Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu

Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu
Symbol zabytku nr rej. 364/A/87 z 03.12.1987
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

 Radom

Adres

ul. Malczewskiego 7

Styl architektoniczny

neorenesans

Architekt

Jakub Kubicki

Kondygnacje

2

Ukończenie budowy

1816

Ważniejsze przebudowy

1818

Położenie na mapie Radomia
Mapa konturowa Radomia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu”
Ziemia51°24′14,6″N 21°08′57,2″E/51,404056 21,149222

Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu – zabytkowy budynek znajdujący się w Radomiu przy ulicy Malczewskiego 7.

Historia

Pierwszą znaną radomską lożą wolnomularską była utworzona w 1812 roku Jutrzenka Wschodząca na Wschodzie Radomia (nazwa nawiązywała do idei niepodległościowej). Loża zawiesiła działalność już rok później. Po wkroczeniu do Radomia wojsk rosyjskich w 1814 roku została otwarta ponownie. W latach 1816–1818 wzniesiono według projektu Jakuba Kubickiego budynek własny loży[1]. Z konieczności zachowania konspiracji gmach figurował w księgach wieczystych jako własność kupca Jana Pusztyniki[2]. Budynek należał do radomskiej loży do 1821 roku, kiedy władze carskie nakazały rozwiązanie wszystkich lóż w Królestwie Polskim[1]. W latach 1822–1863 budynek zajmował lazaret wojskowy. Następnie do 1918 roku był siedzibą Powiatowego Związku Samorządowego, dla którego w latach 1925–1927 wzniesiono modernistyczny gmach w południowej części Śródmieścia. W okresie międzywojennym siedziba sądu pokoju. W latach 1939–1973 budynek ponownie zajmowany był przez szpital. Od 1975 siedziba prokuratury okręgowej (do 1999 wojewódzkiej)[3].

Architektura

Neorenesansowy, siedmioosiowy budynek ozdobiony jest portykiem umieszczonym przed wejściem głównym. Na pierwotne przeznaczenie budynku wskazują ornamenty okien pierwszego piętra – młoty, będące jednym z symboli masonerii[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Encyklopedia Radomia, red. M. Olifirowicz, Radom 2009, s. 136–137.
  2. ↑ Prokuratura i poczta przy ulicy Malczewskiego. www.stary_radom.republika.pl.
  3. ↑ a b Masoni w Radomiu. Gazeta Wyborcza Radom.

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Radom location map.svg
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Radom, Poland
Ta mapa of Radom została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.