Brzezinka Średzka

Brzezinka Średzka

wieś
Kościół Matki Boskiej Królowej Polski
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	średzki
Gmina	Miękinia
Sołectwo	Brzezinka Średzka
Liczba ludności (III 2011)	575[1]
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-330[2]
SIMC	0877192
Położenie na mapie gminy Miękinia Brzezinka Średzka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brzezinka Średzka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Brzezinka Średzka
Położenie na mapie powiatu średzkiego Brzezinka Średzka
51°12′56″N 16°49′24″E/51,215556 16,823333

Kościół Matki Boskiej Królowej Polski

Brzezinka Średzka (niem. Klein Bresa) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Opis zabudowy

Zabudowa wsi złożona jest z małych, luźno rozrzuconych obejść gospodarskich. Brzezinka Średzka jest wsią folwarczną, wielodrożnicą z zespołem dworskim w północnej części założenia oraz dochodzącej do zespołu drogi od strony południowej. Za murami dziedzińca folwarcznego posadowiono kilka domów mieszkalnych o charakterze willowym, w luźnej zabudowie. Zabudowa wsi złożona z małych, luźno rozrzuconych obejść gospodarskich^[3].

Koleje

We wsi znajduje się stacja kolejowa o długości prawie 1,5 km.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[4]:

• kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski, neogotycki^[5] z 1863 r.
• park dworski z drugiej połowy XIX w.

Inne zabytki architektury i budownictwa we wsi:^[3]

• cmentarz ewangelicki, na południe od wsi, z drugiej połowy XIX w.
• zespół pałacowo-folwarczny: nr 25, 26, 26 a-i, z lat 1850-1890 oraz około 1910 r.:
  • dom zarządcy w stylu szwajcarskim^[5], nr 25, z połowy XX w.
  • oficyna mieszkalna, nr 25 a, z około 1910 r.
  • stajnia, obecnie budynek gospodarczy nr 26 z około 1910 r.
  • kuźnia, obecnie budynek mieszkalny i zakład mechaniczny, nr 26, z około 1920 r.
  • stajnia, obecnie budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 26, z lat 1850-1860
  • budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 26 a, z przełomu XIX/XX w.
  • budynek gospodarczy, obecnie mieszkalny, z przełomu XIX/XX w.
  • obora i stodoła, z przełomu XIX/XX w.
  • mauzoleum rodu von Kramst w parku dworskim
• zespół dworca PKP z 1900 r.^[5]:
  • budynek stacji, przełom XIX/XX w.
  • budynek wc, z przełomu XIX/XX w.
  • waga towarowa, obecnie spichlerz, z końca XIX w.
  • dom mieszkalny nr 31, z początku XX w.
  • dom mieszkalny nr 35, z początku XX w.
• dom mieszkalny nr 36, z około 1905 r.

nieistniejący:

• dwupiętrowy neogotycki pałac wybudowany w XIX w. Od frontu ryzalit z wysuniętym balkonem. Po lewym boku wieża o podstawie kwadratu, po prawej piętrowa okrągła. Ściany zakończone attykami. Rozebrany w latach 50. XX w.^[6]

W ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków figuruje kilkanaście stanowisk archeologicznych we wsi, wybrane z nich:^[3]:

• osada - wczesne średniowiecze
• cmentarzysko - IV okres epoki brązu, kultura łużycka
• ślad osadnictwa - III okres epoki brązu, okres halsztacki

Krajobraz kulturowy

Wieś, jako teren integralnie związany z zespołem zabytkowym, znajduje się w strefie konserwatorskiej K ochrony krajobrazu kulturowego. Wielkoobszarowa strefa ochrony krajobrazu kulturowego obejmuje całą miejscowość^[3].

Przypisy