Bunun

Bunun

Członkowie ludu Bunun, fotografia z 1900 r.
Populacja	42 tys.
Miejsce zamieszkania	Republika Chińska
Język	bunun
Religia	chrześcijaństwo
Grupa	Aborygeni tajwańscy

Bunun (Bunum, Vonum, Vunun^[1]; chiń. 布農; pinyin Bùnóng) – rdzenna grupa etniczna zamieszkująca Tajwan, zaliczana do Aborygenów tajwańskich. Ich liczebność wynosi współcześnie około 42 tysiące osób^[1]. Posługują się własnym językiem bunun, należącym do grupy tajwańskiej języków austronezyjskich.

Siedziby Bunun zlokalizowane są w górskich regionach środkowego Tajwanu (powiaty Hualian i Taidong, częściowo Nantou, Pingdong i Kaohsiung^[2]). Dzielą się na 6 grup etnograficznych, różniących się od siebie kulturą i dialektem: Takbanuath, Takebaka, Takedoto, Takevatan, Takopulan i Isibukun. Najliczniejszą spośród nich jest Isibukun, Takopulan ulegli natomiast daleko idącej asymilacji^[1].

Tradycyjne społeczeństwo Bunun oparte było o zasady patrylinearności i patrylokalności, rodzina miała charakter monogamiczny. W przeszłości byli plemieniem wojowniczym, znani byli jako łowcy głów^[3]. Tradycyjnie uprawiali gospodarkę wypaleniskową. Od czasu japońskich rządów na Tajwanie zaadaptowali uprawę ryżu^[1]. Charakterystyczne dla kultury Bunun było rytualne usuwanie zębów jako oznaka osiągnięcia dorosłości lub pozycji społecznej^[3][2].

Tradycyjna religia Bunun miała charakter animistyczny, każde zwierzę, roślina i obiekt naturalny posiadały w niej swojego ducha zwanego hanido. Ludzie natomiast posiadali dwa hanido, dobrego i złego. Złe hanido mogły być ujarzmione przez szamana. Wierzono także, iż w niebie mieszka potężny duch dehanin, kontrolujący zjawiska pogodowe^[1]. Współcześnie w znacznej mierze nawrócili się na chrześcijaństwo. Śladem pierwotnych wierzeń jest stosowana przez Bunun terminologia religijna, w której chrześcijański Bóg Ojciec nazywany jest dehanin, zaś Szatan hanido^[1].

Przypisy