Brzeźno Mazurskie

Artykuł

53°23′38″N 20°4′58″E

- błąd

38 m

WD

53°23'38.0"N, 20°4'57.7"E

- błąd

14 m

Odległość

9 m

Brzeźno Mazurskie
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Dąbrówno

Liczba ludności (2009)

106[1]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-120[2]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0472319

Położenie na mapie gminy Dąbrówno
Mapa konturowa gminy Dąbrówno, na dole znajduje się punkt z opisem „Brzeźno Mazurskie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Brzeźno Mazurskie”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Brzeźno Mazurskie”
Ziemia53°23′38″N 20°04′58″E/53,393889 20,082778

Brzeźno Mazurskie (dawniej, niem. Bergling[3], Brzeźno) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Brzeźno Mazurskie[3].

W Brzeźnie znajduje się żwirownia (Olsztyńsie Kopalnie Surowców Mineralnych SA)[4] oraz gospodarstwo agroturystyczne i domki letniskowe na wynajem.

Historia

W 1321 r. wielki mistrz krajowy Fryderyk von Wildenberg nadał rycerzom: Piotrowi z Leszcza, Heinemanowi i Konradowi von Wanseno (oraz ich przyjaciołom) 1440 włók w Ziemi Sasinów, z obowiązkiem wystawienie trzydziestu służb zbrojnych. Na tym obszarze powstała wieś Brzeźno Mazurskie (obok innych wsi: Frygnowo, Gąsiorowo, Grzybiny, Mośnica, Ostrowite, Ruszkowo. W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1321, podlegała pod komturię w Dąbrównie, były to dobra rycerskie o powierzchni 40 włók[5].

Wieś lokowana ponownie w 1411 r. na czterech włókach (inne źródła podają 40 włók, możliwe więc złe odczytanie z dokumentu źródłowego), w miejscu o staropruskiej nazwie Persing. Majątek rycerski musiał być większy bowiem wielki mistrz Michał Küchmeister w 1420 r. odnowił zaginiony w czasie wojny przywilej lokacyjny na 34 włoki, rycerzowi Michałowo Sarwinowi. Nowy przywilej obejmował także duże i małe sądownictwo. W 1437 r. wielki mistrz Paweł von Russdorf nadał 8 włók Pietrasowi z Gardyn.

W 1467 r. niejaki Pielgrzym z Tymawy otrzymał majątek na prawie chełmińskim. Wiek później, w 1579 majątek ziemski obejmował 9 włók, a na kolejnych 5 włókach gospodarzyli wolni z Lipowa. W 1714 r. znajdowało się w Brzeźnie 24 rolników. W 1785 r. we wsi było 13 "dymów" (gospodarstw domowych). Wolni z tytułu uprawy 1042 mórg ziemi płacili 68 talarów tytułem utrzymania biedoty gminnej.

W 1807 roku w Brzeźnie kwaterowali francuscy kirasjerzy, skutkiem czego 9. tutejszych rolników poniosło straty. W 1820 r. w Brzeźnie było 15 domów ze 189 mieszkańcami. W 1861 r. wieś obejmowała obszar 2245 mórg i zamieszkana była przez 152 mieszkańców. W 1880 roku we wsi mieszkało 225 osób.

Na początku XX w., właścicielem majątku ziemskiego w Brzeźnie był lekarz Stanisław Wilimski, współzałożyciel Banku Ludowego w Dąbrównie, członek Mazurskiej Rady Ludowej, działacz plebiscytowy (plebiscyt z 1920 roku). W tym czasie Brzeźno (Bergling) było małą wsią mazurską, leżącą około 4 km od granicy z Polską, przy trasie kolejowej.

W 1933 r.[6] w miejscowości mieszkało 208 osób, a w 1939 r.[7] – 183 osoby[8].

W 1974 r. do Sołectwa Brzeźno Mazurskie należały miejscowości: wieś Brzeźno Mazurskie, osada Kalborno, wieś Leszcz i PGR PGR Leszcz. Sołectwo należało do gminy Dąbrówko, powiat ostródzki[9].

Bibliografia

  • Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str. (w tym rozdział: Zygmunt Lietz "Z Dziejów Wsi")
  • Mieczysław Orłowicz, "Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii", Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn 1991.

Przypisy

  1. ↑ BDL :: Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny, 2012. [dostęp 2013-03-10]. (pol.).
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 100 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  4. ↑ PGMB | CRH Polska, www.oksm.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-02] (pol.).
  5. ↑ Cz. Baszyński: Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w. Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
  6. ↑ Stan na 16 czerwca.
  7. ↑ Stan na 17 maja.
  8. ↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreußen, Kreis Osterode. 2006. [dostęp 2013-03-10]. (niem.).
  9. ↑ Wykaz nazw miejscowości powiatu. Podział administracyjny z 23 marca 1974 roku. W: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
Gmina Dąbrówno
Siedziba gminy
Wsie
Kolonia
Osady
Integralne.
części wsi

Herb gminy Dąbrówno

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Ostróda County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ostróda County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.10 N
  • S: 53.35 N
  • W: 19.50 E
  • E: 22.30 E
POL gmina Dąbrówno COA.svg
Herb gminy Dąbrówno