Bułgarska Akademia Nauk

Gmach główny Bułgarskiej Akademii Nauk; w tle widoczny jest sobór św. Aleksandra Newskiego w Sofii

Bułgarska Akademia Nauk (bułg. Българска академия на науките, w skrócie БАН) – państwowa autonomiczna organizacja uczonych w Bułgarii zajmująca się prowadzeniem badań naukowych, regulowaniem języka bułgarskiego, publikacją artykułów, wydawaniem czasopism, książek, słowników i encyklopedii o charakterze naukowym.

Historia

Gmach Bułgarskiej Akademii Nauk w 1930.

Początki akademii sięgają okresu panowania osmańskiego. 26-30 września 1869 roku w mieście Braiła (wówczas w Królestwie Rumunii) bułgarscy emigranci założyli Bułgarskie Towarzystwo Literackie (bułg. Българско книжовно дружество), na czele którego stanęli:

Pieczę nad towarzystwem sprawowała Rada Powiernicza, z przewodniczącym Nikołajem Cenowem. W roku 1870 Towarzystwo zaczęło wydawać czasopismo Periodyk (bułg. Периодически журнал), który stał się jego oficjalnym organem prasowym. W 1871 roku wybrano pierwszego honorowego członka BTL, którym został Gawrił Krystewicz. Po odzyskaniu przez Bułgarię niepodległości, w dniach 25–28 października 1878 roku podczas zebrania członków Towarzystwa zdecydowano o przeniesieniu jego siedziby do Sofii. 7 sierpnia 1884 odbyło się pierwsze walne zebranie BTL, na którym przyjęto nową strukturę Towarzystwa. Utworzono trzy wydziały: historyczno-filologiczny, nauk przyrodniczych i medycznych oraz nauk państwowych. Wprowadzono także do statutu BTL zapis, na mocy którego książę Aleksander I Battenberg został jego protektorem. 6 marca 1911 roku przemianowano BTL na Bułgarską Akademię Nauk. Na początku 1913 roku BAN dołączył do międzynarodowego Związku Słowiańskich Akademii i Towarzystw Naukowych, a w 1931 roku do Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Naukowych (ICSU). 24 czerwca 1928 roku członkowie BAN-u po raz pierwszy zebrali się w nowym gmachu, mieszczącym się w pobliżu Zgromadzenia Narodowego. Budynek ten do dziś jest siedzibą akademii i zachował swój oryginalny zewnętrzny wygląd, mimo częściowych zniszczeń w okresie II wojny światowej spowodowanych bombardowaniami. W latach 1940–1947 akademia nosiła nazwę Bułgarska Akademia Nauk i Sztuk (bułg. Българска Академия на Науките и Изкуствата).

Prezesi Bułgarskiej Akademii Nauk

  • Marin Drinow (1869–1882; 1884–1894)
  • Wasił Stojanow (1882–1884)
  • Wasił Drumew (1898)
  • Iwan Geszow (1898–1924)
  • Lubomir Mileticz (1926–1937)
  • Bogdan Fiłow (1937–1944)
  • Dimityr Michałczew (1944–1947)
  • Todor Pawłow (1947–1962; prezes honorowy do maja 1977)
  • Lubomir Krystanow (1962–1968)
  • Angeł Balewski (1968–1988; prezes honorowy do 1997)
  • Błagowest Sendow (1988–1991)
  • Jordan Malinowski (1991–1996)
  • Iwan Juchnowski (1996–2008)
  • Nikoła Sybotinow (od 2008)

Wydziały naukowe Bułgarskiej Akademii Nauk

Bułgarska Akademia Nauk posiada dziewięć sekcji powiązanych w trzy główne gałęzie: Nauki przyrodnicze, matematyczne i inżynieryjne, Nauki biologiczne, medyczne i rolnicze oraz Nauki społeczne, humanistyczne i sztuka.

Wydział Nauk Matematycznych

Wydział Nauk Fizycznych

Wydział Nauk Chemicznych

Wydział Nauk Biologicznych

Wydział Nauk o Ziemi

Wydział Nauk Inżynieryjnych

Wydział Nauk Humanistycznych

Wydział Nauk Społecznych

Wydziały specjalistyczne i wspomagające

Wyróżnienia

Jeden ze szczytów górskich oraz obóz położone na antarktycznej Wyspie Livingstona zostały nazwane Akademia w uznaniu zasług Bułgarskiej Akademii Nauk w badaniach Antarktyki.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie