Buk wschodni

Buk wschodni
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbukowce
Rodzinabukowate
Rodzajbuk
Gatunekbuk wschodni
Nazwa systematyczna
Fagus orientalis Lipsky
Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada 14: 300 (1898)[3]
Synonimy
  • Fagus hohenackeri Palib. ex Grossh.
  • Fagus hohenackeriana Palib.
  • Fagus macrophylla (Hohen. ex A.DC.) Koidz.
  • Fagus orientalis var. dentata V.V.Byalt & Firsov
  • Fagus pyramidalis Litv.
  • Fagus sylvatica var. macrophylla Hohen. ex A.DC.
  • Fagus sylvatica subsp. orientalis (Lipsky) Greuter & Burdet[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Buk wschodni (Fagus orientalis) – gatunek z rodziny bukowatych, często uznawany także za podgatunek buka zwyczajnego F. sylvatica subsp. orientalis[5]. Zasięg obejmuje wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego, Krym, Kaukaz, północną Turcję oraz północny Iran[6].

Morfologia

Pokrój
Drzewo dorastające do 50 m wysokości[6].
Liście
Długości do 12 cm lub rzadziej nawet dłuższe, odwrotnie jajowate, z 7–14 żyłkami drugiego rzędu (nerwami bocznymi)[6].
Owoce
Orzeszki zamknięte w okrywie długości do 2 cm, na której wyrostki w dolnej części są listkowato spłaszczone i osiągają do 17 mm długości[6].
Gatunki podobne
Buk zwyczajny – ma liście eliptyczne (najszersze w połowie, a nie w górnej części blaszki), z mniejszą liczbą (5–8) nerwów bocznych, okrywy owoców ma bez listkowato spłaszczonych wyrostków, kwiaty męskie z wąskimi listkami okwiatu (u buka wschodniego są one szerokotrójkątne)[6].

Zmienność

Na terenach, gdzie występuje wspólnie z bukiem zwyczajnym, tworzy mieszańca o nazwie buk pośredni Fagus × taurica Popl.[7], syn. Fagus × moesiaca (K.Malý) Czeczott[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).
  3. ↑ a b Fagus orientalis Lipsky. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].
  4. ↑ Fagus orientalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. ↑ Fagus (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-04].
  6. ↑ a b c d e f Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 123-124. ISBN 83-01-12029-0.
  7. ↑ Fagus × taurica Popl.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Fagus sylvatica orientalis 2.jpg
Autor: Franz Xaver, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fagus sylvatica subsp. orientalis (= Fagus orientalis), Buchengewächse (Fagaceae) - Türkei/Türkiye/Turkey: Prov. Bolu/Bolu ili, SE Karacasu, S Bolu, ca. 880-890 m