Bukowina południowa

Bucovina de Sud
Bukowina południowa
Godło
Herb
Położenie Bukowiny
Państwa

 Rumunia

Klasyczny monastyr bukowiński, pokryty zewnętrznymi polichromiami. Tutaj: Vatra Moldoviței
Dzisiejszy okręg Suczawa, z zaznaczoną Bukowiną południową

Bukowina południowa, zwana również Bukowiną rumuńską – część historycznej Bukowiny, która po II wojnie światowej pozostała w Rumunii. Pokrywa się w dużym stopniu z okręgiem suczawskim (județul Suceava).

Historia

Region

Obszar

Obszar Bukowiny rumuńskiej można podzielić na dwie części, zachodnią górzystą i wschodnią wyżynną. Na Zachodzie jest to niewielki odcinek łańcucha Karpat Wschodnich:

Różnica między Karpatami Zewnętrznymi a Wewnętrznymi jest dobrze widoczna. Grzbiety górskie Obcineli są łagodne i wyrównane, rozdzielone podłużnymi dolinami. Masywy Karpat wewnętrznych (Rarau i Giumalau) są wyższe, bardziej urozmaicone. Posiadają głęboko wcięte doliny.

Klimat

W zimie klimat Bukowiny południowej znajduje się pod wpływem powietrza polarno-kontynentalnego, wschodniego i północno-wschodniego, w lecie zaś pod wpływem powietrza oceanicznego z północnego zachodu, zachodu i południowego zachodu. Roczne sumy opadów są niższe niż w Europie Zachodniej i wynoszą od 700 mm na północnym wschodzie, poprzez 950 mm na Obcinelach Feredeului do ok. 1000 mm na Obcinelach Mestecanis. Obszary górskie cechują długie, ostre i obfitujące w opady śnieżne zimy, krótkie deszczowe wiosny, długie i upalne lata oraz pogodne jesienie. Klimat wyżynny cechują w zimie silne i mroźne wiatry, obfite opady śniegu oraz suche i gorące lata. Wiosny są krótkie i bogate w deszcze, a jesienie słoneczne.

Lasy

Okręg Suczawa jest najbardziej zalesiony w całej Rumunii. Lasy stanowią 53% powierzchni terenu. Intensywna gospodarka leśna oraz równie intensywny wypas owiec i bydła w górskich lasach i na łąkach bardzo zaburzyły pierwotny układ pięter charakterystyczny dla tego regionu. Skład gatunkowy lasów uległ znacznym zmianom, a granice pięter przesunięciu. Aktualnie na Bukowinie, poza pogórzem i piętrem alpejskim, wyróżnia się trzy piętra leśne:

  • Najwyżej znajduje się piętro świerkowe (Obcinele Mestecanis i Feredeului) – zdominowane przez świerk w towarzystwie jodły, sosny i buka jako gatunków uzupełniających.
  • Niżej piętro przejściowe (centralna część gór Bukowiny) – świerk ciągle dominujący; widoczny jest jednak duży udział buka.
  • Najniżej piętro bukowe (Obcinele Mare) – zdominowane przez buk z niewielkimi domieszkami jodły, świerka lub sosny.

Zwierzyna

Powszechne są dziki, jelenie, lisy, sarny, wiewiórki, i żbiki, a z ptaków cietrzewie, głuszce, kuropatwy i przepiórki. Często spotkać można niedźwiedzie brunatne – szczególnie w mniej zaludnionych regionach – i wilki, które w zimie łączą się w watahy o liczebności nawet do kilkunastu osobników. Częste są salamandry, które doskonale się maskują w wilgotnych dolinkach potoków.

Gospodarka

Głównym miastem jest Suczawa (Suceava), leżąca wzdłuż dawnego szlaku Lwów-Jassy połączona z innymi miejscowościami siecią dróg i kolei. Gospodarka regionu opiera się w dużej mierze na rolnictwie wyżynnym, wypasie bydła i gospodarce leśnej – w szczególności wyrębie lasów.

Turystyka

Ze względu na walory krajobrazowe, czystość środowiska, architekturę sakralną i mozaikę etniczną Bukowina południowa posiada bardzo wysoki potencjał turystyczny – zdecydowanie zaniedbany.

Prawdziwym skarbem Bukowiny południowej są unikatowe późnośredniowieczne cerkwie, znane przede wszystkim z bogatych malowideł zewnętrznych. Są to wpisane na światową listę dziedzictwa UNESCO zespoły klasztorne w Arbore, Vatra Moldoviței, Voroneț, Mănăstirea Humorului, Pătrăuți oraz Suczawie.

Góry posiadają zalążkową formę szlaków turystycznych. Całoroczne schroniska górskie znajdują się pod szczytami Rarau i Giumalau. Dobrze rozwinięta jest sieć transportu kolejowego i autobusowego, powszechny jest autostop.

Kimpulung Mołdawski i Vatra Dornei są XIX-wiecznymi kurortami. Wśród turystów dominują wycieczki autokarowe odwiedzające monastyry oraz grupy chodzące po górach, najczęściej z Polski, Niemiec lub Węgier.

Główne miasta i miejscowości

Część miejscowości ma oficjalnie przyjęte polskie nazwy. Niektóre nazwy mają w języku polskim kilka odmian. Inną pisownię znajdzie turysta na aktualnych mapach rumuńskich, inną na topograficznych mapach austro-węgierskich z końca XIX wieku. Każda etniczna grupa zamieszkująca Bukowinę ma dodatkowo swoje własne nazewnictwo geograficzne. Nazwy miejscowości podane są za Słownikiem geograficznym Królestwa Polskiego (SgKP), choć i to dzieło podaje nieraz wiele pisowni. Wsie polskie zapisane zostały wedle nazw używanych przez zamieszkujących je Polaków. Iacobeni, miejscowość rumuńską, pozostawiono w pisowni rumuńskiej, gdyż inne wersje już nie funkcjonują i byłyby nieczytelne. Także po rumuńsku podano wieś huculską Ciumirna, ta nazwa bowiem funkcjonuje w terenie, a odpowiedniki polskie i austriackie, stanowiące transkrypcję z huculskiej odmiany języków rusińskich, nie są przekonujące. Miejscowości, których nie ma w SgKP, pomniejsze wioski, zwłaszcza z południowych i wschodnich kresów Bukowiny, podano w pisowni rumuńskiej. W nawiasach aktualna pisownia rumuńska.

Główne miasta:

Inne miejscowości:

  • Arbore
  • Ardżel (Argel)
  • Ciumirna
  • Frumosu
  • Gemenea
  • Humor (Mănăstirea Humorului)
  • Iacobeni
  • Kaczyka (Cacica)
  • Kirlibaba (Cârlibaba)
  • Mołdawica (Moldovița Ruscă)

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

MapRegionsRomania.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Moldovita monastery1.jpg
Autor: Petr Sporer, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Church of Moldovita Monastery
Map of cities in Suceava County and Southern Bukovina.svg
Map of Southern Bukovina and Suceava county with its cities and towns.
Coat of arms of Bucovina.svg
Coat of arms of Bucovina
Bucovina Romania.svg
Autor: Andrein, Licencja: CC BY-SA 4.0
Southern Bukovina location map.