Bukownica (powiat ostrzeszowski)

Bukownica

wieś
Kościół Świętych Apostołów Filipa i Jakuba w Bukownicy
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	ostrzeszowski
Gmina	Grabów nad Prosną
Liczba ludności	950
Strefa numeracyjna	62
Kod pocztowy	63-520[1]
Tablice rejestracyjne	POT
SIMC	0198634
Położenie na mapie gminy Grabów nad Prosną Bukownica
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bukownica
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Bukownica
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego Bukownica
51°28′08″N 18°02′57″E/51,468889 18,049167

Bukownica – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Grabów nad Prosną.

Nazwa

Nazwa wywodzi się od polskiej nazwy drzewa Buk.

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie villa Bucownitz Marschalconis^[2][3].

Do 1939 roku nosiła niemiecką nazwę Buchen, a do 1943 Buchenitz.

Historia

Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej i związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIII wieku. Wymieniona po raz pierwszy w dokumencie sprzedaży wsi z 1266 pod nazwą „Buchownitz, Bukownicza”. Osada istniała jednak wcześniej ponieważ archeolodzy odnaleźli na terenie wsi grodzisko wklęsłe^[4].

Wieś została odnotowana w historycznych dokumentach prawnych, własnościowych i podatkowych. Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski podaje, że 1294 w Uniejowie arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka nadał sołectwo bukownickie Trzebiesławowi, synowi Wisława w celu lokowania miejscowości na prawie średzkim. Sołtys otrzymał 6. łanów pól, młyn zbożowy, co trzeci denar oraz trzecią część miodu z uiszczanych podatków. Osadnicy otrzymali 10 lat wolnizny na zagospodarowanie, za wyjątkiem starych ról, z których zobowiązani byli do zapłaty dziesięciny snopowej. W 1441 wieś liczyła 29. łanów kmiecych i sołtysich. Odnotowany został także imiennie Piotr sołtys Bukownicy. W 1443 jeden ze średniowiecznych dokumentów odnotował sprzedaż wiejskiego młyna^[4].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. Jako wieś leżącą w powiecie ostrzeszowskim wymienia ją XIX-wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W 1880 liczyła 136 domów i 1038 mieszkańców z czego 40. wyznawało ewangelicyzm, a 998 było katolikami. Słownik odnotował we wsi 275. analfabetów. W odległości 18 kilometrów od miejscowości była stacja pocztowa w miejscu stacji kolei żelaznej Antonin. Odnotowany został kościół parafialny dekanatu ostrzeszowskiego wraz z kościołem filialnym w Chlewie^[5].

W XVIII wieku była niewielkim ośrodkiem płóciennictwa chałupniczego. Murowany kościół pochodzi z 1721 roku. Odbudowany w 1776 po pożarze, a w 1863 otrzymał neogotyckie wieże. Mieszkańcy Bukownicy brali czynny udział w powstaniu Wielkopolskim, a w czasie II wojny światowej działał tu pluton Armii Krajowej. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego. Za panowania królów była miejscowością królewską, czyli oddawała pieniądze z pańszczyzny królowi a nie szlachcicowi.

Bukownica to jedna z najlepiej prosperujących miejscowości w regionie gminy Grabów. Miejscowość ta posiada dwa zespoły sportowe: Towarzystwo Gimnastyczne Sokół oraz LZS Bukownica, w skład której wchodzi zespół piłkarski oraz drużyna lekkoatletyczna, którego członkiem jest wielokrotny mistrz Polski weteranów Marian Świtoń. Co roku od 15 lat w Bukownicy organizowany jest Ogólnopolski Bieg Sokoła, który zyskał już swoją markę jako świetnie zorganizowany. W roku 2006 zyskał miano Międzynarodowego ponieważ wystartowało w nim dwóch zawodników z Białorusi i Kenii.

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Bukownica”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 65.

Linki zewnętrzne

• Bukownica w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”
• Bukownica / 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 471 .