Budachów

Budachów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	krośnieński
Gmina	Bytnica
Liczba ludności (2011)	655[1]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-630[2]
Tablice rejestracyjne	FKR
SIMC	0908366
Położenie na mapie gminy Bytnica Budachów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Budachów
Położenie na mapie województwa lubuskiego Budachów
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Budachów
52°09′08″N 15°05′25″E/52,152222 15,090278
Strona internetowa

Budachów (niem. Baudach)^[3] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Bytnica.

W latach 1954-1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Budachów, po jej zniesieniu w gromadzie Bytnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

W Budachowie od kilku lat organizowany jest Festyn Ruskiego Pieroga, z którego dochód przeznaczany jest na remont zabytkowego kościoła.

Historia

Pierwsze informacje o właścicielach dóbr budachowskich odnoszą się do drugiej połowy XVI wieku^[3]. W 1565 roku odnotowano tu rodzinę von Baudach, około 1600 roku von Löben, a od wojny trzydziestoletniej von Pannewitz. Własność została na krótko przejęta przez mieszczan około 1780 roku, następnie otrzymał ją kanonik von der Gröben i po kanoniku generał von Zastrow^[3]. Dobra szlacheckie w 1838 roku przechodzą w ręce radcy handlowego Endella, a ich właścicielką w 1879 roku została wdowa po radcy. W Budachowie funkcjonowało w tym czasie kilka zakładów takich jak gorzelnia, tartak, młyn i cegielnia. Po wdowie w budachowskiej posiadłości nastąpiła berlińska rodzina bugenotów Fournier^[3].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[4]:

• zbór ewangelicki, obecnie kościół rzym.-kat. fil. pw. św. Józefa, barokowy z lat 1782 - 1785^[3] z klasycystycznymi emporami dobudowanymi w pierwszej połowie XIX wieku. Budowla murowana z cegły, założona na rzucie prostokąta, całość uzupełnia kwadratowa wieża od strony zachodniej, zwieńczona dachem czworobocznym i wyżej tzw. ślepą latarnią z kopulastym hełmem^[3]. Na elewacji widoczne proste pilastry. Wejście główne do świątyni prowadzi przez prostokątne drzwi i kruchtę umieszczoną w przyziemiu wieży^[3]. Ołtarz ambonowy z 1789 i chrzcielnica z 1676 roku reprezentowały wyposażenie liturgiczne, a do dziś przetrwał ołtarz, który po 1945 roku przystosowano do wymogów religii katolickiej^[3].
• park z XVIII wieku o powierzchni 8,5 ha w którym znajduje się zabytkowy drzewostan, reprezentowany przez dęby i buki. Zachowała się zabytkowa aleja dębowa z 60 drzewami o obwodzie do 6,2 m^[3].
• kuźnia z wysokim dachem, parterowa, murowana z cegły, wybudowana w połowie XIX wieku

inne zabytki:

• budynek folwarczny z połowy XIX wieku, murowany, parterowy, nakryty dachem czterospadowym z wieżyczką na narożu kalenicy
• pawilon tzw. „wieża winiarska”, który funkcjonował przy parku; w roku 1979 został przeniesiony do Muzeum Etnograficznego w Ochli^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Kowalski, Zabytki województwa zielonogórskiego, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 1987.
• Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 250-251. ISBN 978-83-919914-8-0.