Bunt. Sprawa Litwinienki

Bunt. Sprawa Litwinienki
Бунт: Дело Литвиненко
Gatunek

dokumentalny

Rok produkcji

2007

Data premiery

26 maja 2007

Kraj produkcji

Rosja

Język

angielski
rosyjski
niemiecki
francuski

Czas trwania

105 minut

Reżyseria

Andriej Niekrasow

Scenariusz

Andriej Niekrasow
Olga Konskaja

Strona internetowa

Bunt. Sprawa Litwinienki (ros. Бунт: Дело Литвиненко) – rosyjski film dokumentalny z 2007 roku, autorstwa Andrieja Niekrasowa i jego żony Olgi Konskiej. Niekrasow był reżyserem filmu, występuje też w nim jako narrator i autor zamieszczonych wywiadów, a Konskaja była producentką, zaś scenariusz napisali wspólnie.

Treść

Okoliczności powstania

Bezpośrednim powodem realizacji filmu była śmierć Aleksandra Litwinienki, byłego agenta KGB i FSB, który wyemigrował z Rosji do Wielkiej Brytanii, gdzie w 2006 zmarł w wyniku nagłej i tajemniczej choroby, która najprawdopodobniej spowodowana była zatruciem izotopem polonu. Reżyser filmu nie ukrywa swojego bardzo emocjonalnego stosunku do tego wydarzenia. Określa Litwinienkę mianem swojego przyjaciela. W filmie widać sceny, gdy odwiedza go na oddziale intensywnej terapii i pociesza jego żonę.

Tezy

Film stawia dwie zasadnicze tezy. Pierwsza ma szeroki charakter i dotyczący tematyki rządów w Rosji po upadku Związku Radzieckiego. Autorzy utrzymują, że realna władza w Rosji, przez cały ten okres, znajdowała się w środowisku służb specjalnych, które, w latach 90. XX wieku, wymknęły się spod kontroli polityków, a nawet same zaczęły kształtować wydarzenia polityczne. W tym kontekście, autorzy przypisują służbom (FSB) odpowiedzialność za dokonanie szeregu zamachów bombowych w Rosji (m.in. na osiedlu wieżowców mieszkalnych), które doprowadziły do wybuchu II wojny czeczeńskiej. Z filmu wynika, że te wydarzenia ułatwiły Władimirowi Putinowi, który wywodzi się z KGB i FSB, dojście do władzy, dzięki czemu służby przejęły władzę nad krajem. Miały to potwierdzać liczne nominacje na wysokie stanowiska, jakie za rządów Putina stały się udziałem ludzi z tego środowiska. Jednocześnie służby stały się organizacją przestępczą, czerpiącą krociowe zyski z wymuszeń, zbierania haraczy, przestępstw finansowych i innych czynów kryminalnych. Oskarżenia o przestępstwa padają również pod zarzutem samego Putina, który miał dopuścić się malwersacji finansowych na wielką skalę w okresie swojej pracy we władzach lokalnych Petersburga w latach 90. Autorzy przypisują mu także powiązania z kolumbijskimi kartelami narkotykowymi.

Na tym tle opowiedziana zostaje historia samego Litwinienki, który w latach 90. pracował w antymafijnej części FSB. Szybko odkrył bliskie powiązania między mafią a swoimi przełożonymi. Razem z kolegami z wydziału, zdecydował się nagłośnić to w mediach, przez co naraził się na represje. Wszczęto przeciwko niemu kilka procesów karnych, podczas których - zdaniem filmowców - służby wpływały na sędziów. Ostatecznie, w obawie o życie swojego dziecka, Litwinienko wyjechał do Wielkiej Brytanii i w maju 2001 otrzymał tam azyl polityczny. Na emigracji wydał dwie książki opowiadające o powiązaniach służb z zamachami bombowymi i innych aspektach ich przestępczej działalności. Autorzy filmu oskarżają FSB o otrucie Litwinienki. Prezentują fragment wywiadu z oskarżanym o dokonanie tego czynu Andriejem Ługowojem, po spotkaniu z którym Litwinienko nagle zachorował, gdzie Ługowoj stanowczo zaprzecza swojemu udziałowi w otruciu Litwinienki. Film prezentuje też krytyczne wypowiedzi prezydenta Putina na temat Litwinienki.

Film zawiera archiwalne, nieemitowane wcześnie wywiady z samym Aleksandrem Litwinienką, a także wypowiedzi jego byłych współpracowników z FSB. Wśród wypowiadających się są również m.in. wdowa po nim i jego ojciec, a także Anna Politkowska, Boris Bieriezowski czy André Glucksmann.

Dystrybucja

Oficjalna premiera filmu miała miejsce w maju 2007 na 60. MFF w Cannes, gdzie znalazł się on w sekcji pokazów specjalnych[1]. W Polsce trafił do dystrybucji kinowej 31 sierpnia 2007 roku.

Przypisy

  1. Cannes to screen Litvinenko film. BBC News, 2007-05-27. [dostęp 2012-05-08]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne