Brzozowie

Brzozowie

Dzielnica Kudowy-Zdroju
Kościół śś. Piotra i Pawła w Brzozowiu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Miasto	Kudowa-Zdrój
W granicach Kudowy-Zdroju	31 grudnia 1961[1] do 31 grudnia 1969[2]; 1 stycznia 1973[3]
SIMC	0984137
Kod pocztowy	57-350
Tablice rejestracyjne	DKL
Położenie na mapie Kudowy-Zdroju Brzozowie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brzozowie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Brzozowie
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Brzozowie
50°24′44″N 16°13′15″E/50,412167 16,220803
Portal Polska

Zabudowa Brzozowia

Brzozowie (Brzozowice, niem. Brzesowie^[4], w latach 1921–1945 Birkhagen; czes. Březová^[5]) – dzielnica Kudowy-Zdroju o charakterze wiejskim położona w południowej części miasta.

Położenie

Brzozowie jest położone w górnej części doliny potoku przy granicy z Czechami, u podnóża wzniesień: Jaźwiec i Brzezie w zachodniej części Wzgórz Lewińskich w Sudetach Środkowych^[5]. Stanowi południową część Kudowy-Zdroju. Otoczenie wsi stanowią lasy świerkowe i mieszane oraz łąki i użytki rolne^[5].

Historia

Pierwsze wzmianki o Brzozowiu pochodzą z 1400 roku, kiedy to miejscowość wraz ze Słonem należała do czeskiego Náchodu^[6]. Od końca XV wieku wieś wchodziła w skład państwa homolskiego^[6]. W XVIII wieku po korekcie granic po wojnach śląskich Brzozowie zostało włączone do ziemi kłodzkiej^[6]. W XVIII wieku wieś była dużym ośrodkiem płóciennictwa, w roku 1787 w 52 domach funkcjonowały aż 44 warsztaty tkackie^[6].

Nazwa

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy – „brzozy”^[7] lub nazwy lasu złożonego z drzew brzozowych – „brzeziny”. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 r. we Wrocławiu wymienia pierwotną nazwę w polskiej formie „Brzosowice” podając jej znaczenie „Birkendorf”, czyli w tłumaczeniu „Brzozowa wieś”^[7]. Z powodu trudności w wymowie Niemcy później skrócili i zgermanizowali nazwę na Brzesowie^[7] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 r. we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą Brzesowie^[8].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[9]:

• barokowy kościół św. Piotra i Pawła z 1730 roku, otoczony murem z dzwonnicą bramną nakrytą cebulastym hełmem^[6]. Wewnątrz zachowało się wyposażenie z XVIII wieku: ołtarz główny i boczny, ambona oraz prospekt organowy^[6].

Inne zabytki^[5]:

• klasycystyczna plebania z XIX wieku,
• kapliczki przydrożne w górnej części dzielnicy.

Szlaki turystyczne

Przez Brzozowie przechodzą dwa znakowane szlaki turystyczne:

• Kulin Kłodzki – Kulin Kłodzki (przystanek kolejowy) – Gołaczów – Żyznów – Cisowa – Darnków – Pod Kruczą Kopą – Dańczów – Lewin Kłodzki (stacja kolejowa) – Jarków – Pod Ptasznicą PL/CZ – Česká Čermná – Česká Čermná CZ/PL – Brzozowie – Źródło Marii – Kudowa-Zdrój^[10]
• Kudowa-Zdrój – Brzozowie – Pod Ptasznicą PL/CZ

Przejście graniczne

Do 2007 roku z Brzozowiu funkcjonowało przejście graniczne z Czechami.

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, ISBN 83-7005-301-7.
• Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865  (niem.).
• J. Potocki; Przewodnik turystyczny: „Góry Stołowe”. Wyd.: PLAN. Jelenia Góra 2005 r. ISBN 83-60044-16-3.
• Praca zbiorowa; Mapa turystyczna; „Góry Stołowe”; Skala 1:30 000; Wyd. „PLAN”; J.Góra 2007 r., ISBN 978-83-60975-60-2.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .