Bukan Menziesa

Bukan Menziesa
Ilustracja
Liście gatunku
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

bukanowate

Rodzaj

bukan

Gatunek

bukan Menziesa

Nazwa systematyczna
Nothofagus menziesii (Hook.f.) Oerst.
Skr. Vidensk.-Selsk. Christiana, Math.-Naturvidensk. Kl. 5(9): 355 1873[3]
Synonimy
  • Fagus menziesii Hook.f.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Bukan Menziesa[5] (Nothofagus menziesii (Hook.f.) Oerst.) – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w Nowej Zelandii[6][7]. Ponadto bywa uprawiany, sadzony między innymi w parkach w Stanach Zjednoczonych[7][5].

Morfologia

Pokrój
Zimozielone drzewo dorastające do 20–25 m wysokości[7][8] (według innych źródeł do 30 m)[5] oraz 12 m szerokości[9]. Pokrój jest szeroki i krzaczasty. Kora jest gładka i błyszcząca, z wąskimi pasmami przetchlinek[10]. Początkowo ma srebrzystobiałą barwę, lecz z wiekiem zmienia kolor na matowoszary. Pędy są pokryte żółtobrązowym owłosieniem[5].
Liście
Blaszka liściowa jest skórzasta, błyszczca i ma kształt od trójkątnego do okrągławego. Mierzy 1 cm długości oraz 1 cm szerokości, jest podwójnie głęboko i tępo karbowana na brzegu, ma uciętą nasadę i tępy wierzchołek. Na spodniem powierzchni u nasadu nerwu głównego ma 2 charakterystyczne dołku pokryte włoskami. Ogonek liściowy jest pokryty żółtobrązowymi włoskami i ma 2 mm długości[7][5][10].
Kwiaty
Są jednopłciowe. Kwiaty męskie są pojedyncze i mają żółtą barwę, natomiast kwiaty żeńskie są zebrane po 3 w kwiatostany[7].
Owoce
Orzechy osadzone po 3 w kupulach, dorastają do 2–4 mm długości. Kupule powstają ze zrośnięcia czterech liści przykwiatowych[7].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do bukanu Solandera (N. solanderi), który jednak różni się całobrzegą blaszką liściową[10].

Biologia i ekologia

Rośnie w lasach zrzucających liście. Występuje na wysokości do 1200 m n.p.m.[7] (według innych źródeł do 1000 m n.p.m.)[5]. Jest częściowo mrozoodporny – znosi spadki temperatury do -5°C[9].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-03] (ang.).
  3. a b Nothofagus menziesii (Hook.f.) Oerst. (ang.). The Plant List. [dostęp 2017-03-03].
  4. Nothofagus menziesii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b c d e f T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 149. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.)
  6. Discover Life: Point Map of Nothofagus menziesii (ang.). Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-03-03].
  7. a b c d e f g Nothofagus menziesii (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-03].
  8. D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 492. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.)
  9. a b Ch. Brickell: The Royal Horticultural Society. Gardeners' Encyclopedia of Plants and Flowers. London: Dorling Kindersley Limited, 1994, s. 551. ISBN 978-0-7513-0147-2. (ang.)
  10. a b c O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.)

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Nothofagus menziesii 2.JPG
Autor: Andy king50, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nothofagus menziesii, leaves