Buckminster Fuller

Buckminster Fuller

Zdjęcie z 1972
Data i miejsce urodzenia	12 lipca 1895 Milton
Data śmierci	1 lipca 1983
Narodowość	amerykańska
Nagrody	Royal Gold Medal
Praca
Styl	konstruktywizm

Richard Buckminster „Bucky” Fuller (ur. 12 lipca 1895 w Milton, w stanie Massachusetts, zm. 1 lipca 1983) – amerykański konstruktor, architekt, kartograf i filozof.

(c) Eberhard von Nellenburg, CC-BY-SA-3.0

Montreal Biosphère na Île Sainte-Hélène (Montreal), zaprojektowane przez Buckminstera Fullera

Był przedstawicielem szeroko pojętego konstruktywizmu i pionierem architektury hi-tech. Wsławił się skonstruowaniem 'kopuły geodezyjnej', budynku, którego półsferyczny szkielet wypełniony wielokątami nadawał zaskakujące rezultaty pod względem wytrzymałości, stabilności i łatwości wybudowania w połączeniu z niskimi kosztami. Pierwszy użył nazwy kopuła geodezyjna. Było to możliwe dzięki przybliżeniu powierzchni kuli za pomocą ażurowych pięciokątów i sześciokątów podzielonych na trójkąty. W tym tkwiła tajemnica sukcesu, czyli uzyskania bardzo dużej wytrzymałości w stosunku do masy konstrukcji. Trójkąt jest bowiem jedynym sztywnym wielokątem. Konstrukcje Richarda Buckminstera Fullera stanowiły też inspirację dla powszechnie używanego dziś modelu piłki nożnej złożonego z pięcio- i sześciokątnych łat (model ten wyprodukowany po raz pierwszy w roku 1950 przez Adidasa nazywa się często buckminsterowskim)^[1].

W latach 30. XX w. zajmował się pracami nad konstrukcją Dymaxion Car o ciekawej kroplowej sylwetce^[2].

Wspólnie z Kennethem Snelsonem wynalazł tensegrity – konstrukcyje całkowicie przeszklone, w których następuje wzajemna stabilizacja elementów rozciąganych i ściskanych (konstrukcje cięgnowo-prętowe)^[3].

Fuller był jednym z ostatnich nowoczesnych reprezentantów XIX-wiecznego romantycznego modelu inżyniera-wynalazcy, autorem kilkudziesięciu patentów (25), entuzjastą holizmu. W pewnym okresie życia jego pasją były domy mieszkalne konstruowane z użyciem idealnych modeli matematycznych. W poglądach społecznych również był miłośnikiem utopijnych wzorców^[3].

Był autorem 48 książek.

Wiele razy uhonorowany doktoratami honoris causa różnych uczelni. Na jego cześć odkrywcy nowej odmiany alotropowej węgla nadali tego typu cząsteczkom nazwę fulerenów, a pierwsza taka odkryta (C₆₀) została tak nazwana ze względu na podobieństwo do kopuły geodezyjnej^[4].

Przypisy