Budynek Komendantury Królewskiej przy pl. Wolności w Poznaniu

Budynek Komendantury Królewskiej przy pl. Wolności
w Poznaniu
Königliche Festungs Kommandantur
Ilustracja
Komendantura na litografii Roberta Geisslera (1871), po lewej pomnik nachodzki
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Adres

pl. Wolności

Typ budynku

pałac

Architekt

Friedrich August Stüler, Karl Wilhelm Drewitz

Rozpoczęcie budowy

1844

Ukończenie budowy

1846

Zniszczono

1937

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek Komendantury Królewskiej przy pl. Wolnościw Poznaniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Budynek Komendantury Królewskiej przy pl. Wolnościw Poznaniu”
Ziemia52°24′30″N 16°55′36″E/52,408333 16,926667

Budynek Komendantury Królewskiej przy pl. Wolności w Poznaniu – gmach usytuowany przy placu Wolności (niem. Wilhelmsplatz) na rogu z ul. Feliksa Nowowiejskiego, wówczas ul. Lipowej (niem. Lindenstrasse) mieszczący Królewską Komendanturę Twierdzy i dowództwo poznańskiego garnizonu (niem. Königliche Festungs Kommandantur und Garnison Kommandantur). Rozebrany w 1937 roku.

Historia

Królewską Komendanturę ulokowano w dawnym pałacu miejskim Władysława Radolińskiego[1] wybudowanym w latach 1844–1846 według projektu architektów Friedricha Augusta Stülera i Karla Wilhelma Drewitza[2][3] (Wilhelma Drewicza)[4] w stylu włoskiego renesansu[1][4]. Gmach był siedzibą generałów komendantów placu i administracji miasta, w latach 1876–1881 generała-lejtnanta (niem. Generalleutnant) Konstantina von Busse, w latach 1881–1885 generała-lejtnanta Hugo von Belowa, a w latach 1895–1901 generała-lejtnanta Wilhelma von Livoniusa[5].

Po wybuchu powstania wielkopolskiego do 9 stycznia 1919 roku budynek pałacu był siedzibą polsko-niemieckiej Komendy Miasta. Następnie mieściło się w nim Dowództwo Okręgu Wojskowego I z Komendą Placu przekształconą 19 lutego 1919 roku w Komendę Miasta. Między wrześniem 1921 roku, a wrześniem 1924 roku urzędującymi komendantami byli generał brygady Michał Milewski, a następnie oficerowie w stopniu pułkownika: Stanisław Dowoyno-Sołłohub, Wacław Krupowicz i Marian Sikorski. W 1920 roku komendę przemianowano na dowództwo Obozu Warownego Poznań i Komendy Placu (do 15 lutego 1926 roku) i po tej dacie z powrotem stała się Komendą Miasta. Budynek rozebrano w 1937 roku. W tym miejscu powstał budynek dla Banku Gospodarstwa Krajowego[4].

Opis

Dwuskrzydłowy gmach nosił cechy architektury berlińskiej. Gmach od strony placu miał bogatszą dekorację i rozbudowaną kompozycję architektoniczną. W części środkowej dwupiętrowej fasady zastosowano różnej wielkości arkadowe loggie. Balustrady wykonano z kamiennych tralek, a wykończenie konsolek gzymsu i rozetek w attyce było wykonane z ceramiki[4].

Jeszcze w czasach administracji pruskiej front gmachu poddano przebudowie zubażając jego architektonikę, poprzez usunięcie m.in. kamiennych obramowań i tralek balkonów zastępując je żelaznymi kratami[5].

Przypisy

  1. ↑ a b Wydawnictwo Miejskie Posnania, Kronika Miasta Poznania – plac Wolności, 2014/4, Praktyczna lekcja urbanistyki, Grażyna Kodym-Kozaczko, s. 7-34, ISSN 0137-3552
  2. ↑ Poznań - Wolności plac (ca 1915), wieki.amu.edu.pl [dostęp 2021-01-16].
  3. ↑ TWIERDZA POZNAN - BUDOWNICTWO WOJSKOWE, fort-archiwum.mariwoj.pl [dostęp 2021-01-17].
  4. ↑ a b c d Wydawnictwo Miejskie Posnania, Kronika Miasta Poznania – plac Wolności, 2014/4, Wojsko na pl. Wolności, Janusz Karwat, s. 63-79, ISSN 0137-3552.
  5. ↑ a b Arthur Kronthal, Poznań oczami Prusaka wzorowego, Wydawnictwo Miejskie Poznań, 2009, ISBN 978-83-7503-068-6 [dostęp 2021-01-24]., s.104, 199

Bibliografia

Zabudowa Placu Wolności w Poznaniu
Pierzeja zachodnia
Pierzeja północna (od zachodu)
Pierzeja wschodnia (od północy)
Pierzeja południowa (od zachodu)
Obiekty nieistniejące poza pierzejami
Przyległe ulice

6 Poznan 002.jpg
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0

Media użyte na tej stronie

Poznań outline map.svg
Autor:

Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.

Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa lokalizacyjna Poznania
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
6 Poznan 002.jpg
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0
Polska by Ewa and Marek Wojciechowsy
Królewska Komendantura przy placu Wolności w Poznaniu.jpg
Królewska Komendantura przy placu Wolności (Wilhelmsplatz) w Poznaniu