Burak liściowy

Burak liściowy
Ilustracja
Rodzaj

burak

Gatunek

burak zwyczajny

Burak liściowy, boćwina, botwina, burak szpinakowy, mangold – grupa kultywarów buraka zwyczajnego. Roślina uprawiana dla liści jako jednoroczna. Wywodzi się z basenu Morza Śródziemnego.

Morfologia

Liście
Podobne do liści buraka ćwikłowego czy cukrowego. U niektórych odmian nerwy liściowe są błyszczące, barwy biało-srebrnej. Blaszki liściowe na brzegach zagięte do dołu i silniej niż u innych gatunków z rodzaju Beta pofalowane, mogą być gładkie lub pomarszczone. Poszczególne odmiany charakteryzują się różnorodnością barw blaszek liściowych od bladozielonego, przez ciemnozielony do purpurowo fioletowego, zaś ogonki liściowe grubości do 4 cm mogą mieć barwę białą, zieloną, różową, czerwoną, krwistoczerwoną, a nawet żółtą i pomarańczową.
Korzeń
Walcowaty, długi, silnie rozgałęziony, w zależności od odmiany o skórce biało-żółtawej i białym miąższu lub czerwono zabarwiony.

Budowa kwiatów i owoców jest taka sama jak u buraka ćwikłowego.

Nasiona
Podobne do nasion buraka ćwikłowego. Materiałem siewnym są kłębki barwy brązowawej, szarobrązowej lub czarnobrązowej. Mają one około 3 mm długości, 2 mm szerokości i 1,5 mm grubości. Masa 1000 kłębków wynosi 12-25 g, które zachowują zdolność kiełkowania 4-6 lat. Czas od wysiewu do skiełkowania wynosi około 14 dni i może odbywać się w temperaturze od 5 do 30 °C.

Zmienność

Wyróżnia się dwie grupy kultywarów[1]:

  • boćwina zwyczajna, lub boćwina właściwa; z jej liści przyrządza się zupy, surówki i sałatki; uprawiana jest w niektórych rejonach świata także jako pasza,
  • boćwina szerokoogonkowa lub boćwina kardonowa; ma bardzo szerokie ogonki liściowe, które są jadane podobnie jak szparagi.

Wartości odżywcze

Wartości odżywcze części jadalnych w 100 g[2]
Kalorie18
Białko2,1 g
Tłuszcz0,5 g
Węglowodany5,5 g
Błonnik pokarmowy4,4 g
Sód5mg
Potas548mg
Wapń97mg
Żelazo2,2mg
Magnez43mg
Witamina E1,66mg
Tiamina0,080mg
Ryboflawina0,080mg
Niacyna0,40mg
Witamina C34,0mg

Zastosowanie

  • Roślina uprawna – uprawiana jako warzywo. Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej.
  • Sztuka kulinarna – blaszki liściowe spożywa się po ugotowaniu, przygotowane jak szpinak, blanszowane można wykorzystać do przygotowania gołąbków z farszem mięsnym lub rybnym, nadają się również do mrożenia. Ogonki liściowe przygotowuje się jak szparagi lub można je kwasić, a także przyrządzać jak fasolę szparagową. Surowe młode liście nadają się jako dodatek do sałatek jarzynowych.

Przypisy

  1. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  2. Hanna Kunchanowicz i inni, Wartości odżywcze wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1997, s. 62-63, ISBN 83-200-2099-9.

Bibliografia

  • Eugeniusz Kołota, Katarzyna Adamczewska-Sowińska. Burak ćwikłowy i liściowy. Hortpress 2006, ss. 80, ISBN 83-89211-72-6.

Media użyte na tej stronie