Buchara
_(5658826884).jpg) Medresa Mir-i Arab | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wilajet | |
| Burmistrz | Żamol Nosirow[1] |
| Powierzchnia | 39,4 km² |
| Populacja (2014) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy | (+998) 65 |
| Kod pocztowy | 2001ХХ |
Położenie na mapie Uzbekistanu  | |
 39°46′N 64°26′E/39,766667 64,433333 | |
| Strona internetowa | |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | II, IV, VI |
| Numer ref. | |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 1993 |
Buchara (uzb. Buxoro) – miasto w Uzbekistanie, stolica wilajetu bucharskiego, w dolinie rzeki Zarafszan.
Buchara leży w rejonie eksploatacji bogatych złóż gazu ziemnego (Gazli); przemysł m.in. futrzarski (karakuły), jedwabniczy, spożywczy (w tym winiarski), oczyszczalnie bawełny; rzemiosło artystyczne (słynne bucharskie dywany). Ośrodek turystyczny o międzynarodowym znaczeniu i naukowy (szkoły wyższe). Węzeł komunikacyjny (port lotniczy).
Historia
Założone około I wieku, w VI–VII wieku sogdiańskie miasto Numidżket. W VIII–IX wieku duży arabski ośrodek handlu na szlaku karawanowym z Azji Środkowej do Europy. Od końca IX wieku stolica Samanidów, ognisko kultury nowoperskiej (działalność medyczna i filozoficzna Awicenny, poetów Rudakiego i Ferdousiego). W 999[3] zdobyta przez Turków. Zniszczona w 1220 przez Czyngis-chana, a w 1370 zdobyta przez Timura. Od połowy XVI wieku stolica mongolskiego chanatu bucharskiego, następnie emiratu pozostającego pod protektoratem rosyjskim. Od 1920 stolica Bucharskiej Ludowej Republiki Radzieckiej, a od 1924 włączona do Uzbeckiej SRR.
Zabytki
Stare miasto Buchary jest jednym z najcenniejszych zespołów architektury islamu w Azji Środkowej i obejmuje ok. 140 obiektów.
- cytadela Ark, ruiny murów obronnych
- Mauzoleum Samanidów z IX–X wieku; budowla w postaci sześcianu zwieńczonego kopułą i małymi kopułami na rogach wyróżnia się dekoracją ścian z wypalanych cegieł ułożonych w ozdobne wątki (najstarsze zachowane mauzoleum muzułmańskie w Azji Środkowej)
- zespół architektoniczny Po’i Kalon obejmujący:
- minaret Kalon (dosł. Wielki) z 1127 o wysokości 46 m, wzniesiony jednocześnie z niezachowanym do dziś meczetem piątkowym
- meczet piątkowy Kalon zbudowany w XV wieku za panowania Timurydów, zapewne na ruinach wcześniejszego meczetu z XII wieku
- medresę Mir-i Arab z XVI wieku, wznoszącą się naprzeciw meczetu Kalon
- meczet Magoki Attari z XII–XVI wieku (najstarszy zachowany w Azji Środkowej)
- medresy: Ułun Bega z lat 1417–1418 (najstarsza zachowana w Azji Środkowej), Madar-i Chan, Abd Allah Chan, Abd al-Aziz Chana – z XVI–XVII w.
- kompleks budowli Lab-i Hauz (dosł. Nad Stawem) skupiony wokół zbiornika wodnego, obejmujący:
- medresę Kukaltasz
- medresę Diwana Begiego (pierwotnie miał być to karawanseraj, jednak przybyły na inaugurację emir podziękował fundatorowi, mówiąc: „Dziękuję ci za tę wspaniałą medresę”)
- chanakę Diwana Begiego
- inne kompleksy budowli: Bala Hauz, Czor Bakr z XVI wieku
- hale targowe z XVI wieku
Zabytkowe centrum Buchary zostało wpisane w 1993 roku na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Miasta partnerskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Жамол Носиров утверждён хокимом Бухары, gazeta.uz [dostęp 2021-11-20] (ros.).
- ↑ Статистический буклет «О населении языком цифр», stat.uz [dostęp 2021-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-14] (ros.).
- ↑ Maciej Salamon (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 623, ISBN 83-85719-85-7.
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 30. ISBN 83-85001-89-1.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
.svg)
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Autor: Jean-Pierre Dalbéra from Paris, France, Licencja: CC BY 2.0
La mosquée Kalon ou "grande mosquée" (à droite) est la "mosquée du vendredi" de Boukhara. C'est l'une des mosquées les plus anciennes mais aussi les plus vastes de l'Asie centrale. Elle pouvait accueillir 10.000 fidèles.
La première construction sur ce site date de 795 par les conquérants arabes.
Le bâtiment actuel a été achevé en 1514, par la suite il a été embelli puis restauré au cours de l'époque soviétique.
Le minaret Kalon (à gauche) a été construit en 1127 par le Karakhanide Arslan Khan. Haut de 48m, il servait à appeler à la prière mais également, au 17ème siècle, à jeter dans le vide les condamnés à mort. Une autre fonction était de servir de phare pour les caravanes arrivant du désert car un feu était allumé à son sommet chaque nuit.
De forme conique, il est décoré de motifs géométriques réalisés en briques.
Le minaret a été restauré dans les années 1930 puis dans les années 1970 à la suite d'un tremblement de terre.
Le minaret est le symbole de Boukhara, "Perle de l'Islam, oasis au coeur du désert Kyzyl Kum et ville sainte, une cité mystérieuse interdite aux infidèles durant plusieurs siècles.Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Location map of Uzbekistan
Early color photograph from Russia, created by Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii as part of his work to document the Russian Empire from 1904 to 1916. Entrance to the Emir's palace in Bukhara.
Autor: Euyasik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalon-Ensemble in Bukhara (Uzbekistan)