Budynek LOT-u

Budynek LOT-u
Dom Meblowy
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Gdańsk

Adres

ul. Wały Jagiellońskie 2/4

Typ budynku

pawilon

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Lech Kadłubowski

Kondygnacje

2

Powierzchnia użytkowa

1480 m²

Rozpoczęcie budowy

1959

Ukończenie budowy

1961

Pierwszy właściciel

Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Meblami

Kolejni właściciele

Polskie Linie Lotnicze LOT

Obecny właściciel

Elfeko S.A.

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek LOT-u”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Budynek LOT-u”
Ziemia54°21′01″N 18°38′48″E/54,350278 18,646667

Budynek LOT-u (pierwotnie Dom Meblowy) – modernistyczny pawilon w śródmieściu Gdańska. Powstał na potrzeby sklepu meblowego, następnie należał do Polskich Linii Lotniczych LOT. Znajduje się w gminnej ewidencji zabytków[1].

Historia

Budynek LOT-u i Brama Wyżynna w 1990 r.

Powstał w miejscu XVI-wiecznych fortyfikacji ziemnych i zniszczonego w czasie II wojny światowej XIX-wiecznego hotelu Danziger Hof. Budynek zaprojektował Lech Kadłubowski. Prace ziemne rozpoczęto w 1959 r., a właściwe prace budowlane na początku 1960. Pierwotnie planowano oddanie obiektu do użytku jesienią 1960, jednak budowa przedłużyła się z powodu niedoboru materiałów wykończeniowych. Ostatecznie dom meblowy został otwarty dopiero 27 listopada 1961, a prasa przezwała go "pałacem meblowym" czy "szklanym pałacem"[2]. W pawilonie prowadzono sprzedaż oraz prezentowano nowoczesne, wygodne meble. W celu sprawdzenia gustu klientów eksponowano prototypy mebli przed wprowadzeniem ich do produkcji. W 1979 budynek przebudowano i zaadaptowano na potrzeby biur i kas PLL LOT, w wyniku czego utracił swój pierwotny charakter. Przez lata przechodził kolejne modyfikacje pogarszające jego estetykę[3].

Od początku XXI w. planowano zastąpienie pawilonu nową zabudową[4]. Proponowano też rekonstrukcję Danziger Hofu[5]. W 2012 r. budynek wraz z dwiema działkami został kupiony za 12,5 mln zł przez firmę Elfeko S.A. z zamiarem wyburzenia pawilonu i budowy nowoczesnego obiektu przeznaczonego na hotel i biura. Inwestycja miała rozpocząć się w ciągu trzech lat i zakończyć w 2017 r.[6]. Od 2013 r. przygotowywano konkurs architektoniczny na nową zabudowę[7], który ostatecznie ogłoszono dopiero w kwietniu 2017 r.[8]. Konkurs był dwuetapowy. Wpłynęło 19 prac, z których do drugiego etapu zakwalifikowano sześć. Pierwszej nagrody nie przyznano, gdyż żadna z prac nie usatysfakcjonowała w pełni jury konkursu[9]. Drugie miejsce zajęła pracownia KD Kozikowski Design, a wyróżnienie przyznano pracowni Eovastudio z Sewilli[10]. Nagrodzony projekt spotkał się z falą krytyki[11]. Zastrzeżenia miała też wojewódzka konserwator zabytków, z którą architekt uzgadniał poprawki do projektu[12]. We wrześniu 2019 r. nowy wojewódzki konserwator zabytków wystąpił o opracowanie opinii na temat architektonicznych walorów dawnego pawilonu meblowego[13], a w styczniu 2020 r. odmówił rozbiórki obiektu, ponieważ posiada on cechy budynku zabytkowego, które powinny być chronione[14]. Budynek wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków[15].

Architektura

Budynek LOT-u od strony Targu Węglowego

Budynek znajduje się między Wałami Jagiellońskimi a Targiem Węglowym. Od południa sąsiaduje z Bramą Wyżynną. Składa się dwóch części, głównej prostopadłościennej bryły i asymetrycznego aneksu, mieszczącego klatkę schodową. Dolna kondygnacja jest cofnięta o jeden metr z każdej strony. Pierwotnie wszystkie elewacje były przeszklone, co zapewniało odpowiednie oświetlenie kompletów meblarskich oraz pozwalało na oglądanie ekspozycji także z zewnątrz. Ponieważ wysokość pawilonu odpowiada wielkości dawnego wału fortyfikacji, nie zasłania on widoku panoramy Głównego Miasta z Wałów Jagiellońskich[3]. Powierzchnia budynku wynosi 1480 m²[16].

Ze względu na położenie na początku Drogi Królewskiej, w sąsiedztwie przystanków tramwajowego i autobusowego oraz charakterystyczne, widoczne z daleka napisy "LOT", stał się punktem orientacyjnym i popularnym miejscem zbiórek i spotkań gdańszczan.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Gminna ewidencja zabytków
  2. ↑ Pawilon LOT-u w Gdańsku kończy 60 lat. Dziś szpecący blaszak, kiedyś "szklany pałac"
  3. ↑ a b Wasielewski 2017 ↓.
  4. ↑ Dni Lot-u policzone. 2001-02-01. [dostęp 2020-02-02].
  5. ↑ Katarzyna Korczak: Targ Węglowy dziś, jutro. 2004-03-04. [dostęp 2020-02-02].
  6. ↑ Patryk Szczerba: Hotel i biura zamiast budynku LOT-u w Gdańsku. 2012-08-31. [dostęp 2020-02-02].
  7. ↑ Ewa Budnik: Jesienią konkurs architektoniczny na następcę LOT-u. 2013-09-06. [dostęp 2020-02-02].
  8. ↑ MP: Konkurs na nowy budynek LOT-u w Gdańsku ogłoszony. 2017-04-07. [dostęp 2020-02-02].
  9. ↑ Ewa Budnik: Nowy budynek LOT-u będzie miał współczesną architekturę. 2017-10-12. [dostęp 2020-02-02].
  10. ↑ Maciej Pietrzak: Tak ma wyglądać obiekt, który zastąpi budynek LOT-u. 2017-10-12. [dostęp 2020-02-02].
  11. ↑ Maciej Pietrzak: Inwestycje w Gdańsku. Wizja „nowego LOT-u” przy Bramie Wyżynnej budzi kontrowersje. 2017-10-22. [dostęp 2020-02-02].
  12. ↑ ms: Wojewódzka konserwator zabytków: LOT będzie mniej nowoczesny, Młode Miasto niższe, ale gęstsze. 2019-02-01. [dostęp 2020-02-02].
  13. ↑ Karol Uliczny: Konserwator zabytków zmienia instytucję, która wypowie się na temat wartości byłego pawilonu meblowego. 2019-10-18. [dostęp 2020-02-02].
  14. ↑ Ewa Budnik: Konserwator zabytków nie pozwoli na rozbiórkę LOT-u. 2020-01-31. [dostęp 2020-02-02].
  15. ↑ Gminna ewidencja zabytków miasta Gdańska, stan na dzień 10.08.2022, poz. 6431.
  16. ↑ Ewa Budnik: Budynek LOT-u idzie pod młotek. 2012-03-15. [dostęp 2020-02-02].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gdańsk location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gdańsk, Polska
Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Gdańsk, Pawilon LOT - fotopolska.eu (215813).jpg
(c) Yanek / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Dawny budynek LOT-u w Gdańsku od strony przejścia.
Gdańsk August 1990.jpg
Autor: O, Licencja: CC BY-SA 2.0
A pair of Konstal 105N cars outside the offices of LOT, the Polish state airline in Gdansk. Behind, one of the gates to the city.