Bujanka średnia

Bujanka średnia^[1] (Bombylius medius) – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Bombyliinae. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Półwyspu Iberyjskiego po Syberię i Azję Środkową.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza na łamach dziesiątego wydania Systema Naturae. Jako miejsce typowe autor wskazał Europę^[2].

Morfologia

Muchówka ta osiąga od 9,5 do 14 mm długości ciała o zwartej budowie. W całości porośnięta jest puszystym i długim owłosieniem^[3]. Głowa jest dość mała, znacznie węższa od tułowia, w widoku bocznym mniej więcej trójkątna^[4], matowoczarna z szarożółtym nalotem, na potylicy i większej części twarzy owłosiona żółto, na bokach twarzy owłosiona czarno. Szczecinki zaoczne na potylicy samca są czarne. Oczy złożone u samic są szeroko rozstawione, u samców zaś stykają się ze sobą lub są silnie zbliżone^[3]. Czułki są wąsko rozstawione i mniej więcej tak długie jak głowa^[4], ubarwione czarno, a ich trzeci człon jest wysklepiony po stronie grzbietowej i niemal dwukrotnie dłuższy niż dwa wcześniejsze razem wzięte^[3]. Aparat gębowy ma długi, smukły, sterczący ku przodowi ryjek i dość krótkie głaszczki^[4][3].

Tułów jest krótki i szeroki^[4], z owłosieniem brunatnym w kępce na przedzie śródplecza i w pasach od guzków barkowych do nasad skrzydeł, gdzie indziej zaś owłosiony jest głównie żółto, na tarczce czarno-żółto. Kolor przezmianek jest ciemnobrunatny. Skrzydła mają w części przedniej brunatną plamę o klinowatym zarysie, a ponadto liczne, drobne, izolowane, brunatne plamki na żyłkach poprzecznych i łączeniach żyłek, z których część styka się z plamą klinowatą. Odnóża są czerwonobrunatne z czarnymi nasadami ud^[3].

Odwłok jest krótki i szeroki, szerszy od tułowia^[4], jednorodnie i równomiernie żółto owłosiony, co odróżnia go od tego u bujanki plamoskrzydłej^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ciepłolubny. Osobniki dorosłe aktywne są od kwietnia do maja. Odwiedzają kwiaty celem żerowania na nektarze. Latają nisko, lotem zygzakowatym. Chętnie przysiadają na nasłonecznionej powierzchni gleby^[3]. Larwy są parazytoidami pszczół^[4].

Gatunek palearktyczny^[4]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Malty, Szwecji, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji. W Afryce Północnej zamieszkuje Maroko, Algierię, Tunezję, Libię i Egipt^[2]. W Azji znany jest z zachodniej Syberii^[3], Cypru, Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Syrii, Libanu, Izraela, Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Iraku, Iranu i Afganistanu^[2].

Przypisy