-86176-281-8. OCLC 67375475.
• Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. OCLC 53783010.