Brzegi (województwo świętokrzyskie)
| Artykuł | 50°44′24″N 20°24′9″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°44'24"N, 20°24'11"E |
| - błąd | 39 m |
| Odległość | 41 m |
| wieś | |
 Neogotycki kościół w Brzegach; obok XIX-wieczna murowana dzwonnica | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 215 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2020) | 550[1] |
| Strefa numeracyjna | 41 |
| Kod pocztowy | 28-305[2] |
| Tablice rejestracyjne | TJE |
| SIMC | 0270194[3] |
Położenie na mapie gminy Sobków _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Sobków") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
 50°44′24″N 20°24′09″E/50,740000 20,402500 | |
Brzegi – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków[3][4].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0270219 | Łajzce | osada |
Na wschodnich krańcach wsi przebiega droga krajowa nr 7.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Historia
- Osada istniała tutaj już w czasach kultury łużyckiej, o czym świadczy odkryte na terenie dzisiejszej miejscowości cmentarzysko liczące około 60 grobów, oraz odkopanie cmentarzyska z grobami kloszowymi.
- Lata 1166–1167 to najwcześniejsza pisemna wzmianka o osadzie, kiedy to Janik z Brzeźnicy, biskup wrocławski (późniejszy arcybiskup gnieźnieński, oraz Gedko (biskup krakowski) dziesięcinę m.in. z Brzegów przeznaczyli na rzecz klasztoru jędrzejowskiego[5]
- W 1221 osada ponownie wspomniana jako położona w zasięgu grodu krakowskiego, w kasztelanii czechowskiej, prepozyturze wiślickiej
- Pod koniec XIII wieku Brzegi znalazły się w ręku księcia sandomierskiego Władysława Łokietka
- Za czasów Długosza Brzegi występują jako dobra koronne, a dziesięcinę pobierało biskupstwo krakowskie
- W 1610 dzierżawę Brzegi przejmuje Stanisław Branicki herbu Gryf, następnie kolejno dzierżawcami są Potoccy, Tarłowie i jako ostatni przed upadkiem I RP osadę dzierżawił Wojciech Kluczewski herbu Jasieńczyk
- Po rozbiorach miejscowość znalazła się w zaborze austriackim. W 1809 tereny te zostały włączone w skład Księstwa Warszawskiego, a w 1815 na mocy kongresu wiedeńskiego do Królestwa Polskiego.
- W I poł. XX w. ze względu na znaczenie historyczne osady w Brzegach powstaje siedziba gminy w powiecie jędrzejowskim, aż do czasów kolejnej reformy administracyjnej
- 17 marca 2014 na skutek wypadku w Brzegach zmarł Marek Galiński[6]
Zabytki
- Kościół parafialny pw. św. Mikołaja projektu Henryka Marconiego, wybudowany w latach 1845–1862, zniszczony w 1954 pożarem i w latach 60. XX w. odbudowany.; wnętrze zdobi barokowy ołtarz z I poł. XVIII w., a w nim obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII w.; przykościelna murowana dzwonnica wzniesiona w 3 ćwierci XIX w.
- Budynek plebanii po raz pierwszy opisany dopiero w 1822 (wcześniejsze dzieje nieznane), na plebanię zaadaptowany ok. 1900
- Zespół dworski z przełomu XIX/XX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.149/1-4 z 26.04.1977)[7]:
- dwór drewniany z 1846 r., przebudowany w 1900 r.
- park z I połowy XIX w.
- spichlerz z I połowy XIX w.
- lamus z I połowy XIX w.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2013 r.[8]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 511 | 100 | 260 | 50,9 | 251 | 49,1 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6-7 [dostęp 2022-03-02]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 94 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Brzegi, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 397.
- ↑ Wypadek w Brzegach koło Jędrzejowa. Zginął słynny kolarz Marek Galiński. echodnia.eu, 17 marca 2014. [dostęp 2021-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 kwietnia 2015)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 11 [dostęp 2015-10-20].
- ↑ Wykaz liczby ludności w poszczególnych sołectwach gminy Sobków stale zameldowanych wg stanu na dzień 31.12.2013r..
Media użyte na tej stronie
Poland adm location map.svg
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Kościół w Brzegach.jpg
Autor: T.S, Licencja: CC BY 3.0
Neogotycki kościół w Brzegach; obok murowana dzwonnica
Autor: T.S, Licencja: CC BY 3.0
Neogotycki kościół w Brzegach; obok murowana dzwonnica
Jędrzejów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Jędrzejów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Jędrzejów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.88 N
- S: 50.43 N
- W: 19.77 E
- E: 20.60 E