Budka telefoniczna

Budka telefoniczna – konstrukcja ze szkła i metalu lub tworzywa sztucznego, w której znajduje się płatny automat telefoniczny.

Występują różne sposoby płatności: przy pomocy drobnych monet, specjalnych żetonów, kart z paskiem magnetycznym, kart mikroprocesorowych lub karty płatniczej.

Historia

Pierwsza budka telefoniczna stanęła przed Staple Inn w High Holborn w Londynie w maju 1903 roku[1] za sprawą towarzystwa kolejowego Grand Central Railway. Kilka lat później budki zaczęły być stawiane przez pocztę.

Od lat 70. XX w. automaty telefoniczne były coraz rzadziej umieszczane w zamykanych budkach, zastępowano je wolno stojącymi automatami telefonicznymi[1] osłoniętymi jedynie daszkiem lub różnego rodzaju półkabinami. Dotyczyło to zwłaszcza miejsc o dużym natężeniu ruchu takich jak dworce kolejowe czy centra handlowe.

Do czasu pojawienia się w 1979 kart magnetycznych wprowadzonych przez belgijską sieć telefoniczną RTT, automaty przyjmujące monety były stale demolowane i okradane[1].

Wraz z rozpowszechnieniem telefonów komórkowych zastosowanie budek telefonicznych do komunikacji głosowej uległo zmniejszeniu, jednak rozpowszechnienie przenośnych komputerów powoduje powstanie nowego typu usług. W 2012 roku pojawiło się na Manhattanie, Queens i Brooklynie pierwsze 10 budek oferujących bezprzewodową łączność z internetem[2]. Natomiast od 2015 roku zaczęto realizować wart 200 milionów dolarów projekt LinkNYC, który zakłada budowę kilku tysięcy hotspotów w całym mieście[3]. W tym samym roku podobny projekt na mniejszą skalę uruchomiono w Opolu, gdzie Orange i Urząd Miasta porozumiały się w sprawie budowy 22 hotspotów w budkach telefonicznych, jednak przy zachowaniu funkcji telefonu[4].

Likwidacja budek

Wraz z rozwojem telefonii komórkowej budki telefoniczne w Polsce były sukcesywnie likwidowane. Jeszcze ok. 2000 roku było ich w kraju ok. 95 tys., a ok. 2010 roku już tylko ok. 44 tys.[5] Najwięcej budek telefonicznych (ok. 31 tys.) zlikwidowano w latach 2006−2008. W 2015 roku działało ok. 7 tys. automatów, a od 2016 roku zaplanowano pozostawienie 5,5 tys. − w więzieniach, zakładach zamkniętych oraz szpitalnych oddziałach dziecięcych, a także po jednym w każdej gminie[6]. We wrześniu 2016 operator Orange zapowiedział likwidację wszystkich budek telefonicznych w r. 2017[5]. Co prawda prawo wymusza prowadzenie nierentownych usług na wyznaczonym operatorze, jednak od czasu transformacji TPSA operator nie jest wyznaczony[5].

Liczba publicznych automatów telefonicznych w Polsce na przestrzeni lat

W Wielkiej Brytanii u szczytu ich popularności były 92 tysiące czerwonych budek telefonicznych[7]. W 2013 roku liczba budek wynosiła 58 500, w tym 10 tysięcy tradycyjnych, czerwonych[8]. W 2017 było to 35 tysięcy[9].

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Wrzuć monetę!, Focus.pl, 22 września 2008 [dostęp 2015-11-22].
  2. Zmienią budki telefoniczne w hot spoty, TVN24.pl, 13 lipca 2012 [dostęp 2015-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-16].
  3. Nowy Jork żegna budki telefoniczne. Teraz powstaną hotspoty wi-fi (pol.). W: TVP Info [on-line]. TVP S.A., 2014-11-19. [dostęp 2015-11-22].
  4. Artur Janowski: W Opolu będzie jednak internet z budek telefonicznych (pol.). W: Nowa Trybuna Opolska [on-line]. Pro Media Sp. z.o.o., 2015-05-21. [dostęp 2015-11-22].
  5. a b c Polska żegna się z budkami telefonicznymi. W przyszłym roku zlikwidują je wszystkie (pol.). gazeta.pl, 2016-09-21. [dostęp 2016-09-21].
  6. Po jednym automacie telefonicznym w każdej gminie w przyszłym roku, Onet.pl, 22 listopada 2015 [dostęp 2015-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-22].
  7. The Telephone Box, www.the-telephone-box.co.uk [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  8. The Telephone Box | FAQs, www.the-telephone-box.co.uk [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  9. Service level - BT Payphones. [dostęp 2018-02-28].

Media użyte na tej stronie

24 Dunedin Town Hall at the Octagon square, Dunedin, New Zealand.JPG
(c) Marek Slusarczyk, CC BY 3.0
Rainy weather in Dunedin, New Zealand. Red telephone booths and Town Hall at The Octagon city square.
A red telephone box in London, UK.jpg
Autor: dconvertini, Licencja: CC BY-SA 2.0
June 2013 in London, _DSC5758
Lightmatter phonebooths ( South Lake, Pasadena, California).jpg
Autor: Aaron Logan, Licencja: CC BY 2.5
Two red telephone boxes
Telephone-booth-AWS-7.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budka telefoniczna należąca do firmy «Środkowo-Zachodnie Telefony Polskie S.A.»; okolice Leszna (.pl) – aparat telefoniczny AWS-7.
Grabarka-telefon-080817-093.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budka telefoniczna na Świętej Górze Grabarce nieopodal cerkwi. Obecnie nie istnieje.
Telephone07120807.JPG
Budka telefoniczna Telekomunikacji Polskiej S.A. (Wrocław, Dąbie).