Brzoza (województwo lubuskie)
Ten artykuł od 2009-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Artykuł | 52°51′57″N 15°29′6″E |
---|---|
- błąd | 38 m |
WD | 52°51'57"N, 15°29'6"E, 52°50'N, 15°29'E |
- błąd | 38 m |
Odległość | 0 m |
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2006) | 548 |
Strefa numeracyjna | 95 |
Kod pocztowy | 66-500[1] |
Tablice rejestracyjne | FSD |
SIMC | 0187441 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
52°51′57″N 15°29′06″E/52,865833 15,485000 | |
Strona internetowa |
Brzoza (niem. Birkholz) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Strzelce Krajeńskie, w odległości 1 km od drogi krajowej nr 22 Kostrzyn nad Odrą – Gdańsk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Na terenie wsi znajduje się również były PGR Brzoza. Sprywatyzowany i kierowany przez duńskiego właściciela.
Położenie
Wieś położona jest na obrzeżu Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. W pobliżu osady znajduje się kilka jezior rynnowych i oczek polodowcowych.
Historia
Miejscowość została założona w drugiej połowie XIII wieku, na miejscu dawnej osady słowiańskiej. Jest to stara słowiańska owalnica, lokowana na prawie niemieckim w czasach askańskich. Wzmiankowano o niej po raz pierwszy w 1337 r. jako o majątku rycerskim z 95 łanami, w tym z uposażeniem proboszcza.
Wieś należała początkowo do rodu von Sanitz. W 1605 r. tutejsze dobra zostały odsprzedane Ernstowi von Schöningowi, przedstawicielowi znanej i zasłużonej nowomarchijskiej rodziny szlacheckiej. Następnie miejscowość należała do Hansa Adama von Schöninga, marszałka polnego, w służbie dworu berlińskiego i drezdeńskiego. Po jego śmierci w 1696 roku stała się własnością syna - Johanna Ludwiga. Następnie w 1713 r. przeszła w posiadanie Georga Wilhelma von Schöninga, który wybudował dwór myśliwski i zachowany do obecnych czasów spichlerz.
W 1740 r. tutejsze dobra ziemskie objął generał porucznik kawalerii Erdmann Ernst von Rüitz. Za jego czasów wzniesiono okazały pałac z charakterystyczną wieżą zdobioną latarnią z hełmem, założono park krajobrazowy oraz rozbudowano kościół. Po nim w posiadanie majątku weszła rodzina von Steinkeller, władająca dobrami z ośrodkiem w Brzozie do początku 1945 roku. Pierwszym spośród nich był major kawalerii Balthasar Christoph von Steinkeller, zmarły w 1777 roku. Następnie właścicielami byli jego syn porucznik kawalerii Abraham Ernst oraz Heinrich Sigismund August von Langenn. Od tego czasu właściciele majątku określali się jako Langenn-Steinkeller. W tym czasie rozbudowano założenie folwarczne.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[2]:
- kościół (obecnie parafialna cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Michała Archanioła) późnoromański z XIV wieku, przebudowany w 1751; w 1952 dostosowany do potrzeb liturgii prawosławnej, najciekawszy zabytek miejscowości, zbudowany z kamiennych ciosów
- cmentarz przy kościele
- park pałacowy – krajobrazowy, z końca XVIII wieku, XIX wieku, niezwykle interesujący, zachował się po południowej stronie folwarku
- aleja dojazdowa, platanowa, z początku XX wieku
- spichlerz folwarczny, murowany, zbożowy z 1717 roku
inne zabytki:
- zespół dworsko-folwarczny, z XVIII-wieku, jest cennym zabytkiem znajdującym się we wsi:
- pozostała zabudowa wsi pochodzi z końca XIX i początku XX wieku.
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 100 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 61-62. [dostęp 2013-02-09].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor:
Mapa powiatu strzelecko-drezdeneckiego, Polska
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.18 N
- S: 51.33 N
- W: 14.40 E
- E: 16.60 E