Buganda

Flaga królestwa Bugandy

Położenie

Buganda – największe z tradycyjnych królestw tworzących Ugandę, zamieszkane przez 52 klany. Utworzone na przełomie XIV i XV wieku przez lud Gandów (Baganda). W latach ok. 1344–1650 była pod zwierzchnością królestwa Kitary (Bunyoro). Władcy Bugandy noszą tradycyjny tytuł – kabaka.

19 czerwca 1894 roku Brytyjczycy narzucili jej protektorat, który trwał do 9 października 1962 roku, kiedy Buganda stała się częścią niepodległego afrykańskiego państwa Uganda. 9 października 1963 roku pierwszym prezydentem republiki Ugandy został król bugandyjski Edward Frederick Mutesa II. W 1966 roku premier Milton Obote kazał dowódcy armii, gen. Idi Aminowi, by zaatakował pałac króla Mutesy II. Król uciekł do Londynu 23 czerwca 1966 roku. W dniu 8 września 1967 roku obalono monarchie Bugandy, Toro, Bunyoro i Ankole a w kraju zapanował terror.

24 lipca 1993 roku prezydent Ugandy Yoweri Museveni podjął decyzję o odrestaurowaniu tradycyjnych królestw.

Stolicą Ugandy i jednocześnie królestwa Bugandy jest Kampala. W tym państwie mieszkańcy używają języka suahili.

Królowie Bugandy

• Kintu Kakulukuku (ok. 1300–1330)
• Chwa I Walusimbi (ok. 1330–1344) [syn]
• Kimera Walusimbi (ok. 1344–1374) [wnuk]
• Tembo Kiridde (ok. 1374–1404) [syn]
• Kigala Kasongovu (ok. 1404–1434; abdykował) [syn]
• Kimba Ntege (ok. 1434–?) [syn]
• Kigala (2. panowanie ?–ok. 1464)
• Kaima Sendikaddiwa (ok. 1464–1494) [wnuk]
• Nakibinge Kagali (ok. 1494–1524) [syn]
• Mulondo Sekajja (ok. 1524–?) [syn]
• Temba (Djemba) Busungwo (?–ok. 1554) [brat]
• Suna I Kisolo (ok. 1554–1584) [brat]
• Sekamanya Kisolo (ok. 1584–1600) [syn Temby]
• Kimbugwe Kamegere (ok. 1600–1614) [syn Suny I]
• Kateregga Kamegere (ok. 1614–1644) [syn Sekamanyi]
• Mutebi I Mutesi (ok. 1644–?) [syn]
• Juko (Djuko) Mulwana [brat]
• Kayemba Kisiki (?–ok. 1674) [brat]
• Tebandeke Mujambula (ok. 1674–?) [syn Mutebi I]
• Ndawula Nsobya (?–ok. 1704) [syn Juko]
• Kagulu Ntambi (ok. 1704–1730) [syn]
• Kikulwe Mawuba (ok. 1730–1737) [brat]
• Mawanda Sebanakitta (ok. 1737–1740) [brat]
• Mwanga I Sebanakitta (1740–1741) [wnuk Ndawuli]
• Namugala Kagali (1741–1750) [brat]
• Kyabaggu Kabinuli (1750–1780) [brat]
• Junju (Djundju) Sendegeya (1780–1797) [syn]
• Semakokiro Nabbunga (1797–1814) [brat]
• Kamanya Kadduviamala (1814–1832) [syn]
• Suna II Migekyamye (1832–1857) [syn]

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
30	Mutesa I Mukabyakayira		1837 Mulago	19 października 1884 Kasubi	1856	19 października 1884	Ssuna II Muganzirwazzaza
31	Mwanga II Mukusa		1866 Nakawa	8 marca 1903 Seszele	24 października 1884	1888 Usunięty	Mutesa I Abisagi Bagalayaze
32	Kiwewa Nuyonyintono		?	8 marca 1889 Masanafu	2 sierpnia 1888	21 października 1888 Usunięty	Mutesa I Namasole Kiribakka
33	Kalema Muguluma		?	1891 Bunyoro	21 października 1888	5 października 1889 Usunięty	Mutesa I Namasole Ndibuwakanyi
(31)	Mwanga II Mukusa		1866 Nakawa	8 marca 1903 Seszele	1889	7 sierpnia 1897 Usunięty	Mutesa I Abisagi Bagalayaze
34	Daudi Chwa II Kaggwa		8 sierpnia 1896 Mengo	22 listopada 1939 Kampala	1897	22 listopada 1939	Mwanga II Abakyala Evalini Kulabako
35	Mutesa II		19 listopada 1924 Makindye	21 listopada 1969 Londyn	22 listopada 1939	1953 Usunięty	Daudi Chwa II Kaggwa Namasole Irene Drusilla Namaganda
-	interregnum				1953	1955
(35)	Mutesa II		19 listopada 1924 Makindye	21 listopada 1969 Londyn	1955	21 listopada 1969 Usunięty	Daudi Chwa II Kaggwa Namasole Irene Drusilla Namaganda
-	interregnum				21 listopada 1969	31 lipca 1993
36	Mutebi II		13 kwietnia 1955 Mengo		31 lipca 1993		Mutesa II Sarah Nnalule

Bibliografia

• Historia Afryki. Do początku XIX wieku, pod red. M. Tymowskiego, Wrocław 1996, s. 678-681, 1019-1026, ISBN 83-04-04094-8.
• TadeuszT. Pasierbiński TadeuszT., Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, Warszawa: „Iskry”, 2002, s. 368-370, ISBN 83-207-1705-1, OCLC 830379607 .
• Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 2: America & Africa, München 2002, s. 918-919.

Monarchie na świecie

Absolutne	Arabia Saudyjska Brunei Eswatini Watykan Oman
Konstytucyjne	Andora Bahrajn Belgia Bhutan Dania Hiszpania Holandia Japonia Jordania Kambodża Katar Kuwejt Lesotho Liechtenstein Luksemburg Malezja Maroko Monako Norwegia Szwecja Tajlandia Tonga Zjednoczone Emiraty Arabskie Commonwealth realms Antigua i Barbuda Australia Bahamy Belize Grenada Jamajka Nowa Zelandia Papua-Nowa Gwinea Saint Kitts i Nevis Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny Kanada Tuvalu Wielka Brytania Wyspy Salomona
Elekcyjne	Kambodża Malezja Watykan Zjednoczone Emiraty Arabskie
Plemienne	Ghana Aszanti Dagomba Uganda Ankole Buganda Bunyoro Busoga Rwenzururu Toro Wallis i Futuna Alo Sigave Uvea Inne Maorysi (Nowa Zelandia) Jogjakarta (Indonezja) Zululand (RPA)