Burchard z Wormacji

Pomnik biskupa Burcharda przed katedrą w Wormacji

Burchard z Wormacji (ur. 965, zm. 20 sierpnia 1025) – biskup Wormacji od roku 1000, prawnik, autor 20 ksiąg zbiorów prawa kanonicznego: Decretum, Liber decretorum, Collectarium canonum.

Burchard odebrał wykształcenie w Koblencji, po czym przeniósł się do Moguncji, gdzie został wyświęcony na diakona przez tamtejszego arcybiskupa, św. Willigisa. Przy poparciu Willigisa został mianowany przez cesarza Ottona III biskupem Wormacji. Początki sprawowania tego urzędu były dla Burcharda trudne ze względu na walkę z szerzącym się w rejonie Wormacji rozbójnictwem, popieranym przez lokalnego przeciwnika biskupa, księcia Karyntii i hrabiego Wormacji, Ottona I[1]. Mimo konfliktu z Ottonem Burchard zajął się wychowywaniem osieroconym wnukiem księcia karynckiego, Konrada, przyszłego (od 1024) cesarza Konrada II. Nauka ta skupiła się głównie na aspektach praktycznych: myślistwie, władaniu bronią, prawie i umiejętnościach administracyjnych, nie obejmowała natomiast nauki łaciny. Po śmierci Ottona Karynckiego (1004) Burchard uzyskał zgodę na przebudowę jego zamku na klasztor św. Pawła. W latach 1003-1016 zbudował na miejscu dawnego kościoła romańską katedrę wormacką.

Strona z Decretum autorstwa Burcharda

Sławę Burchardowi przyniosła jego działalność kodyfikacyjna. Począwszy od roku 1008 rozpoczął zbieranie dokumentów i źródeł prawa kanonicznego, zawierające m.in. treści ze Starego Testamentu czy tekstów św. Augustyna i Ojców Kościoła. Zawarł w swojej kompilacji wszystkie obowiązujące wówczas przepisy prawa kanonicznego. Oprócz działalności kodyfikacyjnej znany był z czynnego popierania niezależności Kościoła i prymatu papieża w świecie chrześcijańskim. Był także zwolennikiem odnowy duchowej Kościoła, przeciwnikiem symonii i zwolennikiem celibatu[2].

Przypisy

  1. Życiorys biskupa Burcharda (ang.). [dostęp 2011-11-11].
  2. Jerzy Rajman: Encyklopedia Średniowiecza. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006, s. 173, hasło: Burchard z Wormacji. ISBN 83-7435-263-9.

Media użyte na tej stronie

Worms Doom 2005-05-27b.jpg
Autor:

Heidas

, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Burchard I. 1000 - 1025 Bischof von Worms, führender Kirchenrechtler seiner Zeit. In seiner Amtszeit initiierte er den Neubau des Wormser Doms. - Statue von Ernemann Sander vor dem Wormser Dom, eingeweiht am 3. November 2002 von Kardinal Karl Lehmann.
Extract from Burchard of Worms' Decretum.jpg
Detail of a page of a manuscript of the Decretum of Burchard of Worms (early 11th century). The text was edited by Migne in PL 140.[1]

The manuscript is not identified, and the decorative "border" was probably added by an image manipulation program.

The corresponding passage can be found on fol. 163v of Dom Hs. 119 (Cologne).

The particular passage shown here is from book 19, chapter 5. The left column is a fragment of a passage on gluttony and inebriety, the right column of a passage on neglect to take the eucharist and another on superstitious belief in magic or witchcraft. In Migne's edition:

[De gula et ebrietate.] Habuisti in consuetudine ut plus comederes et biberes quam tibi necesse esset? Si fecisti, decem dies in pane et aqua poeniteas, quia Dominus dicit in Evangelio: «Videte ne graventur corda vestra in crapula et ebrietate.» Bibisti unquam tantum, ut per ebrietatem vomitum faceres? Si fecisti, quindecim dies poeniteas in pane et aqua. Inebriasti te unquam per jactantiam, ita dico ut gloriareris in hoc quod alios in potu vincere posses. et sic, per tuam vanitatem et per tuam exhortationem, te et alios ad ebrietatem perduxisti? Si fecisti, triginta dies poeniteas in pane et aqua. Fecisti vomitum corporis et sanguinis Domini propter ebrietatem? Si fecisti, quadraginta dies in pane et aqua poeniteas. Si per nequitiam alium inebriasti, XX dies in pane et aqua poeniteas. Si per bonam voluntatem, X dies in pane et aqua poeniteas.
[De irreligiositate.] Neglexisti ut non acciperes corpus et sanguinem Domini, istis quatuor temporibus, id est in coena Domini, et in Pascha, et in Pentecoste, et in Natali Domini, et totam Quadragesimam non te sustinuisti a coitu, et postea in aliis praedictis temporibus aut septem dies, aut quinque dies ante acceptionem sacri corporis Domini? Si ista neglexisti, XX dies in pane et aqua debes poenitere. Sprevisti missam vel orationem, vel oblationem conjugati presbyteri, ita dico ut nolles tua peccata sibi confiteri, vel ab eo accipere corpus et sanguinem Domini, ob hoc quia peccator tibi esse videretur? Si fecisti, unum annum per legitimas ferias poeniteas.
[Item de arte magica.] Credidisti aut particeps fuisti illius incredulitatis, quod quaedam sceleratae mulieres retro post Satanam conversae, daemonum illusionibus et phantasmatibus seductae, credunt et profitentur se nocturnis horis cum Diana paganorum dea, et cum innumera multitudine mulierum equitare super quasdam bestias, et multa terrarum spatia intempestae noctis silentio pertransire, ejusque jussionibus velut dominae obedire, et certis noctibus ad ejus servitium evocari? Sed utinam hae solae in perfidia sua perissent, et non multos secum in infirmitatis interitum pertraxissent! Nam innumera multitudo, hac falsa opinione decepta, haec vera esse credit, et credendo a recta fide deviat, et in errore paganorum volvitur, cum aliquid divinitatis aut numinis extra unum Deum esse arbitratur. Sed diabolus transformat se in diversarum personarum species atque similitudines, et mentem, quam captivam tenet, in somnis deludens, modo laeta, modo tristia, modo incognitas personas ostendens, per devia quaeque deducit, et cum solus spiritus hoc patitur, infidelis mens haec non in animo, sed in corpore evenire opinatur. Quis enim non in somnis et nocturnis visionibus extra seipsum educitur, et multa videt dormiendo quae nunquam viderat vigilando? Quis vero tam stultus et hebes sit qui haec omnia, quae in solo spiritu fiunt, etiam in corpore accidere arbitretur? Cum Ezechiel propheta visiones Domini in spiritu, non in corpore, vidit et audivit, sicut ipse dicit: «Statim, inquit, fui in spiritu.» Et Paulus non audet se dicere raptum in corpore. Omnibus itaque publice annuntiandum est quod qui talia et his similia credit, fidem perdit: et qui fidem rectam in Deo non habet, hic non est ejus, sed illius in quem credit, id est diaboli. Nam de Domino nostro scriptum est: «Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil.» Si credidisti has vanitates, duos annos per legitimas ferias poeniteas.

This particular passage was apparently featured in the "Wine Literature of the World" because it prescribes penances for inebriety. 15 days' penance of bread and water if the inebriety was enough to make the drinker vomit, 40 if it causes the vomit after the Sacrament of the Holy Eucharist, 30 days for whom induce other people to inebriation, 20 day if inebriety is caused by debauchery of this persons, and 10 in the case of their good faith.