Brzoza cukrowa
| |||
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | różopodobne | ||
| Rząd | bukowce | ||
| Rodzina | brzozowate | ||
| Rodzaj | brzoza | ||
| Gatunek | brzoza cukrowa | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Betula lenta L. Sp. pl. 2:983. 1753 | |||
| Synonimy | |||
|---|---|---|---|
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Brzoza cukrowa, b. wiśniowa (Betula lenta L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych. Występuje w stanie dzikim we wschodniej części Stanów Zjednoczonych; na przedgórzach i w górach (Appalachy). Pojedyncze stanowiska na zachód od Appalachów nie dochodzą do Missisipi.
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo dorastające w ojczyźnie do 20-25 m. U młodych drzew korona jest stożkowata, natomiast u starszych kopulasta.
- Kora: Młode drzewa mają fioletowobrązową korę (ciemniejsza od kory brzozy żółtej), lecz z wiekiem staje się ona matowo ciemnoszara[4]. Na powierzchni liczne przetchlinki. Nie łuszczy się.
- Pędy
- Młode nagie, ciemnobrunatne, po roztarciu przyjemnie pachnące.
- Pąki
- Ostre i odstające.
- Liście
- Błyszczące. Mają jajowaty kształt o sercowatej podstawie i zaostrzonym wierzchołku. Mają do 12 cm długości. Są regularnie podwójnie ząbkowane. Większy ząbek jest ostro zakończony i znajduje się na końcu każdego nerwu. Młode listki są owłosione, lecz szybko stają się nagie. Owłosienie pozostaje jedynie na spodzie liści w kącikach nerwów[4]. Posiadają 9-18 par nerwów. Ogonek liściowy jest długi i owłosiony. Ma do 2,5 cm długości.
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostanach kotkowatych. Pojawiają się późną wiosną[4].
- Owoce
- Zebrane w późno rozsypujące się owocostany, jajowatego kształtu, skierowane ku górze, osiągające do 3 cm długości.
Biologia i ekologia
Występuje jako dominujący składnik drzewostanu w wilgotnych, żyznych, chłodnych lasach górskich z bukiem wielkolistnym, liriodendronami, klonami, lipami, dębami w Appalachach. Rośnie także na urwiskach i stromych stokach. Kwitnie późną wiosną, jest wiatropylna i wiatrosiewna.
Zastosowanie
W północno-wschodnich stanach USA jedno z podstawowych źródeł drzewa przemysłowego. Przez Indian wykorzystywane jako roślina lecznicza (środek przeciwgorączkowy i przeciwzapalny), oraz jako źródło soku brzozowego. Do Europy sprowadzona w 1759. Mniej ceniona od brzozy żółtej ze względu na kolor kory. W Polsce całkowicie wytrzymała na mróz.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-07] (ang.).
- ↑ Betula lenta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b c Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 184. ISBN 978-83-7073-643-9.
Media użyte na tej stronie
Zuckerbirke. A Blütenzweig. B Fruchtzweig. C ausgewachsenes Blatt. 1 weibliche Blüte von der Seite; 2 dieselbe von unten; 3 Staubblatt; 4 weibliche Blüten von innen; 5 eine derselben stärker vergrössert ; 6 Fruchtschuppe von aussen; 7 dieselbe von innen; 8 Früchte; 9 dieselbe im Längsschnitt.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to TeunSpaans (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Deze foto toont de bladeren van Beta lenta ssp. lenta, in het Nederlands ook wel suikerberk genoemd. Ik nam de foto in het universiteitsarboretum Belmonte in Wageningen.
This pic shows the trunc of Beta lenta ssp lenta. I took the photo in the university arboretum in Wageningen.Autor: Halava, Licencja: CC BY-SA 3.0
Range map of sweet birch (Betula lenta).