Bukowina (powiat biłgorajski)

Bukowina

wieś
Kościół pw. Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
Gmina	Biszcza
Liczba ludności (2011)	979[1]
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	23-425[2]
Tablice rejestracyjne	LBL
SIMC	0886593
Położenie na mapie gminy Biszcza Bukowina
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bukowina
Położenie na mapie województwa lubelskiego Bukowina
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Bukowina
50°22′37″N 22°40′25″E/50,376944 22,673611

Bukowina – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Biszcza, na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, nad Łazowną.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 979 mieszkańców^[1] i była drugą co do wielkości miejscowością gminy Biszcza. Bukowina składa się z dwóch sołectw: Bukowiny I (kolonia od strony zachodniej i części wsi zwanej Arendą) i Bukowiny II (Stara wieś, Koniec i kolonia wschodnia). Od południa Bukowina przylega do województwa podkarpackiego, granicę stanowi rzeka Złota, zwana też Bukowinką. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 863.

Części wsi

Historia

W roku 1588 król Zygmunt III Waza darował Bukowinę hetmanowi i kanclerzowi wielkiemu koronnemu, Janowi Zamoyskiemu, w nagrodę za wspieranie w czasie elekcji i zwycięstwo pod Byczyną. Po utworzeniu Akademii Zamojskiej, w roku 1600 hetman „(…) wieś Bukowinę ze wszystkimi jej pożytkami i przynależnościami” nadał jako uposażenie profesorom uczelni. Bukowina stała się także miejscem wypoczynku (letniskiem) profesorów Akademii Zamojskiej. Z pobytami we wsi profesorów wiąże się powstanie najcenniejszego w okolicy zabytku, w Bukowinie II znajduje się drewniany kościół pw. Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny. W 1637 r. staraniem profesorów Akademii Zamojskiej zbudowano w Bukowinie skromną kapliczkę. W latach 1674 – 1675 ks. Andrzej Abrek, profesor Akademii, zbudował nową kaplicę, do której dobudowano zakrystię i kruchtę, przekształcając w obecny kościół filialny pw. Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny. Bukowinianie czczą także Matkę Boską Anielską, której obraz znajduje się w ołtarzu bocznym. W kościele odbywają się w roku dwa odpusty, ku czci Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny (21 listopada) i Matki Boskiej Anielskiej (2 sierpnia), który przyciąga szczególnie duże rzesze wiernych.

Kościół, uznany za zabytek klasy zerowej, zbudowany jest na kamiennej podmurówce, z drewnianych ciosanych belek, ma konstrukcję zrębową na węgieł gładki; jest oszalowany i otoczony nietypowym w tym regionie góralskim ogrodzeniem z poziomo ułożonych tarcic. Całość ogrodzenia pokryta jest gontowym daszkiem.

Wnętrze jednonawowego kościółka z przedsionkiem i niewielką zakrystią zdobią barokowe rzeźby, obrazy i stare malowidła, charakterystyczne dla malarstwa włoskiego. W ołtarzu głównym jak już wyżej wspomniano znajduje się obraz „Matki Boskiej z Dzieciątkiem”, który jest kopią „Matki Boskiej Śnieżnej” z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie - podobnie jak cudowny obraz „Matki Boskiej Berdyczowskiej”. Osobliwością jest obraz „Adoracja Matki Boskiej z Dzieciątkiem przez Jana Kantego i św. Antoniego”, z widokiem Zamościa w tle, a także „Adoracja Świętej Trójcy” w tle – jak przypuszczają historycy sztuki – ze starym Szczebrzeszynem.

W bramie wejściowej na cmentarz kościelny znajduje się dzwon ważący około 280 kg, ufundowany pod koniec XIX wieku przez młodych Bukowinian. Otrzymał on imię „Józef – Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny”, a poświęcił go biskup warszawski, Kazimierz Ruszkiewicz. Dzwon ma własną ciekawą historię.

W kościele znajduje się też tablica upamiętniająca ofiary II wojny światowej. 1 lipca 1943 r. dokonano wysiedlenia polskich mieszkańców Bukowiny przez Niemców w ramach akcji Werwolf; na ich miejsce przymusowo sprowadzono Ukraińców z Grodysławic^[5]. W miejscowości utworzono także posterunek Ukraińskiej Policji Pomocniczej, którego załoga szczególnie aktywnie brała udział w represjach wobec ludności polskiej^[6]. Podczas wysiedlenia zginęło 12 mieszkańców Bukowiny^[7]. W nocy z 25 na 26 lipca 1943 r. oddział partyzancki Franciszka Przysiężniaka „Ojca Jana” w odwecie spalił 31 gospodarstw należących pierwotnie do Polaków, a zamieszkanych przez przesiedlonych Ukraińców. Polscy partyzanci zabili 10 cywilnych Ukraińców i spalili posterunek policji, którego załoga zbiegła ze wsi krótko po ataku. Posterunek policji przeniesiony po tym wydarzeniu do Biszczy, zaś Ukraińcy uciekli ze wsi do innych miejscowości^[8].

W Bukowinie II znajduje się Dom Weselny z m.in. remizą strażacką oraz szkoła podstawowa.

Gęstość zaludnienia w Bukowinie jest niewielka z uwagi na przeprowadzoną w 1935 roku komasację. Scalenie gruntów sprawiło, że wieś ma charakterystyczny układ osiedleńczy – tzw. kolonie. Większą część powierzchni wsi zajmują pola uprawne, a poza tym łąki i lasy. Mieszkańcy trudnią się głównie rolnictwem. Uprawia się tu zboża, rzepak, kukurydzę, tytoń, grykę, owoce miękkie i warzywa oraz hoduje krowy mleczne i mięsne. Okoliczne lasy obfitują w grzyby, najczęściej spotykane gatunki grzybów to kurki, podgrzybki, gąski, purchawki oraz opieńki.

• 

  Dom Ludowy w Bukowinie
• 

  (c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0

  Kapliczka
• 

  (c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0

  Krzyż

Przypisy