Buk (województwo podkarpackie)
| wieś | |
 Rzeka Solinka koło Buku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 13 |
| Kod pocztowy | 38-607[3] |
| Tablice rejestracyjne | RLS |
| SIMC | 0347784[4] |
Położenie na mapie gminy Cisna _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Cisna") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu leskiego  | |
 49°14′42″N 22°23′30″E/49,245000 22,391667 | |
Buk – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Cisna, nad rzeką Solinką[4][5].
Wieś prawa wołoskiego w latach 1551-1600, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
Pierwsza informacja o istnieniu wsi pochodzi z 1552 roku, była to wieś prywatna lokowana na prawie wołoskim[7]. Prawdopodobnie została założona po 1543 roku dzięki akcji osadniczej prowadzonej przez Matjasza III Bala[7]. Należała do klucza terczańskiego i pozostawała następnie w rodzie Balów do XVIII wieku[7]. Przed 1790 rokiem właścicielem wsi został Franciszek hr. Łoś[8].
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Buku był Karol hr. Łoś[9]. Przed I wojną światową majątek był własnością rodziny Zatorskich, a w okresie międzywojennym Chwapiłów i Wóijtowiczów[8]. Powierzchnia wsi wynosiła wówczas ok. 1270 ha, znajdował się w niej młyn wodny i tartak parowy[10]. Podczas I wojny światowej i w 1939 roku wieś nie ucierpiała, w 1944 roku podczas przejścia frontu spalone zostały dwa domy[10].
Na początku 1945 roku doszło w Buku do potyczki patrolu Milicji Obywatelskiej z Cisnej z partyzantami UPA, a w nocy 21 kwietnia do dłuższej walki[11]. 30 kwietnia 1945 r. partyzanci UPA zastrzelili sołtysa Michała Duba za współpracę z milicją[11]. Podczas akcji wysiedleń, Wojsko Polskie przymusowo wysiedliło na Ukrainę 13 rodzin i spaliło część domów, a resztę – 45 rodzin wysiedlono na ziemie zachodnie podczas akcji Wisła w kwietniu-maju 1947 roku i spalono wówczas ostatnie budynki[11]. Ponownie kilka domów powstało w latach 60. XX wieku[12].
W 1785 roku wieś liczyła 155 mieszkańców, w 1918 – 356, w 1938 – 412 (wszyscy wyznania greckokatolickiego)[13]. W 1938 roku we wsi było 59 domów[13]. W 1995 roku we wsi było 12 domów, w większosci wzniesionych przez nadleśnictwo, i 52 mieszkańców[14].
W czasach I Rzeczypospolitej istniała we wsi cerkiew parafialna drewniana. Parafię zlikwidowano w 1819 roku[15]. Następnie we wsi istniała drewniania cerkiew filialna pw. św.św. Piotra i Pawła zbudowana w 1870 lub 1880 roku, zniszczona po 1947 roku[15]. Zachowały się fragmenty podmurówki cerkwi i dzwonnicy[16]. W południowej części wsi był dwór drewniany z zabudowaniami dworskimi[17]. W połowie lat 30. XX wieku zbudowano we wsi szkołę czteroklasową[11].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wieś Buk w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-03-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-18].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 105 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.
- ↑ a b c Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 51.
- ↑ a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 52.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 27.
- ↑ a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 52-53.
- ↑ a b c d Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 54.
- ↑ Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 55.
- ↑ a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 56.
- ↑ Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 56, 64.
- ↑ a b Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 59.
- ↑ Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 59-60.
- ↑ Kryciński (opr.) 1996 ↓, s. 62-63.
Bibliografia
- Stanisław Kryciński (opr.): Bieszczady. Słownik historyczno-krajoznawczy. Część 2. Gmina Cisna. Warszawa: Wydawnictwo Stanisław Kryciński, 1996. ISBN 83-85531-07-6.
Linki zewnętrzne
- Buk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 455.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Flaga województwa podkarpackiego
